شروط بنایی یا تبانی شروط ضمنی هستند که در عقد تصریح نمی شوند ولی مقصود طرفین می باشند برای نمونه زوجین در زمان ازدواج این قصد را دارند که طرف مقابل مبتلا به بیماری صعب العلاج یا لاعلاج نباشند.

آقای م.ن. به وکالت از آقای ح.ج. در تاریخ 19/3/90 دادخواستی به طرفیت خانم ر.و. تسلیم دادگاه نموده است و اظهار داشته خوانده به بیماری صعب العلاج مبتلا بوده است و این بیماری توسط خانواده زوجه و نیز شخص مشارالیها مخفی شده است و با بروز علایم ظاهری جسمی و.. ... آشکار گردیده به استناد مواد 348 و 1128 قانون مدنی و دیگر قوانین تقاضای فسخ نکاح را دارم آقای م.ع. به عنوان وکیل زوجه در تاریخ 6/6/90 به دادگاه معرفی شده است در تاریخ 6/6/90 دادگاه با حضور وکلای زوجین و شخص زوج تشکیل جلسه داده است وکیل خواهان در این جلسه دعوی را تکرار نموده است و اضافه نموده که در آخر اردیبهشت سال 90 علایم بیماری در بدن خوانده (زوجه) ظاهر می شود و تقاضای خواسته را به شرح مذکور در صورت مجلس تنظیمی نموده است وکیل خوانده با توجه به اظهارات مذکور در این جلسه دعوی را صحیح ندانسته و کلا مورد را از موارد فسخ ازدواج ندانسته و تقاضای رد دعوی را نموده است دادگاه رسیدگی کننده در خصوص بیماری منسوب به مشارالیها اقداماتی را انجام داده است و نظریه پزشک قانونی حاکی است که مشارالیها به بیماری SLE مبتلا است که تحت درمان است و عود بیماری با توجه به تحت درمان بودن کم می باشد و از نظر زناشویی مشکلی ایجاد نمی کند وکیل زوجه تقاضا نموده که مورد به کمیسیون عالی پزشکی ارجاع شود (صفحه 62 پرونده) که نظریه کمیسیون پزشکی مضبوط در پرونده است و در آن اعلام شده که از بیماری های لاعلاج است و سرانجام رای شماره 1005/91 مورخ 30/9/91 از شعبه اول دادگاه عمومی سامن صادر شده است در این رای دعوی مطروحه غیرثابت و مردود اعلام شده است زوج توسط وکیل خود نسبت به این رای تجدیدنظرخواهی نموده است و با تکرار مطالب گذشته و به ادعای این که حق فسخ برای مشارالیه ایجاد شده است تقاضای اقدام قانونی را نموده است وکیل زوجه با تقدیم لایحه جوابیه و با تکرار مطالب گذشته دادنامه را برابر قانون دانسته و تقاضای اقدام قانونی را نموده است که سرانجام دادنامه مورد فرجامی صادر و در آن دادنامه بدوی تایید شده است زوج توسط وکیل خود نسبت به این رای فرجام خواهی نموده است و به شرح مندرج در آن و با تکرار مطالب گذشته تقاضای اقدام قانونی را نموده است وکیل زوجه با تقدیم لایحه جوابیه تقاضای ابرام دادنامه را با تکرار مطالب گذشته نموده است. پرونده جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است.

اجمال دعوی زوج ( فرجام خواه ) و وکیل وی صدور حکم مبنی بر اعلام فسخ عقد ازدواج فی مابین اطراف دعوی می باشد. توضیح داده اند زوجه مبتلا به بیماری صعب العلاج بوده که والدین وی و نیز مشارالیها آن را مخفی نگه داشته اند و به علت خیار تدلیس و مستندا به مواد 1128 و 348 قانون مدنی تقاضای خواسته را نموده اند که بدوا برابر دادنامه شماره 1005/91 مورخ 30/9/91 صادره از شعبه اول دادگاه عمومی سامن دعوی غیرثابت و مردود اعلام شده است و این رای برابر دادنامه مورد فرجامی تایید شده است. زوج توسط وکیل خود نسبت به این رای فرجام خواهی نموده است. هیات شعبه: اوراق پرونده من جمله نظریه کمیسیون پزشکی قانونی حاکی است زوجه به بیماری لوپوس ( SLE ) مبتلاست و بیماری مذکور از تاریخ 20/7/1383 شروع شده است و برابر نظریه مذکور بیماری موصوف لاعلاج است. ادعای زوج و وکیل وی این است که چون بیماری مذکور را مخفی نموده اند بنابراین تدلیس در امر ازدواج نموده و مورد مشمول ماده 1128 قانون مدنی است در موضوع پرونده اختلاف این است که آیا عقد نامبردگان متبانیا بر این مورد واقع شده که زوجه فاقد بیماری موصوف باشد؟ به طور کلی شروط بنایی یا تبانی به عنوان شروط ضمنی است یعنی در عقد تصریح نمی شود ولی مقصود طرفین می باشد به عبارت روشن تر زوجین در زمان ازدواج این قصد را دارند که حداقل طرف مقابل مبتلا به بیماری صعب العلاج یا لاعلاج نباشند مگر این که زوجین بیماری های با وصف مذکور را به اطلاع طرفین برسانند در مانحن فیه با توجه به بیماری موصوف و این که چندین سال قبل از ازدواج زوجه گرفتار آن بوده است و تحت درمان قرار داده است می بایستی این بیماری را پنهان ننموده و به زوج اطلاع دهد و عدم چنین اقدام حق فسخ را با توجه به سایر شروط برای خواهان ایجاد نموده است لذا مستندا به مواد 370 و 401 قانون آیین دادرسی مدنی و ماده 1128 قانون مدنی با نقض دادنامه پرونده به شعبه محترم دیگر از حوزه دادگاه محترم صادر کننده رای منقوض ارجاع می شود.
رییس شعبه 8 دیوان عالی کشور ـ مستشاران
عباسیان ـ ناصح ـ اللهیاری