در پرونده کلاسه 91501262 شعبه اول دادگاه حقوقی سرخس آقایان و.ب. و ح.الف. به وکالت از آقای ع.ع. با قیمومت از م.ع. به طرفیت آقایان الف.ر. و ع.ی. به خواسته صدور حکم به
بطلان معامله مندرج در
قرارداد 194 مورخ 6/12/86 بین خواهان و خوانـده ردیف اول2ـ صـدور حکم به
بطلان معامله مندرج در
قرارداد شماره 0009401 مورخه 24/5/91 بین خوانده ردیف اول و دوم 3ـ استرداد مبیع هر یک مقوم به 50000100 ریال به انضمام
خسارت دادرسی تقدیم دادگاه نموده ضمن دادخواست توضیح داده آقای ع.ع. از مورخه 3/3/74 دارای جنون بوده که حکم حجر نامبرده نیز از ناحیه شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی سرخس طی دادنامه شماره 91500879 در کلاسه پرونده 11940/89 مبنی بر...... بودن از تاریخ مذکور صادرشده متاسفانه آقای ع.ع. در دوره حجر خود در مورخه 6/12/86 اقدام به
انعقاد قرارداد بیع با خوانده ردیف اول با مشخصات مندرج در شناسنامه نموده است بعد خوانده ردیف اول در بنگاه های ع.پ. در سرخس برابر مبایعه نامه 0009401 مورخ 24/5/91 اقدام به واگذاری موضوع معامله به خوانده ردیف 2 نموده با استناد به مواد 190 و 212
قانون مدنی تقاضای رسیدگی به شرح خواسته را نموده حکم حجر و کپی مصدق 6/12/86 و تصویر قیم نامه را پیوست نموده پرونده ابتدا به شورای حل اختلاف ارجاع شده وقت رسیدگی برای 2/10/91 تعیین شده در جلسه مذکور وکلای خواهان حاضر نشدند قیم حاضرشده خواندگان حضور دارند شورای حل اختلاف شعبه 2 پرونده را به اعتبار صلاحیت دادگاه به دادگاه ارسال نموده که به کلاسه فوق ثبت شده وقت رسیدگی دادگاه 16/12/91 تعیین گردیده در این جلسه وکلای خواهان حاضر شدند خواندگان با وصف ابلاغ اخطاریه حاضر نشدند لایحه ای نفرستادند وکلای خواهان اظهار داشتند عرایض به شرح دادخواست تقدیمی است و توضیح داده فروشنده در
قرارداد بیع حسب حکم حجر از تاریخ 3/3/74 دچار جنون بوده لذا به جهت اینکه حین معامله مجنون بوده و محجور بوده تقاضای صدور حکم به
بطلان معامله را دارد در اثناء رسیدگی خواندگان حاضر شدند خوانده ردیف اول اظهار داشت این منزل را داداشم آقا ج. برایم معامله کردند و طرف حساب ما آقای ع.ع. هستند من از جنون آقای ع. خبری ندارم در پاسخ به این سوال که چرا در بیع نامه نام شما به عنوان خریدار قیدشده و آن را امضاء کردید و بعد به عنوان مالک همین ملک را به آقای ع.ی. فروخته اید اظهار داشت چون برادرم از من خبره تر است ایشان برایم معامله را انجام دادند و معامله دوم را هم برادرم را روی همین حساب با ع. انجام داده است خوانده ردیف دوم آقای ع.ی. اظهار داشت اولا در رابطه با جنون خواهان در جریان نبود به طرف حساب من آقای ج.ز. می باشد ـ از آقای ع.ع. در تاریخ 6/12/86 مورد معامله قرارگرفته درصورتی که تاریخ قیم نامه یا محجوریت آقای ع.ع. 14/10/89 می باشد نتیجه اینکه آقای ع. در زمان معامله با آقای الف.ر. محجور نبوده و معامله صحیح بوده است طبعا معامله آقای ر. با اینجانب صحیح است وکلای خواهان در پاسخ به دفاعیات خوانده ردیف دوم راجع به تاریخ محجوریت اظهار داشتند به موجب دادنامه ای که قبلا ذکر گردیده تاریخ محجوریت به صراحت قید گردیده که عبارت است از 13/3/74 و از آن تاریخ حکم بر حجر ایشان صادرشده و طبعا ایشان در تاریخ 6/12/86 به استناد اصل استصحاب محجور بوده و معامله فاقد شرط صحت بوده است و تعیین قیم در مورخه 14/10/89 بوده است و تاریخ نصب قیم ارتباطی با حجر ع. ندارد خوانده ردیف اول طی لایحه تقدیمی اشعار داشته آقای ع.ع. ازنظر روحی و جسمانی و عقلانی سالم است سالیان گذشته معاملات عدیده ای انجام داده است پرونده ایشان مطالبه شود از طرفی برادرش با دسیسه اقدام به اخذ حکم حجر نموده و افرادی که با خواهان طرف معامله بوده اند طرف دعوی قرار نگرفتند و نظریه پزشکی قانونی ایشان دارای جنون ادواری بوده است معاملات وی در حال افاقه صحیح بوده است به استناد ماده 1213
