نشست قضایی شماره 1398-6602

نشست قضایی شماره 1398-6602

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1398-6602


کد نشست:
1398-6602

تاریخ برگزاری:
1397/05/22

برگزار شده توسط:
استان مرکزی/ شهر اراک

موضوع:
امکان اصلاح گواهی حصروراثت

پرسش:
احدی از وراث متوفی به عنوان خواهان در سال 1386 اقدام به تقدیم دادخواست گواهی حصر وراثت می نماید اسامی دیگر وراث را نیز در دادخواست قید می نماید؛ هویت یک نفر از وراث را که اکنون خود را علی اکبر با شماره شناسنامه 672 معرفی می نماید علی با شماره شناسنامه 85 معرفی نموده و در دادنامه حصروراثت صادره نیز با این نام و هویت (علی با شماره شناسنامه 85) وراث مذکور احصاء گردیده است؛ اکنون احدی از وراث (نه خواهان و نه فرد مذکور که هویت او توصیف شد با ارایه ی مرقومه ای و اعلام اشتباه هویت ایشان تقاضای اصلاح نام علی با شماره شناسنامه ی 85 به علی اکبر با شماره شناسنامه 672 را می نماید:

نظر هیئت عالی:
اعلام اشتباه در مشخصات هویتی احد از وراث منعکس در گواهی حصروراثت به استناد ماده 38 قانون امور حسبی قابل رفع و تصحیح می باشد و مشمول قاعده فراغ دادرس نمی باشد؛ به علاوه حکم ماده 309 ق.آ.د.م ناظر بر احکام و قرارهای ترافعی است؛ مضافا قاعده فراغ دادرس ناظر به اظهارنظرهای ماهوی است و رفع اشتباه یا صدور گواهی حصروراثت تصحیحی از امور شکلی است. با توجه به این که صدور گواهی حصروراثت در صلاحیت شورای حل اختلاف می باشد همان مرجع (شعبه شورای حل اختلاف) اقدام به صدور گواهی مجدد می نماید.

نظر اکثریت:
اولا؛ حکم ماده 309 ق.آ.دم ناظر بر احکام و قرارهای ترافعی است و شامل امور حسبی نمی شود و در امور حسبی در فرض سوال ماده 38 قانون امور حسبی که حوزه ی گسترده تری دارد حاکم است و از طرفی قاعده ی فراغ دادرسی استثنایاتی دارد که از جمله ی آنها حسب حکم ماده 8 ق.آ.د.م مواد 309 ق.آ.دم و 38 قانون امور حسبی است چرا که فراغ دادرس حسب نظریه های مشورتی متعدد و آراء دادگاه عالی انتظامی قضات و ماده 91 ق.آ.د.م ناظر به اظهار نظر ماهوی است نه موضوع سوالی که از امور شکلی است و قانونگذار تجویز کرده است؛ چرا که در امور حسبی تصمیم دادگاه در قالب دستور است و بند 9 ماده 375 قانون امور حسبی به گواهی انحصار وراثت نیز اشاره کرده است؛ لذا چون در امور حسبی دادگاه در مقام رفع امور زندگی مردم است مسبوط الیدتر است؛ بنابراین در فرض سوال دادگاه در راستای ماده 38 قانون امور حسبی در خصوص درخواست مواجه با تکلیف است؛ چون اصلاح (تصحیح) رای با دادگاه صادر کننده رای است؛ اگرچه در وضعیت کنونی اگر درخواست انحصار وراثت ابتدایی بشود رسیدگی به آن در صلاحیت شورای حل اختلاف است و در خصوص نحوه ی اقدام نیز دادگاه برای اصلاح در فرض سوال نیاز به تشریفات مواد 360 به بعد قانون امور حسبی مثل نشر آگهی و غیره ندارد به حکم ماده 38 قانون امور حسبی یا می تواند این تصحیح را زیر تصمیم قبلی دادگاه یا به موجب برگ دیگری در قالب دادنامه تصحیحی اعلام نماید.

نظر اقلیت:
پاسخ اکثریت در فرضی است که اسناد هویتی وراث و وارثی که هویت ایشان به اشتباه در گواهی اعلام شده است صحیح باشد؛ ولی در پرونده در نتیجه اعلام اشتباه خواهان و یا دادگاه اینگونه در گواهی انحصار وراثت درج شده باشد؛ اما اگر در مورد غیر این باشد نیاز به اعتراض به تصدیق انحصار وراثت است؛ چرا که حسب مقررات امور حسبی و قانون تصدیق انحصار وراثت در فرضی که هویت دیگری می خواهد به ردیف وراث اضافه یا حذف شود یا نیاز به اعتراض به درخواست هست (قبل از صدور گواهی انحصار وراثت) یا نیاز به اعتراض به تصدیق انحصار وراثت (بعد از صدور گواهی انحصار وراثت توسط دادگاه) که در این فرض اخیر رعایت تشریفات لازم است حسب مورد اینکه میزان اموال متوفی چه میزانی باشد.

مبحث:
آیین دادرسی مدنی

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 360ـ در صورتی که وارث متوفی یا سایر اشخاص ذی نفع بخواهند تصدیق انحصار وراثت تحصیل کنند درخواست نامه کتبی مشتمل بر نام و مشخصات درخواست کننده و متوفی و ورثه و اقامتگاه آن ها و نسبت بین متوفی و وراث تنظیم نموده به دادگاه تسلیم می نماید.

مشاهده ماده 360 قانون امور حسبی

ماده 38- هر گاه در تصمیم دادگاه اشتباهی در حساب یا سهو قلم یا اشتباهات دیگری رخ دهد مثل از قلم افتادن نام یکی از اشخاص ذینفع یا زیاد شدن نامی- مادام که آن تصمیم به وسیله شکایت به دادگاه بالا تر از دادگاه خارج نشده باشد دادگاه صادر کننده تصمیم مستقلا یا به درخواست یکی از اشخاص ذینفع آن را تصحیح می نماید و این تصحیح زیر تصمیم دادگاه یا برگ دیگری که پیوست آن می شود نوشته خواهد شد. دادن رونوشت از تصمیم دادگاه بدون پیوست نامبرده ممنوع است.

مشاهده ماده 38 قانون امور حسبی

ماده 361ـ دادگاه رسیدگی کننده درخواست متقاضی را یک نوبت در روزنامه های کثیرالانتشار یا محلی آگهی می نماید. (اصلاحی 18/4/1374) تبصره در نقاطی که روزنامه دایر نیست دادگاه می تواند به جای آگهی در روزنامه محلی به تعداد لازم به هزینه متقاضی گواهی حصر وراثت آگهی تهیه نموده و در معابر همان محل الصاق نماید. تاریخ الصاق آگهی ها که باید در یک روز به عمل آید به وسیله صورت جلسه که مامورین ابلاغ نسبت به این موضوع تهیه می نمایند رعایت خواهد گردید. (الحاقی 20/9/1337).

مشاهده ماده 361 قانون امور حسبی

ماده 375- هزینه رسیدگی به امور حسبی منحصر به موارد زیر بوده و در هر مورد موقع درخواست پانصد ریال گرفته می شود: 1- درخواست تسلیم اموال غائب به ورثه. 2- درخواست حکم موت فرضی. 3- درخواست پژوهش از رد درخواست حکم موت فرضی. 4- درخواست مهر و موم ترکه. 5- درخواست برداشتن مهر و موم ترکه. 6- درخواست تحریر ترکه. 7- درخواست تصفیه ترکه. 8- درخواست تقسیم ترکه. 9- درخواست تصدیق انحصار وراثت.

مشاهده ماده 375 قانون امور حسبی

ماده 309 - هرگاه در تنظیم و نوشتن رای دادگاه سهو قلم رخ دهد مثل از قلم افتادن کلمه ای یا زیاد شدن آن و یا اشتباهی در محاسبه صورت گرفته باشد تا وقتی که از آن درخواست تجدیدنظر نشده دادگاه راسا یا به درخواست ذی نفع رای را تصحیح می نماید. رای تصحیحی به طرفین ابلاغ خواهد شد. تسلیم رونوشت رای اصلی بدون رونوشت رای تصحیحی ممنوع است. حکم دادگاه درقسمتی که مورد اشتباه نبوده درصورت قطعیت اجراء خواهد شد. تبصره 1 - در مواردی که اصل حکم یا قرار دادگاه قابل واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام است تصحیح آن نیز در مدت قانونی قابل واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام خواهد بود. تبصره 2 - چنانچه رای مورد تصحیح به واسطه واخواهی یا تجدیدنظر یا فرجام نقض گردد رای تصحیحی نیز از اعتبار خواهد افتاد.

مشاهده ماده 309 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 8 - هیچ مقام رسمی یا سازمان یا اداره دولتی نمی تواند حکم دادگاه را تغییر دهد و یا از اجرای آن جلوگیری کند مگر دادگاهی که حکم صادر نموده و یا مرجع بالاتر آنهم در مواردی که قانون معین نموده باشد.

مشاهده ماده 8 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM