نشست قضایی شماره

نشست قضایی شماره

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره


کد نشست:

تاریخ برگزاری:
1381/07/04

برگزار شده توسط:
استان هرمزگان/ شهر بندر عباس

موضوع:
نحوه جبران خسارت معنوی شخصی که پس از یک سال بازداشت موقت تبرئه شود

پرسش:
در خصوص شخص که به اتهام قتل عمد دستگیر و بازداشت شده و یک سال پس از بازداشت موقت تبریه می شود نحوه جبران خسارت معنوی وی چگونه به عمل می آید؟

نظر هیئت عالی:
نظر به این که ماده 58 قانون مجازات اسلامی و اصل 171 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ضمان ناشی از وقوع ضرر و زیان مادی و معنوی متاثر از تقصیر و اشتباه قاضی را پذیرفته است و از آن جا که اصل مذکور و ماده مزبور موخرالتصویب بوده در این خصوص وارد بر قانون مسیولیت مدنی مصوب سال 1339 می باشند.

نظر اکثریت:
با عنایت به مواد 1 و2 و 10 و 11 قانون مسیولیت مدنی و ماده 58 قانون مجازات اسلامی و اصل 171 قانون اساسی تردیدی نسبت به جبران ضرر معنوی وجود ندارد اما در خصوص جبران آن باید متضرر از جرم مبادرت به تقدیم دادخواست کند خواسته را تقویم و خوانده را مشخص کند و در صورت توجه تقصیر با جلب نظر کارشناس حکم صادر شود. در مورد قضات ابتدا باید تخلف و تقصیر آنها در دادسرای انتظامی قضات به اثبات برسد.

نظر اقلیت:
با توجه به این که برخورد دستگاه قضایی با جرایم یا مقابله نیروی انتظامی با قاچاقچیان و اشرار از باب اعمال حاکمیت است در این شرایط اگر به کسی ضرر و صدمه ای وارد شود دولت مسیولیت ندارد و در مانحن فیه که مقنن صدور قرار بازداشت موقت را در خصوص متهم تجویز کرده بحث خسارت معنوی جایگاهی ندارد مگر در صورت تخلف قاضی پس از اثبات در دادسرای انتظامی قضات.

مبحث:
قانون مدنی

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

اصل 171- هر گاه در اثر تفسیر یا اشتباه قاضی در موضوع یا در حکم یا در تطبیق حکم بر مورد خاص ضرر مادی یا معنوی متوجه کسی گردد در صورت تقصیر مقصر طبق موازین اسلامی ضامن است و ر غیر این صورت خسارت به وسیله دولت جبران می شود و در هر حال از متهم اعاده حیثیت می گردد.

مشاهده ماده 171 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

ماده 58 ـ در مورد محکومیت به حبس تعزیری دادگاه صادر کننده حکم می تواند در مورد محکومان به حبس بیش از ده سال پس از تحمل نصف و در سایر موارد پس از تحمل یک سوم مدت مجازات به پیشنهاد دادستان یا قاضی اجرای احکام با رعایت شرایط زیر حکم به آزادی مشروط را صادر کند: الف ـ محکوم در مدت اجرای مجازات همواره از خود حسن اخلاق و رفتار نشان دهد. ب ـ حالات و رفتار محکوم نشان دهد که پس از آزادی دیگر مرتکب جرمی نمی شود. پ ـ به تشخیص دادگاه محکوم تا آنجا که استطاعت دارد ضرر و زیان مورد حکم یا مورد موافقت مدعی خصوصی را بپردازد یا قراری برای پرداخت آن ترتیب دهد. ت ـ محکوم پیش از آن از آزادی مشروط استفاده نکرده باشد. انقضای مواعد فوق و همچنین مراتب مذکور در بندهای (الف) و (ب) این ماده پس از گزارش رئیس زندان محل به تایید قاضی اجرای احکام میرسد. قاضی اجرای احکام موظف است مواعد مقرر و وضعیت زندانی را درباره تحقق شرایط مذکور بررسی و در صورت احراز آن پیشنهاد آزادی مشروط را به دادگاه تقدیم نماید.

مشاهده ماده 58 قانون مجازات اسلامی

ماده 1 - هر کس بدون مجوز قانونی عمدا یا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگر که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود می باشد.

مشاهده ماده 1 قانون مسئولیت مدنی

ماده 2 - در موردی که عمل وارد کننده زیان موجب خسارت مادی یا معنوی زیان دیده شده باشد دادگاه پس از رسیدگی و ثبوت امر او را به جبران خسارات مزبور محکوم می نماید و چنان چه عمل وارد کننده زیان فقط موجب یکی از خسارات مزبور باشد دادگاه او را به جبران همان نوع خساراتی که وارد نموده محکوم خواهد نمود.

مشاهده ماده 2 قانون مسئولیت مدنی

ماده 10 - کسی که به حیثیت و اعتبارات شخصی یا خانوادگی او لطمه وارد شود می تواند از کسی که لطمه وارد آورده است جبران زیان مادی معنوی خود را بخواهد هرگاه اهمیت زیان و نوع تقصیر ایجاب نماید دادگاه می تواند در صورت اثبات تقصیر علاوه بر صدور حکم به خسارت مالی حکم به رفع زیان از طریق دیگر از قبیل الزام به عذرخواهی و درج حکم در جراید و امثال آن نماید.

مشاهده ماده 10 قانون مسئولیت مدنی

ماده 11 - کارمندان دولت و شهرداریها و موسسات وابسته به آنها که به مناسبت انجام وظیفه عمدا یا در نتیجه بی احتیاطی خساراتی به اشخاص وارد نمایند شخصا مسئول جبران خسارت وارده می باشند ولی هر گاه خسارات وارده مستند به عمل آنان نبوده و مربوط به نقص وسایل ادارات و یا موسسات مزبور باشد در این صورت جبران خسارت بر عهده اداره یا موسسه مربوطه است ولی در مورد اعمال حاکمیت دولت هر گاه اقداماتی که بر حسب ضرورت برای تامین منافع اجتماعی طبق قانون به عمل آید و موجب ضرر دیگری شود دولت مجبور به پرداخت خسارات نخواهد بود.

مشاهده ماده 11 قانون مسئولیت مدنی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM