چنانچه دین ناشی از قرض و یا معاملات معوض بوده و مدیون مدعی اعسار باشد بقای مال نزد وی استصحاب و در نتیجه ادعای خلاف آن با ارائه دلیل از ناحیه مدعی اعسار باید ثابت شود.

در خصوص دادخواست الف.س. به‬ طرفیت ف.ص. به‬ خواسته اعسار از هزینه دادرسی مرحله تجدیدنظر از دادنامه 308-1393/4/16 شعبه 185 دادگاه عمومی تهران موجه نبوده و مآلا مردود می باشد. زیرا اولا: خواهان علی‬رغم ابلاغ قانونی و استحضار از جلسه دادرسی در جلسه حاضر نشده و شهود و مسجلین ذیل استشهادیه را جهت ادای شهادت تعرفه ننموده است. ثانیا: چنانچه دلیل اعسار شهادت شهود باشد علی‬ الاصول بایستی شهادت کتبی دو نفر از اشخاصی که از وضعیت مالی و زندگانی او مطلع می باشند به دادخواست ضمیمه شود و در استشهادیه محلی مشخصات و شغل و وسایل امرار معاش و گذاردن مدعی اعسار و عدم تمکن او را برای پرداخت هزینه دادرسی با تعیین مبلغ آن تصریح شود و در ما نحن فیه استشهادیه ارایه شده از سوی خواهان بدوی بدون رعایت ماده 506 قانون آیین دادرسی مدنی تنظیم شده است و در متن آن اشاره ای به وسیله گذران مدعی اعسار نشده است. ثالثا: بر طبق مواد 503 و 529 قانون آیین دادرسی مدنی و ماده 3 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 73 و رای وحدت رویه شماره 652-1380/1/28 هیات عمومی دیوان عالی کشور عموم اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی به‬ طورکلی موظف به ‬پرداخت هزینه دادرسی هستند و معافیت از تادیه هزینه دادرسی امری استثنایی و مخالف با اصل و قاعده کلی است و تمکن مدیون مفروض ‬عنه بوده و در تایید این استدلال اداره کل امور حقوقی و تدوین قوانین قوه قضاییه به موجب نظریه مشورتی شماره 1114/7 مورخ 1391/6/5 بیان داشته «... چنانچه دین ناشی از قرض و یا معاملات معوض باشد و مدیون اکنون مدعی اعسار شده است بقای مال نزد وی استصحاب و در نتیجه ادعای خلاف آن با ارایه دلیل از ناحیه مدعی اعسار باید ثابت شود.. .. رابعا: نماینده خوانده نیز نه تنها اقرار و اعلامی بر معسر بودن خواهان ذکر ننموده اعلام داشته که خواهان و شوهرش خانه در شهرک.. . دارند که به اجاره واگذار و شوهرش کارمند و درآمد ماهیانه دارد و در نتیجه استطاعت مالی پرداخت هزینه های دادرسی را دارد. بنابراین تمکن مالی خواهان با استفاده از اصل استصحاب محرز و دلیلی بر افلاس او ارایه نگردید و در نتیجه خواهان موظف به‬ پرداخت هزینه دادرسی خواهد بود و دلیل دیگری که مستلزم رسیدگی بیشتر و مثبت اعسار باشد در پرونده امر ملحوظ نیست و محتویات پرونده که مثبت وضعیت و اوضاع و احوال نابسامان اجتماعی و اقتصادی و عدم استطاعت مالی معسر باشد در پرونده امر به ‬نظر نمی رسد. فلذا دادگاه مستندا به‬ مواد 24 و 197 و 507 قانون آیین دادرسی مدنی دعوی خواهان را غیر ثابت تشخیص و حکم بر بطلان دعوی اعسار صادر و اعلام می دارد. ضمنا خواهان مکلف است ظرف 10 روز از تاریخ ابلاغ دادنامه نسبت به رفع نقص ابطال تمبر هزینه دادرسی اقدام نماید. رای صادره حضوری و ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران می باشد.
رییس شعبه 185 دادگاه عمومی حقوقی تهران- نیک بخش

در خصوص تجدیدنظرخواهی خانم الف.س. به طرفیت خانم ف.ص. نسبت به دادنامه شماره 533...93 مورخ 1393/6/12 صادره از شعبه 185 دادگاه عمومی حقوقی تهران که به موجب آن حکم بر بطلان دعوای تجدیدنظرخواه به خواسته اعسار از پرداخت هزینه دادرسی مرحله تجدیدنظر از دادنامه شماره 308 صادر شده است دادگاه با توجه به محتویات پرونده تجدیدنظرخواهی را وارد نمی داند زیرا دادنامه تجدیدنظرخواسته بر اساس محتویات پرونده و وفق مقررات قانونی صادر شده و تجدیدنظرخواه اعتراض موجهی که نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته را ایجاب نماید طرح ننموده است لذا مستندا به ماده 358 قانون آیین دادرسی دادگاه ‬های عمومی و انقلاب در امور مدنی دادنامه تجدیدنظرخواسته را تایید می نماید. این رای قطعی است.
رییس و مستشار شعبه 35 دادگاه تجدیدنظر استان تهران
پورفلاح- اقتصادی