رای قضایی شماره 9309970909100044

رای قضایی شماره 9309970909100044

مجموعه کامل آرای قوه قضاییه

رای قضایی شماره 9309970909100044


شماره دادنامه قطعی:
9309970909100044

تاریخ دادنامه قطعی:
1393/02/17

گروه رای:
حقوقی

نوع مرجع:
شعبه دیوان عالی کشور

عنوان رای:
ایجاد صلاحیت قضایی بر اساس آیین نامه دولتی

پیام رای:
آیین نامه مصوب دولت نمی تواند موجب سلب حق رجوع اشخاص به محاکم دادگستری شده و یا ایجاد صلاحیت قضایی کند زیرا صلاحیت قضایی باید بر اساس قانون ایجاد شود.

رای خلاصه جریان پرونده
در تاریخ 11/5/1390 فرجام خواهان علیه فرجام خواندگان اقامه دعوی و درخواست رسیدگی و صدور حکم به 1- ابطال نظریه مورخ 25/11/78 کمیسیون ماده 2 قانون ابطال اسناد و فروش رقبات آب و اراضی موقوفه نسبت به پلاک 5/56 بخش یک سمنان 2- ابطال سند مالکیت عرصه پلاک 5/56 مرقوم صادره بنام بقعه متبرکه و صدور سند بنام خواهان ها را کرده اند و به تصویر نظریه کمیسیون مرقوم و اسناد مالکیت و دادنامه شماره 1724-10/9/82 شعبه سوم دادگاه عمومی سمنان و دادنامه شماره 853/14-6/10/84 شعبه 14 تشخیص دیوان عالی کشور و گواهی حصر وراثت استناد کرده اند رسیدگی به شعبه سوم دادگاه عمومی سمنان ارجاع گردیده است دادگاه وقت رسیدگی تعیین و طرفین را به دادرسی دعوت کرده است و پس از یک سلسله رسیدگی و اقدامات قضایی که حسب اقتضای مورد فعلا لزومی به گزارش ماهوی جریان پرونده نیست طی دادنامه شماره 9109972310300654 مورخ 28/5/91 به شرح خواسته حکم به نفع فرجام خواهان صادر کرده است اداره اوقاف از آن تجدیدنظرخواهی نموده و حاصل اعتراض این است که مجوز شرعی برای فروش رقبه نبوده و کارشناسان هم در امر قضایی اظهارنظر کرده اند. درخواست نقض رای صادر را کرده است شعبه پنجم دادگاه تجدیدنظر استان سمنان طی دادنامه شماره 9109972315501083-27/8/91 با استناد به دادنامه شماره 4900-31/3/84 صادره از شعبه سوم دادگاه عمومی سمنان و دادنامه شماره 8719972310300307 مورخ 10/4/87 صادره از همان شعبه و دادنامه شماره 469/36-15/11/87 صادره از شعبه 36 سابق دیوان عالی کشور و بند 6 ماده 84 و ماده 89 قانون آیین دادرسی مدنی قضیه مطروحه را از باب امر مختوم تلقی و ضمن نقض دادنامه صادره قرار رد دعوی را صادر کرده است پس از ابلاغ در فرجه قانونی از آن فرجام خواهی به عمل آمده است حاصل اعتراض فرجامی این است که در دعاوی سابق خوانده اداره کل اوقاف استان سمنان بوده ولی اکنون بقعه متبرکه امامزاده ج. سمنان طرف قرارگرفته و موقوفات هرکدام شخصیت حقوقی جدا دارند به علاوه آراء صادره از شعبه سوم دادگاه عمومی سمنان و شعبه 36 دیوان کشور که مورد استناد قرارگرفته به صورت قرار هستند ایراد طبق ماده 87 قانون آیین دادرسی مدنی باید تا پایان اولین جلسه به عمل آید لیکن هیچ گونه ایرادی به عمل نیامده است درخواست نقض آن می شود اداره اوقاف پاسخ داده که تصدی و تولیت امور اوقاف در رابطه با اوقاف مطروحه در حیطه ی قانون ابطال و فروش رقبات آب و اراضی به عهده این اداره است و در آن شخصیت حقوقی مفهوم پیدا نمی کند به فرض هم ایراد از طرف اصحاب دعوی به عمل نیاید موجب رفع تکلیف از دادگاه و توجه به آن نمی شود و اگر در جلسه اول مطرح نشده دادگاه با تشخیص ضرورت بعدا می تواند به ایراد مزبور رسیدگی کند لذا درخواست ابرام رای فرجام خواسته می شود پس از تبادل لوایح پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و رسیدگی به آن در دستور کار این شعبه قرارگرفته است.
هییت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرایت گزارش عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهد:

رای شعبه دیوان عالی کشور
بر دادنامه فرجام خواسته اشکال وارد است 1- در دادنامه شماره 490-31/3/84 صادره از شعبه سوم دادگاه عمومی سمنان یکی از خواندگان اداره کل اوقاف سمنان تعیین شده و نه بقعه متبرکه امامزده ج. که آن شخصیت حقوقی مستقل دارد و تولیت و تغییر آن در آن موثر نیست 2- بخشی از خواسته در آن پرونده ابطال اقدامات ثبتی درباره پلاک های 1 تا 7 فرعی از 56 اصلی بخش یک سمنان است لیکن در پرونده فعلی بخشی از خواسته ابطال سند مالکیت در مورد پلاک 5/56 اصلی است دو خواسته با همدیگر مختلف هستند و رسیدگی به ابطال سند مالکیت هم موکول به رسیدگی به صحت وسقم نظریه کمیسیون است لذا قضیه مطروحه از عنوان امر مختوم موضوع بند 6 ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی خروج موضوعی دارد به علاوه از تصاویر دادنامه شماره 617-3/4/82 شعبه سوم مرقوم و دادنامه شماره 853/14-6/10/84 شعبه 14 تشخیص دیوان کشور مستفاد می شود که نظریه مورخ 25/11/78 کمیسیون ماده 2 آیین نامه اجرایی قانون ابطال رقبات آب و اراضی قبلا ابطال و قطعی شده است و دادنامه شماره 490-31/3/84 از شعبه سوم دادگاه عمومی سمنان بر این اساس صادرشده که در ماده 2 آیین نامه اصلاحی مرقوم شکایت از رای کمیسیون هنگام صدور رای حذف شده بوده است درصورتی که اولا ایجاد حق اعتراض و صلاحیت قضایی به موجب اصل 159 قانون اساسی طبق قانون باید باشد و حسب همان اصل قانون مرقوم و ماده یک قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب دادگستری در رسیدگی به دعاوی و شکایات مرجعیت عام دارد و آیین نامه مصوب دولت نمی تواند موجب سلب حق رجوع به محاکم و یا ایجاد صلاحیت قضایی کند. با توجه به مراتب فوق دادنامه فرجام خواسته مستندا به مراتب فوق و بند 3 ماده 371 و بند الف ماده 401 قانون آیین دادرسی مدنی نقض و رسیدگی بعدی به شعبه پنجم دادگاه تجدیدنظر استان سمنان ارجاع می شود.
رییس شعبه 3 دیوان عالی کشورـ مستشار
غفارپور ـ شاملو

قاضی:
حسن غفار پور , رسول شاملو

منبع
سامانه ملی آرای قضایی

مواد مرتبط با این رای

ماده 89 - درمورد بند (1) ماده (84) هرگاه دادگاه خود را صالح نداند مبادرت به صدور قرار عدم صلاحیت می نماید و طبق ماده (27) عمل می کند و در مورد بند (2) ماده (84) هرگاه دعوا در دادگاه دیگری تحت رسیدگی باشد از رسیدگی به دعوا خودداری کرده پرونده را به دادگاهی که دعوا در آن مطرح است می فرستد و در سایر موارد یادشده در ماده (84) قرار رد دعوا صادر می نماید.

مشاهده ماده 89 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 84 - در موارد زیر خوانده می تواند ضمن پاسخ نسبت به ماهیت دعوا ایراد کند: 1 - دادگاه صلاحیت نداشته باشد. 2 - دعوا بین همان اشخاص در همان دادگاه یا دادگاه هم عرض دیگری قبلا" اقامه شده و تحت رسیدگی باشد و یا اگر همان دعوا نیست دعوایی باشد که با ادعای خواهان ارتباط کامل دارد. 3 - خواهان به جهتی ازجهات قانونی از قبیل صغر عدم رشد جنون یا ممنوعیت از تصرف دراموال در نتیجه حکم ورشکستگی اهلیت قانونی برای اقامه دعوا نداشته باشد. 4 - ادعا متوجه شخص خوانده نباشد. 5 - کسی که به عنوان نمایندگی اقامه دعوا کرده از قبیل وکالت یا ولایت یا قیمومت و سمت او محرز نباشد. 6 - دعوای طرح شده سابقا بین همان اشخاص یا اشخاصی که اصحاب دعوا قائم مقام آنان هستند رسیدگی شده نسبت به آن حکم قطعی صادر شده باشد. 7 - دعوا بر فرض ثبوت اثر قانونی نداشته باشد از قبیل وقف و هبه بدون قبض. 8 - مورد دعوا مشروع نباشد. 9 - دعوا جزمی نبوده بلکه ظنی یا احتمالی باشد. 10 - خواهان در دعوای مطروحه ذی نفع نباشد. 11 - دعوا خارج از موعد قانونی اقامه شده باشد.

مشاهده ماده 84 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM