نشست قضایی شماره

نشست قضایی شماره

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره


کد نشست:

تاریخ برگزاری:
1393/11/27

برگزار شده توسط:
استان تهران/ شهر تهران

موضوع:
مرور زمان در قانون مجازات اسلامی

پرسش:
نحوه اجرای مقررات مربوط به مرور زمان در اقسام مختلف آن اعم از تعقیب و تحقیق و اجرای حکم براساس قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 نسبت به جرایم ارتکابی در زمان قبل از لازم الاجرا شدن قانون مزبور چگونه است ؟

نظر هیئت عالی:
چنانچه جرمی براساس مواد 173 و 174 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری و قبل از لازم الاجرا شدن قانون مجازات اسلامی 92 مشمول مرور زمان شده باشد به لحاظ رعایت حقوق مکتسبه متهم یا محکوم علیه باید حسب مورد قرار موقوف ماندن تعقیب یا موقوفی اجرای حکم صادر شود و قانون مجازات اسلامی جدید بر آن حکومت ندارد اما جرمی که تا زمان لازم الاجرا شدن قانون مجازات اسلامی 92 مشمول مرور زمان نشده است با توجه به صراحت بند ت ماده 11 قانون مذکور مشمول مقررات این قانون می باشد.

نظر اتفاقی:
در این خصوص بایستی قایل به تفکیک شد بدین نحو که چنانچه زمان وقوع جرم در حکومت قانون سابق بوده و طی زمان اعتبار و اجرای این قانون نیز امکان تعقیب جرم مذکور منقضی و مشمول مرور زمان گردیده باشد هر چند نسبت به آن تصمیم قضایی مقتضی ( قرار موقوفی تعقیب یا اجرا ) صادر نشده باشد و قبل از اتخاذ چنین تصمیمی قانون جدید اجرایی گردد نمی توان آن را از شمول مرور زمان قانون سابق که کوتاهتر و به نفع متهم و محکوم علیه است محروم نمود چرا که با توجه به قانون سابق پس از وقوع جرم و از جمله گذشت مدت زمان مصرح در آن قانون توقف و عدم امکان تعقیب یا اجرای حکم نسبت به متهم و محکوم علیه ایجاد گردید و در واقع حق مکتسب شمول مرور زمان برای آنان ایجاد گردیده است و لذا با توجه به تحقق تمامی ارکان و شرایط حدوث و ایجاد این حق نمی توان قانون جدید را بر ایجاد و زوال حق مکتسب مزبور سرایت داد از طرفی تصمیم قضایی تحت عنوان قرار موقوفی تعقیب یا اجرا صرفا جنبه اعلامی از وجود ایجاد چنین حقی در گذشته دارد و به خودی خود هیچ گونه تاثیری در ایجاد و تکوین مرور زمان نخواهد داشت ماده 4 قانون مدنی ناظر به این معنا خواهد بود لیکن چنانچه زمان ارتکاب جرم در محدوده قانون سابق باشد و قبل از انقضای مدت مربوط شمول زمان طبق مقررات این قانون قانون جدید ( مصوب 1392 ) تصویب و اجرایی شده باشد نظر به اینکه تمامی ارکان و عناصر تحقق حق ( مرور زمان ) به وجود نیامده ( طبق قانون سابق ) و برابر قانون جدید طول مدت زمان به عنوان یکی از عناصر ایجاد حق افزایش یافته مشمول قانون جدید به عنوان قانون حاکم برای ایجاد حق خواهد بود همچنین با توجه به اصول فقهی و حقوقی و تکیه بر اصل استصحاب نیز می توان بدین نتیجه نایل شد بدین شرح که با ارتکاب جرم و طی زمان طبق قانون سابق امکان تعقیب وی و مجازات محکوم و متهم منتفی و ساقط گردیده است و با تصویب قانون مجازات 1392 در این موضوع که آیا امکان تعقیب و مجازات متهم و محکوم علیه وجود دارد شبهه ایجاد می شود لیکن با توسل به اصل استصحاب سقوط مجازات و عدم امکان تعقیب احراز می گردد.

مبحث:
حقوق جزای عمومی

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 174 ـ هرگاه ابلاغ احضاریه به لحاظ معلوم نبودن محل اقامت متهم ممکن نباشد و اقدامات برای دستیابی به متهم به نتیجه نرسد و ابلاغ نیز به طریق دیگر میسر نگردد متهم از طریق انتشار یک نوبت آگهی در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار ملی یا محلی و با ذکر عنوان اتهام و مهلت یکماه از تاریخ نشر آگهی احضار می شود. در اینصورت بازپرس پس از انقضاء مهلت مقرر به موضوع رسیدگی و اظهار عقیده می کند. تبصره ـ در جرایمی که به تشخیص بازپرس حیثیت اجتماعی متهم عفت یا امنیت عمومی اقتضاء کند عنوان اتهام در آگهی موضوع این ماده ذکر نمی شود.

مشاهده ماده 174 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 4 - اثر قانون نسبت به آتیه است و قانون نسبت به ماقبل خود اثر ندارد مگر این که در خود قانون مقررات خاصی نسبت به این موضوع اتخاذ شده باشد.

مشاهده ماده 4 قانون مدنی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM