در تصرف و سلب مالکیت از اراضی مربوط به قبل از انقلاب اسلامی دستگاه اجرایی عهده‎دار پرداخت خسارت به نرخ زمان تصرف زمین و سلب مالکیت از شاکی است.

دستگاه های اجرایی مورد نظر قانونگذار در صورتی که در اجرای طرح های مصوب موجب سلب مالکیت یا استفاده متعارف از املاک اشخاص ولو درجهت منافع عمومی شوند لازم است با اجازه قانونگذار و با رعایت تشریفات قانونی [مسیول] پرداخت قیمت یا خسارت وارده باشد. شورای محترم نگهبان در نظریه شماره 86/20/22814 در تاریخ 8/7/1386 اعلام می دارد اطلاق جواز استفاده نمودن دولت از اراضی که طبق ضوابط شرعی دارای مالک یا ذی حق شرعی می باشد بدون رضایت مالک یا ذی حق در فرض عدم ضرورت مبیحه خلاف موازین شرعی می باشد. با توجه به مفاد دادخواست و مدارک پیوست شکات به اسامی (ر ع الف ح خ.) همگی شهرت (ز.) مالک شرعی و قانونی اراضی تصرف شده به موجب سند مالکیت به شماره.. . مورخه.. . اصلاحات ارضی و گواهی حصر وراثت به شماره دادنامه.. . مورخه.. . نسبت به سهم الارث خود می باشند. همچنین پاسخ مشتکی-عنه به شرح لایحه ثبت شده به شماره.. . مورخه.. . دلالت بر تصرف اراضی مورد شکایت در اجرای طرح انتقال نفت در مسیر میاندوآب - ارومیه قبل از انقلاب اسلامی و بازگشایی حریم و تسطیح آن در سال های اخیر دارد. لکن به موجب مقررات مربوط به قانون اساسنامه شرکت نفت مواد 13 و 14 قانون مذکور و همچنین به علت وقوع ملک در خارج از محدوده شهر اعلام داشته است که در مواردی که تصرف شرکت در خارج از محدوده و در عرصه صورت پذیرفته وجهی پرداخت نمی گردد و بازگشایی حریم نیز جزء وظایف شرکت بدون پرداخت خسارت می باشد. تمسک شرکت یاد شده به مقررات مذکور در مواردی که از اراضی شاکی سلب مالکیت متعارف شده و آن را از حیز انتفاع خارج کرده است بلاوجه می باشد. لکن هرچند شرکت مشتکی عنه ضامن و عهده دار پرداخت بهای عادله یا خسارت وارده به اراضی موصوف می-باشد لکن در مواردی که اجرای طرح و تصرف مربوط به قبل از انقلاب اسلامی و به موجب قانون اساسنامه شرکت نفت می باشد عهده دار پرداخت خسارت به نرخ زمان تصرف زمین و سلب مالکیت از شاکی می باشد و مطالبه خسارت ناشی از وضع قانون صحیح نمی باشد. در خصوص بازگشایی حریم و تصرف اراضی در سال 1386 و حاکمیت لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی برای طرح عمومی و عمرانی دولت مصوب 1358 مستندا به مواد 4 و 8 قانون مذکور می بایست عمل گردد. علی هذا شکایت مطروحه وارد تشخیص حکم به استحقاق دریافت بهای اراضی تصرف شده در حدی که از شاکی سلب مالکیت شده است به ترتیب یاد شده در مواردی که تصرف قبل از انقلاب اسلامی صورت پذیرفته است به نرخ زمان تصرف و در خصوص بازگشایی حریم وفق مقررات لایحه قانونی مارالذکر به پرداخت بهای عادله و نسبت به سهم هر یک از شکات (استحقاق دریافت بهای عادله) صادر و اعلام می دارد. رای صادره قطعی است.
رییس شعبه 8 دیوان عدالت اداری ـ مستشار شعبه
عاشوری ـ سعادت