قانون مدنی معامله محجور ادواری در حال افاقه نافذ است به علاوه فعالیت اجتماعی آقای ع.ع. در کارهای اجتماعی و اقتصادی به خوبی مبین بر توقف افاقه ایشان بر جنون می باشد معامله در حضور شهود و بنگاه دار خود دلالت بر صحت و افاقه وی دارد لذا تقاضای رد دعوی وی را دارد. دادگاه باکیفیت فوق ختم رسیدگی را اعلام طی دادنامه شماره 91501630 مورخ 19/12/91 ضمن انعکاس خواسته خواهان و خلاصه جریان پرونده با عنایت به مراتب فوق و باملاحظه اینکه جنون انتسابی به آقای ع.ع. از نوع جنون ادواری می باشد و برابر قوانین اعمال حقوقی مجنون ادواری در حال افاقه نافذ و صحیح است و اصل اولیه بر این است که معامله شخصی که دارای سابقه جنون ادواری می باشد در حال افاقه و صحت پذیرفته محمول بر صحت است مگر اینکه فساد آن معلوم شود و جنون شخص ثابت شده باشد و باملاحظه تاریخ معامله 6/12/86 و تاریخ معامله دوم 24/5/91 و تاریخ قیم نامه 4/10/89 خود قرینه و اماره ای است بر اینکه اقدام به ارایه دادخواست از سوی خواهان با توجه به رونق بازار مسکن می باشد و اگر قیم وی احراز می نمود که معامله در زمان جنون برادرش بوده است و بر ضرر وی بوده همان زمان اقدام به طرح دعوی می نمود لذا دادگاه با رعایت اصاله الصـحه و به استناد ماده 197 قانون آیین دادرسی مـدنی و با عنایت به مواد 1213 و 223
قانون مدنی دعوی وکلای خواهان را وارد ندانسته حکم به رد آن صادر می نماید این رای در تاریخ 29/1/92 به آقای ب. و در تاریخ 10/2/92 به آقای ح.الف. وکلای خواهان ابلاغ شده در تاریخ 10/3/92 وکلای خواهان از رای مذکور فرجام خواهی نمودند به شرح لایحه تقدیمی اشعار داشته رای فرجام خواسته در تاریخ 10/2/92 ابلاغ شده رای خلاف موازین شرعی و قانونی صادرشده در هنگام معامله آقای ع.ع. برابر دادنامه حجر صادره فاقد اهلیت بوده است زیرا تاریخ معامله اولی 6/12/86 تاریخ معامله بعدی 24/5/91 و تاریخ قیم نامه 4/10/89 و تاریخ جنون مذکور در رای راجع به حجر از تاریخ 13/3/84 است اگر ادعا شود که آقای ع.ع. در تاریخ معامله 6/12/86 در حال افاقه بوده است با توجه به حکم حجر از تاریخ 3/3/74 در این وضعیت به مقتضای اصل استصحاب در شک فعلی به یقین قبلی یعنی حجر عمل نماییم زیرا هر وقت اهلیت طرف معامله موردشک و تردید واقع شود دیگر اصل صحت جاری نمی شود بایستی مدعی افاقه ثابت نماید معامله در حال افاقه بوده است ماده 1213
قانون مدنی هم مفید همین معنا است زیرا قانون گذار با تعبیر «مشروط بر اینکه افاقه او مسلم باشد»; درواقع اصل را بر وقوع معامله مجنون ادواری در حال جنون و بطلان آن قرار داده و خلاف آن را محتاج به اثبات دانسته در مانحن فیه افاقه بوده محجور در حال معامله احتیاج به نظر پزشک متخصص همانند حجر دارد استدلال اینکه معامله به نرخ روز انجام گرفته اگر در حال جنون واقع شده باشد تاثیری ندارد
بطلان معامله را به صحت توجیه نمی کنند لذا تقاضای نقض رای فرجام خواسته را دارم پس از پاسخ فرجام خوانده که عمدتا تکراری می باشد و در لایحه تقدیمی پیوست پرونده در مرحله دادرسی قبلا مطرح گردیده پرونده باکیفیت فوق به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع به کلاسه فوق ثبت شده است لوایح طرفین به هنگام شور قرایت می شود.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردیده پس از قرایت گزارش عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهد: