چنان چه مستاجری که مطابق ماده 19 قانون روابط موجر و مستاجر 1356 حق انتقال منافع مورد اجاره به غیر را ندارد قصد انتقال منافع به غیر را داشته باشد آیا می تواند ابتدا به ساکن به دادگاه مراجعه و دادخواست تجویز انتقال منافع به غیر را مطرح کند؟ یا این که او باید بدوا جهت توافق در خصوص تخلیه و دریافت حق کسب و پیشه به مالک مراجعه نماید و در صورت عدم توافق با اودادخواست تجویز انتقال منافع به غیر را مطرح نماید؟ اگر چنین دعوایی را با فرض مذکور قابل استماع بدانیم در صورتی که مالک حاضر به پرداخت حق کسب و پیشه مستاجر باشد اقدامات بعدی دادگاه و رای صادره و نحوه اجرای آن به چه صورت خواهد بود؟

در ارتباط با ضرورت مراجعه اولیه مستاجر به مالک و سپس رجوع به دادگاه جهت تجویز انتقال منافع مورد اجاره به غیر هیچ گونه تکلیفی وجود ندارد هر چند به طور معمول هر مستاجری جهت جابه جایی و تخلیه و اخذ حق کسب و پیشه و تجارت بدوا به موجر خود رجوع می نماید و چنین الزامی به لحاظ این که با تکلیف ارایه دلایل مراجعه مواجه خواهد بود منتفی است. به علاوه در چنین پرونده هایی با توجه به مفاد ماده 19 قانون موجر و مستاجر و رویه عملی دادگاه ها از ناحیه دادگاه به موجر تذکر داده می شود که با توجه به درخواست مستاجر در انتقال منافع مورد اجاره به غیر چنان چه حاضر به پرداخت حق کسب و پیشه و تجارت به نرخ روز باشد اظهارنظر نماید که در صورت پاسخ مثبت او با انجام کارشناسی و تعیین حق کسب و پیشه و تجارت و سپردن مبلغ مذکور در حساب سپرده دادگستری جهت پرداخت به مستاجر با استناد به ماده قانون مرقوم که مقرر می دارد در جایی که مالک راضی به انتقال به غیر نباشد باید در مقابل تخلیه مورد اجاره حق کسب و پیشه و تجارت مستاجر را بپردازد به استناد این فراز قانونی به جای تجویز انتقال به غیر و پس از تودیع مبلغ حق کسب و پیشه حکم تخلیه صادر خواهد شد. در نتیجه نظرهای ابرازی در نشست قضایی ارومیه تا حدی که منطبق با این نظر باشد مورد تایید است.

لزومی به مراجعه بدوی مستاجر به مالک نیست. مستاجر می تواند ابتدا به ساکن به دادگاه مراجعه و دادخواست تجویز انتقال منافع به غیر را مطرح کند. در صورت عدم مراجعه به مالک دادگاه نمی تواند قرار عدم استماع دعوا صادر نماید و در صورت آمادگی مالک جهت پرداخت حق کسب و پیشه اقدام بعدی دادگاه گزارش اصلاحی خواهد بود و در صورت عدم آمادگی مالک جهت پرداخت حق کسب و پیشه دادگاه حکم به تجویز انتقال منافع مورد اجاره به غیر صادر و به دفترخانه اعلام می دارد.

در صورت عدم مراجعه به مالک قبل از طرح دادگاه قرار عدم استماع دعوا را صادر خواهد کرد. در صورت مراجعه به مالک مدرکی دال بر مراجعه به مالک به دادخواست تقدیمی خود ضمیمه خواهد کرد تا دادگاه قرار عدم استماع صادر ننماید. از منطوق ماده لزوم مراجعه ابتدایی مستاجر به مالک قبل از تقدیم دادخواست تجویز انتقال منافع به غیر استنباط می شود و در صورت مراجعه ابتدایی مستاجر به مالک دادگاه وارد رسیدگی می شود. با آمادگی مالک جهت پرداخت حق کسب و پیشه و با توجه به درخواست خواهان اقدام بعدی دادگاه و گزارش عدم پرداخت حق کسب و پیشه دادگاه حکم به تجویز انتقال منافع به غیر را صادر نموده و به دفترخانه اعلام می دارد.