نشست قضایی شماره

نشست قضایی شماره

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره


کد نشست:

تاریخ برگزاری:
1383/09/03

برگزار شده توسط:
استان خراسان شمالی/ شهر اسفراین

موضوع:
اهلیت فضول برای طرح دعوا

پرسش:
شخصی به عنوان فضولی ملک را به بیع معاوضه ای فروخته و در قبال آن ملکی را که دارای سند ثبتی است خریداری کرده است پس از انجام عقد بیع مالک اصلی معامله را اجازه و تنفیذ کرده است برای طرح دعوای الزام به تنظیم سند به طرفیت مالک ثبتی چه کسی (بایع فضولی یا ملک اصلی) می تواند اقدام کند؟

نظر هیئت عالی:
نشست قضایی (*4) مدنی: اصولا معامله به مال غیر جز به عنوان ولایت یا وصایت یا وکالت نافذ نیست ولو این که صاحب مال باطنا راضی باشد. بنابراین معامله فضولی در صورتی که از طرف مالک یا قایم مقام وی تنفیذ شود صحیح است والا اثری ندارد و در معاملات فضولی که مورد تنفیذ مالک واقع شد درخواست الزام به تنظیم سند رسمی فقط از طرف مالک پذیرفته می شود.

نظر اکثریت:
شک نیست که مالک اصلی حق طرح دعوای الزام به تنظیم سند را دارد زیرا معامله برای وی انجام شده و سند نیز به نام وی منتقل می شود و اجازه مالک اصلی بر انجام معامله به منزله این است که خود وی معامله را انجام داده است. بنابراین فضول حق طرح دعوا را ندارد و در واقع اهلیت قانونی برای اقامه دعوا ندارد و طبق ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی به لحاظ نداشتن اهلیت و سمت قانونی صلاحیت ندارد.

نظر اقلیت:
باید تفکیک و تفصیل قایل شد اگر بایع فضولی معامله را برای خود انجام داده است به این معنا که ملک دارای سند ثبتی در ملک او واقع و وارد شود و مالک اصلی هم این نوع معامله را اجازه دهد. بنابراین زمین به ملک بایع فضولی داخل شده و مالک اصلی الان مالک نیست و اجازه هم بر می گردد به وقوع بیع برای بایع فضولی بنابراین چون مالک بایع فضولی است او حق دارد طرح دعوا کند والا مالک اصلی صالح است.

مبحث:
قانون مدنی

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 84 - در موارد زیر خوانده می تواند ضمن پاسخ نسبت به ماهیت دعوا ایراد کند: 1 - دادگاه صلاحیت نداشته باشد. 2 - دعوا بین همان اشخاص در همان دادگاه یا دادگاه هم عرض دیگری قبلا" اقامه شده و تحت رسیدگی باشد و یا اگر همان دعوا نیست دعوایی باشد که با ادعای خواهان ارتباط کامل دارد. 3 - خواهان به جهتی ازجهات قانونی از قبیل صغر عدم رشد جنون یا ممنوعیت از تصرف دراموال در نتیجه حکم ورشکستگی اهلیت قانونی برای اقامه دعوا نداشته باشد. 4 - ادعا متوجه شخص خوانده نباشد. 5 - کسی که به عنوان نمایندگی اقامه دعوا کرده از قبیل وکالت یا ولایت یا قیمومت و سمت او محرز نباشد. 6 - دعوای طرح شده سابقا بین همان اشخاص یا اشخاصی که اصحاب دعوا قائم مقام آنان هستند رسیدگی شده نسبت به آن حکم قطعی صادر شده باشد. 7 - دعوا بر فرض ثبوت اثر قانونی نداشته باشد از قبیل وقف و هبه بدون قبض. 8 - مورد دعوا مشروع نباشد. 9 - دعوا جزمی نبوده بلکه ظنی یا احتمالی باشد. 10 - خواهان در دعوای مطروحه ذی نفع نباشد. 11 - دعوا خارج از موعد قانونی اقامه شده باشد.

مشاهده ماده 84 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM