نشست قضایی شماره 1398-6262

نشست قضایی شماره 1398-6262

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1398-6262


کد نشست:
1398-6262

تاریخ برگزاری:
1397/08/21

برگزار شده توسط:
استان اصفهان/ شهر اصفهان

موضوع:
ترک انفاق فرزند بواسطه خروج پدر از کشور

پرسش:
خانمی شکایتی علیه جد پدری فرزند صغیر خود دایر بر ترک انفاق فرزند مطرح می نماید و ادعا می کند که پدر فرزند (همسر آن خانم) از کشور خارج شده است ولی جد پدری وی در ایران حضور دارد. پدر نیز شرایط مالی مناسبی دارد. آیا خارج شدن پدر از کشور و عدم حضور وی موجب می شود که پرداخت نفقه بر عهده جد پدری قرار گیرد؟ در خصوص پرونده چه تصمیمی باید گرفت؟

نظر هیئت عالی:
بر اساس مفاد ماده 1199 ق.م در صورت فوت پدر یا عدم قدرت وی به انفاق (منظور ناتوانی مالی پدر در انفاق است) نفقه بر عهده جد پدری اوست. خروج پدر از کشور و عدم دسترسی به وی جهت الزام به انفاق فرزند و یا عدم دسترسی به اموال غایب موجبی برای الزام جد پدری به انفاق اولاد اولاد و تعقیب کیفری وی از باب ترک انفاق نیست بنابراین اگر پرونده کیفری تشکیل شده باشد می بایست قرار منع تعقیب کیفری درباره جد پدری صادر شود.

نظر اکثریت:
تکلیف پدر و جد پدری به پرداخت نفقه فرزند در طول یکدیگر قرار دارد و بر اساس ماده 1199 قانون مدنی در صورت فوت پدر و یا عدم قدرت وی به انفاق نفقه بر عهده جد پدری می باشد و منظور این ماده از عدم قدرت پدر به انفاق عدم قدرت مالی پدر به پرداخت نفقه فرزند می باشد چرا که ماده مذکور می بایست در کنار ماده 1205 قانون مدنی تفسیر شود. بر اساس ماده اخیر در مواردی که فرد مکلف به پرداخت نفقه باشد نفقه از اموال غایب پرداخت خواهد شد. بنابراین عدم قدرت پدر به انفاق در ماده 1199 باید به عدم قدرت مالی پدر تفسیر شود نه مواردی از قبیل عدم دسترسی به پدر و... و اگر غیر از این تفسیر شود اساس ماده 1205 زیر سوال خواهد رفت. بنابراین در فرض سوال با توجه به اینکه پدر دارای شرایط مالی مناسب است پرداخت نفقه بر عهده خود وی می باشد و صرف عدم دسترسی به وی بر اساس تفسیر مضیق قوانین کیفری نمی تواند موجبات مسیولیت کیفری جد پدری را فراهم آورد و در صورت طرح شکایت کیفری از سوی مادر علیه جد پدری در خصوص نفقه فرزند می بایست قرار منع تعقیب به جهت تمکن مالی پدر صادر گردد ولیکن در فرض سیوال جد پدری می تواند به ولایت از فرزند صغیر با مجوز ماده 1199 علیه پدر دادخواست حقوقی مطالبه نفقه مطرح نماید تا از اموال پدر غایب نسبت به پرداخت نفقه اقدام شود.

نظر اقلیت:
بر اساس ماده 53 قانون حمایت خانواده در صورتی که فردی دارای استطاعت مالی باشد و از تادیه نفقه افراد واجب النفقه خود خودداری کند مرتکب بزه ترک انفاق شده و به حبس تعزیری درجه 6 محکوم می شود. اولا استطاعت مالی داشتن با تمکن مالی داشتن به یک معنی نیست و در واقع تمکن مالی داشتن مفهومی عام تر از استطاعت مالی داشتن دارد و ممکن است فردی به صورت بالقوه تمکن مالی داشته باشد ولی بر حسب عدم دسترسی به اموال وی و سهل البیع نبودن اموال و... به صورت بالفعل استطاعت مالی نداشته باشد. ثانیا درست است که تکلیف پدر و جد پدری به پرداخت نفقه فرزند در طول یکدیگر است ولیکن عبارت عدم قدرت پدر به انفاق در ماده 1199 قانون مدنی صرفا عدم قدرت مالی وی را در بر نمی گیرد و شامل مواردی می شود که به هر دلیلی از جمله عدم دسترسی به پدر و... امکان اخذ و مطالبه نفقه وجود ندارد ماده 1205 قانون مدنی که بیان می دارد در صورتی که فرد مکلف به پرداخت نفقه باشد نفقه از اموال غایب اخذ می شود یک تاسیس جدید است و در واقع به فرد واجب النفقه این اختیار را می دهد که در صورت غیبت پدر یا از امکانات ماده 1199 قانون مدنی و یا از امکانات وی طبق ماده 1205 استفاده نماید به عنوان مثال در صورت غیبت پدر و تمکن مالی وی فرد واجب النفقه می تواند یا بر اساس ماده 1205 از اموال غایب بر اساس حکم دادگاه به عنوان نفقه استفاده نماید و یا علیه جد پدری اقدام به طرح دادخواست حقوقی و یا شکایت کیفری نماید. بنابراین در فرض سیوال چون عدم قدرت به انفاق در ماده 1199 صرفا عدم قدرت مال را در بر نمی گیرد و شامل غیبت نیز می شود امکان طرح شکایت کیفری علیه جد پدری وجود دارد.

مبحث:
قانون مدنی , جزای اختصاصی

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 1199 - نفقه ی اولاد بر عهده ی پدر است پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده ی اجداد پدری است با رعایت الاقرب فالاقرب. در صورت نبودن پدر و اجداد پدری و یا عدم قدرت آن ها نفقه بر عهده ی مادر است. هر گاه مادر هم زنده و یا قادر به انفاق نباشد با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده ی اجداد و جدات مادری و جدات پدری واجب النفقه است و اگر چند نفر از اجداد و جدات مزبور از حیث درجه ی اقربیت مساوی باشند نفقه را باید به حصه ی مساوی تادیه کنند.

مشاهده ماده 1199 قانون مدنی

ماده 1205 - در موارد غیبت یا استنکاف از پرداخت نفقه چنانچه الزام کسی که پرداخت نفقه بر عهده ی اوست ممکن نباشد دادگاه می تواند با مطالبه ی افراد واجب النفقه به مقدار نفقه از اموال غایب یا مستنکف در اختیار آن ها یا متکفل مخارج آنان قرار دهد و در صورتی که اموال غایب یا مستنکف در اختیار نباشد همسر وی یا دیگری با اجازه ی دادگاه می توانند نفقه را به عنوان قرض بپردازند و از شخص غایب یا مستنکف مطالبه نمایند.

مشاهده ماده 1205 قانون مدنی

ماده 53 ـ هرکس با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف می شود. تبصره ـ امتناع از پرداخت نفقه زوجه ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و نیز نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده است.

مشاهده ماده 53 قانون حمایت از خانواده

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM