مطالبه بهای زمین بر اساس مقررات قانون نحوه تملک ابنیه و اراضی و. ... مستلزم رسیدگی قضایی به منظور تشخیص حد استحقاق احتمالی خواهان ها و یا انجام تعهدات از سوی خوانده و برائت ذمه اوستاین امور ترافعی بوده و خارج از حدود صلاحیت دیوان عدالت اداری بوده و بر عهده دادگاه است.

در تاریخ 25/11/86 آقای م.ق. وکیل دادگستری به وکالت آقایان د. م.ع. و بانوان ز. م. م. ف. م. و ش. نام خانوادگی همگان ش. دادخواستی به طرفیت شهرداری به خواسته الزام خوانده به تادیه قیمت یک قطعه زمین به مساحت 2070 متر مربع که در اجرای طرح خیابان سی متری تصرف شده با جلب نظر کارشناس به دادگاه عمومی گرگان تسلیم و توضیح داده: به حکایت فتوکپی اسناد رسمی مالکیت پیوست از پلاک ثبتی شماره 2626 اصلی بخش یک گرگان که 6350 متر مربع مساحت داشته در اجرای طرح احداث خیابان سی متری 2070 متر مربع آن در طرح خیابان قرار گرفته که طبق لایحه قانونی خرید اراضی و املاک مورد نیاز دولت و شهرداری ها خوانده متعهد به پرداخت قیمت روز اراضی مذکور بوده که با سپری شدن 15 سال که با مراجعه موکلین برای دریافت زمین تحت تملک از پرداخت قیمت آن امتناع کرده و تقاضای صدور حکم به شرح خواسته دارد. پرونده بدوا به شورای حل اختلاف ارسال شده که به لحاظ عدم برقراری سازش بین طرفین اعاده و به شعبه چهارم دادگاه عمومی گرگان ارجاع گردیده است دادگاه توضیحات طرفین و مدافعات خوانده را استماع و نظر به اینکه شهرداری حسب محتویات پرونده تعهدات خود را انجام داده دیگر ملزم به پرداخت بهای زمین نیست حکم بر بطلان دعوی صادر می نماید. آقای م.م. وکیل آقایان د. و م. ش. دو تن از خواهان ها به رای دادگاه اعتراض و درخواست تجدیدنظر کرده اند و آقای غ.ح. وکیل دادگستری بار دیگر به وکالت از کلیه خواهان ها دادخواست تجدیدنظر تقدیم داشته است. شعبه اول دادگاه تجدید نظر استان گلستان برابر دادنامه شماره 100946-14/12/89 موضوع را از مصادیق بند 1 ماده 13 قانون دیوان عدالت تشخیص و به اعتبار صلاحیت دیوان عدالت اداری قرار عدم صلاحیت صادر می نماید. پرونده پس از وصول در شعبه 31 دیوان در جریان رسیدگی قرار گرفته و آن شعبه طبق دادنامه شماره 100871-10/4/91 به لحاظ اینکه خواهان ها مطالبه قیمت زمین ملکی خود را کرده اند و دعوی تابع خواسته خواهان است. لذا به اعتبار شایستگی دادگاه عمومی گرگان قرار عدم صلاحیت صادر و نظر به حدوث اختلاف مقرر داشته پرونده به منظور حل اختلاف به دیوان عالی کشور فرستاده شود. مشاوران دیوان قرار مذکور را مورد تایید قرار داده اند. پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و رسیدگی به این شعبه محول شده است.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرایت گزارش آقای علی خوشوقتی عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهد:

با توجه به محتویات پرونده نظر به اینکه خواسته خواهان ها مطالبه بهای زمین ملکی خود که توسط شهرداری بر اساس توافق نامه تنظیمی بین طرفین تملک شده می باشد و شهرداری نیز مدعی است تعهداتی را که طبق توافق نامه بر عهده گرفته است انجام داده و خواهان ها مستحق دریافت بهای زمین نمی باشند. علاوه بر اینکه خواهان ها درخواست تصدیق و تایید خسارت وارده به خود را از طرف خوانده نکرده و دعوایی از این حیث طرح نکرده اند تا دیوان مواجه با تکلیفی باشد اصولا مطالبه بهای زمین بر اساس مقررات قانون نحوه تملک ابنیه و اراضی و.. .. مستلزم رسیدگی قضایی به منظور تشخیص حد استحقاق احتمالی خواهان ها و یا انجام تعهدات از سوی خوانده و برایت ذمه اوست امور ترافعی بوده و خارج از حدود صلاحیت دیوان بوده و بر عهده دادگاه است لذا مستندا به ماده 46 قانون دیوان عدالت اداری با تشخیص صلاحیت دادگاه عمومی گرگان حل اختلاف می نماید قرار عدم صلاحیت شماره 946-14/12/89 شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان گلستان نیز نقض می گردد مقرر است پرونده به منظور رسیدگی و اتخاذ تصمیم قانونی به دادگاه اخیرالذکر ارسال گردد.
رییس شعبه 25 دیوان عالی کشور - مستشار
سعیدی - خوشوقتی