استعلام
- در خصوص زندانیانی که به لحاظ عجز از پرداخت جزای نقدی در حبس به سر می برند آیا وفق مواد 215و225 آیین نامه سازمان زندانها ایام مرخصی اعطایی از مبلغ جزای نقدی موضوع محکومیت ایشان کسر می گردد یا خیر؟ بنا بر فرض مثال چنانچه زندانی به ده روز مرخصی اعزام گردد آیا مبلغ سیصد هزار تومان از جزای نقدی ایشان مستهلک گردیده یا می بایست ایام مرخصی وی مورد محاسبه قرار نگیرد؟ 2- آیا به زندانیان محکوم به حبس بدل از جزای نقدی مرخصی پایان حبس تعلق می گیرد یا خیر؟ در صورت تعلق نحوه احتساب بر چه اساسی می باشد؟ آیا می توان بر اساس ماده 219 از آیین نامه سازمان زندانها (ملاک یک دهم از محکومیت ) اقدام نمود؟ 3- زندانی که دارای دو محکومیت حبس می باشد. به عنوان مثال در پرونده اول دارای ده سال حبس بوده و در طی دوران محکومیت به علت غیبت یا ارتکاب جرم جدید مثلا به سه ماه حبس محکوم می گردد. نحوه محاسبه مرخصی پایان حبس چگونه خواهد بود؟ چرا که با اتمام حبس محکومیت اولیه ( در فرض سئوال ده سال) زندانی دارای محکومیت دیگری بوده و مستحق استفاده از مرخصی پایان حبس نمی باشد. حال در اعطای مرخصی پایان حبس بابت جرم دوم ( در فرض سه ماه ) آیا می توان مرخصی پایان حبس تعلق گرفته به حبس اولیه را نیز لحاظ نمود یا صرفا مستحق استفاده از مرخصی پایان حبس بزه ارتکابی اخیر می باشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
1- با عنایت به ماده 215 (اصلاحی سال1389) آئین نامه اجرائی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور در صورت اعطاء مرخصی تشویقی موضوع این ماده به محکومینی که به علت عجز از پرداخت جزای نقدی در حبس به سر می برند ایام مرخصی بابت جزای نقدی مورد محاسبه قرار می گیرد. 2- اعمال ماده 219 (اصلاحی 1389) آئین نامه سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور مصوب سال 1384 توسط شورای طبقه بندی جهت اعطاء مرخصی پایان حبس به محکومین با رعایت مفاد ماده 5 دستورالعمل اجرائی ضوابط اعطای مرخصی به زندانیان مصوب سال 1389 رئیس سازمان زندانها مشروط بر اینکه تبدیل میزان جزای نقدی به حبس و یا محاسبه باقیمانده حبس و تبدیل جزای نقدی به حبس حداکثر از شش ماه تجاوز ننماید همچنین مدت مزبور که باقیمانده حبس تلقی می شود از حداکثر یک دهم کل محکومیت قطعی و لازم الاجرای محکومین به حبس تجاوز ننماید فاقد اشکال قانونی است. در نتیجه چنانچه اعطاء مرخصی پایان حبس به محکومینی که فقط به لحاظ عجز از پرداخت جزای نقدی محبوس شده اند و یا به محکومینی که حبس توام با جزای نقدی دارند با رعایت مراتب فوق صورت پذیرفته باشد فاقد اشکال قانونی است. 3- مدت حبس مورد محاسبه در مرخصی موضوع ماده 219 آئین نامه فوق الذکر شامل کلیه محکومیت های حبس مربوط به محکوم علیه می گردد و لذا در فرض سوال جمع آنها (ده سال و سه ماه) باید مورد محاسبه قرار گیرد. ضمنا در فرض سوال (محکومیت به حبس به لحاظ غیبت) موارد مذکور در ماده 225 آئین نامه یادشده می باید مورد توجه و رعایت قرار گیرد./ع
منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه