نشست قضایی شماره 1398-6494

نشست قضایی شماره 1398-6494

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1398-6494


کد نشست:
1398-6494

تاریخ برگزاری:
1397/08/23

برگزار شده توسط:
استان خوزستان/ شهر شوش

موضوع:
جرم انگاری اقدامات تبلیغی گروههای تکفیری

پرسش:
با توجه به اقدامات تروریستی سالهای اخیر در اهواز و وجود گروه های تکفیری در شهرستان شوش در قالب تبلیغ تغییر مذهب و نصب پرچم گروهک داعش و شعارنویسی با عنایت به مصوبات کمیسیون جرایم خاص استان و نظریه اداره حقوقی آیا موارد فوق الذکر از مصادیق ماده 286 287 288 قانون مجازات های اسلامی می باشد؟

نظر هیئت عالی:
مجازات باغی مجازاتی است که بعد از ورود به قیام مسلحانه گروه به کلیه اعضا گروه تعلق می گیرد اگر چه از اسلحه بعضی از اعضا گروه هم استفاده نکرده باشند و از طرفی در محاربه لازمه تحقق این بزه کشیدن اسلحه می باشد و اگر بعضی از اعضا گروه از اسلحه استفاده نکرده باشند آن افراد محارب تلقی نمی شوند لذا نظرات ابرازی در حد استنتاج مرقوم مورد تایید اعضا هیات عالی است.

نظر اکثریت:
تبیین این اقدامات را با توجه به اینکه علیه اساس نظام جمهوری اسلامی ارتکاب می یابد می بایست در قلمرو ماده 287 قانون مجازات اسلامی قرار داد. این افراد باغی تلقی شده و مستوجب مجازات مقرر در ماده مذکور می باشند ضمن اینکه اینگونه جرایم جرایمی مطلق می باشند و مقید به حصول نتیجه نمی باشند و لازم نیست نتیجه خاصی حاصل گردد. مضافا اینکه اینگونه جرایم شروع به جرم ندارند و با شروع به اجرا جرم تام محقق می گردد.آنچه که در ماده 287 مورد نظر قانون گذار می باشد قیام مسلحانه علیه اساس نظام جمهوری اسلامی ایران است که تشیع و ولایت فقیه و مهدویت از جمله آنها تلقی می گردد. در خصوص موضوع قیام مسلحانه که در ماده مذکور به آن اشاره شده نیز همین که متهم عضو گروهی باشد که علیه اساس نظام جمهوری اسلامی اقدام مسلحانه نموده باشد کافی برای تحقق جرم موضوع ماده 287 است چرا که در ماده به «گروهی» اشاره نموده است و استفاده هر یک از اعضای گروه از سلاح کافی برای تحقق جرم موضوع ماده مذکور می باشد. ضمن اینکه در مورد ماده 288 نیز چنین به نظر می رسد که اگر گروهی باغی تشکیل گردد لکن اعضای آن قبل از استفاده از سلاح دستگیر شوند مشمول ماده 288 می گردند و منظور گروه های باغی است که تشکیل گردیده لکن هنوز دست به سلاح نبرده و در این مرحله دستگیر می شوند. بنابراین این دسته افراد را که عضو گروه هایی هستند که در برابر اساس نظام جمهوی اسلامی ایران قیام مسلحانه کرده و دست به اسلحه برده یا قبل از بکارگیری سلاح دستگیر می شوند را می بایست در قالب مواد 287و 288 قانون مجازات اسلامی تعقیب نمود تعقیب آنان به عنوان جرم موضوع ماده 500 قانون تعزیرات است تحت عنوان تبلیغ علیه نظام صحیح به نظر نمی رسد. کما اینکه برخی از این قبیل افراد را تحت عنوان افساد فی الارض موضوع ماده 286 قانون مجازات اسلامی نیز قابل تعقیب می دانند ممکن به نظر می رسد با توجه به مراتب فوق این افراد باغی محسوب و مشمول مواد 287و 288 قانون مجازات اسلامی بوده و حسب اینکه از سلاح استفاده نموده یا اینکه قبل از بکار گیری سلاح دستگیر شوند مشمول مجازات های مقرر در مواد مذکور می باشند ضمن اینکه این تفسیر با وضعیت روز جامعه و خطرات روز افزون چنین افرادی در جامعه و اقدامات تروریستی و مسلحانه ای که جان افراد را به خطر می اندازد و از جانب وابستگان این گروه ها ارتکاب می یابد مناسب تر می باشد و در خصوص افرادی که در عضویت گروه های مسلحانه می باشند که بر علیه اساس نظام جمهوری اسلامی ایران اقدامات تروریستی انجام می دهند می بایست آنان را باغی تلقی و حسب مواد 287و 288 قانون مجازات اسلامی مورد تعقیب و مجازات قرار دارد.

نظر اقلیت:
به نظر می رسد با توجه به تنوع و گسترش فزاینده گروه های افراطی و مخالف نظام جمهوری اسلامی و نحوه فعالیت آنها نیاز به تصویب قوانینی دقیق تر و جزیی تر امری ضروری به نظر می رسد. چرا که گاهی اعمالی که از سوی افراد وابسته به این گروه ها صورت می گیرد با مواد قانونی مختلفی منطبق بوده و نوعی همپوشانی میان آنها ملاحظه می گردد اما آنچه که در مورد موضوع مطروحه لازم به ذکر است این است که گاهی این اعمال در قالب تبلیغ علیه نظام قرار می گیرد و گاهی مشمول مواد 498و 499 و 512 تلقی می گردد و آنچه که می بایست مورد توجه قرار گیرد موضوع استفاده شخص متهم از سلاح است و در صورت استفاده وی از سلاح یا تهیه سلاح از سوی وی می توان وی را مشمول عنوان بغی یا فساد فی الارض حسب شرایطی فعل ارتکابی وی دانست. لکن در صورتی که متهم از هیچگونه سلاحی استفاده نکرده باشد یا اسلحه ای تهیه نکرده باشد شمول عناوین مذکور در ماده 287و 288 به وی دشوار به نظر می رسد و متهم را می بایست تحت عناوین دیگر مذکور در موارد 498 الی 512 قانون تعزیرات تحت تعقیب و مجازات قرار داد. لازم به ذکر است در خصوص هر متهم می بایست بصورت دقیق و مصداقی رفتار و اقدامات وی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا بتوان رکن قانونی عمل وی را احراز نمود و بنابر آنچه سابقا بیان گردید در برخی موارد ممکن است فعل ارتکابی متهم مشمول چند عنوان اتهامی و قابل تطبیق با چند ماده قانونی باشد.

مبحث:
حقوق جزای عمومی , جزای اختصاصی

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 498 ـ هرگاه شیئی که توسط انسان یا وسیله نقلیه حمل می گردد به نحوی از انحاء موجب جنایت گردد حمل کننده ضامن دیه است.

مشاهده ماده 498 قانون مجازات اسلامی

ماده 512 ـ هرگاه شخصی در محل هایی که توقف در آنها مجاز نیست توقف نماید یا شیء و یا حیوانی را در این قبیل محل ها مستقر سازد یا چیز لغزندهای در آن قرار دهد و دیگری بدون توجه به آنها در اثر برخورد یا لغزش مصدوم شود یا فوت کند یا خسارت مالی ببیند شخص متوقف یا کسی که آن شیء یا حیوان را مستقر نموده یا راه را لغزنده کرده است ضامن دیه و سایر خسارات می باشد مگر آنکه عابر با وسعت راه و محل عمدا با آن برخورد کند که در این صورت نه فقط خسارت به او تعلق نمی گیرد بلکه عهده دار خسارت وارده نیز می شود.

مشاهده ماده 512 قانون مجازات اسلامی

ماده 499 ـ هرگاه کسی دیگری را بترساند و آن شخص در اثر ترس بی اختیار فرار کند یا بدون اختیار حرکتی از او سر بزند که موجب ایراد صدمه بر خودش یا دیگری گردد ترساننده حسب تعاریف جنایات عمدی و غیرعمدی مسوول است.

مشاهده ماده 499 قانون مجازات اسلامی

ماده 500 ـ در مواردی که جنایت یا هر نوع خسارت دیگر مستند به رفتار کسی نباشد مانند اینکه در اثر علل قهری واقع شود ضمان منتفی است.

مشاهده ماده 500 قانون مجازات اسلامی

ماده 286 ـ هرکس به طور گسترده مرتکب جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد جرایم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور نشر اکاذیب اخلال در نظام اقتصادی کشور احراق و تخریب پخش مواد سمی و میکروبی و خطرناک یا دایر کردن مراکز فساد و فحشا یا معاونت در آنها گردد به گونهای که موجب اخلال شدید در نظم عمومی کشور ناامنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد یا اموال عمومی و خصوصی یا سبب اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع گردد مفسد فی الارض محسوب و به اعدام محکوم می گردد. تبصره ـ هرگاه دادگاه از مجموع ادله و شواهد قصد اخلال گسترده در نظم عمومی ایجاد ناامنی ایراد خسارت عمده و یا اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع و یا علم به موثر بودن اقدامات انجام شده را احراز نکند و جرم ارتکابی مشمول مجازات قانونی دیگری نباشد با توجه به میزان نتایج زیانبار جرم مرتکب به حبس تعزیری درجه پنج یا شش محکوم می شود.

مشاهده ماده 286 قانون مجازات اسلامی

ماده 287 ـ گروهی که در برابر اساس نظام جمهوری اسلامی ایران قیام مسلحانه کند باغی محسوب می شود و در صورت استفاده از سلاح اعضای آن به مجازات اعدام محکوم می گردند.

مشاهده ماده 287 قانون مجازات اسلامی

ماده 288 ـ هرگاه اعضای گروه باغی قبل از درگیری و استفاده از سلاح دستگیر شوند چنانچه سازمان و مرکزیت آن وجود داشته باشد به حبس تعزیری درجه سه و در صورتی که سازمان و مرکزیت آن از بین رفته باشد به حبس تعزیری درجه پنج محکوم می شوند.

مشاهده ماده 288 قانون مجازات اسلامی

ماده 500 ـ هر کس علیه نظام جمهوری اسلامی ایران یا به نفع گروه ها و سازمان های مخالف نظام به هر نحو فعالیت تبلیغی نماید به حبس از سه ماه تا یکسال محکوم خواهد شد.

مشاهده ماده 500 کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی ـ تعزیرات

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM