اگر شخصی برای مساحت سیزده هکتاری زمین دارای چند پلاک ثبتی (مثلا پلاک های ده و یازده و دوازده فرعی از یک اصلی) مختلف ولی مجاور پروانه حفر چاه اخذ کند و در زمان حیات خود بعضی از پلاک های فوق را به بعضی از وراث منتقل نماید آیا پس از فوت شخص فوق چاه متعلق به شخصی است که چاه در زمین وی حفر شده است یا متعلق به کلیه وراث و در صورت اخیر سهم هر یک از وراث از آب چاه چه مقدار است؟ آیا بر اساس سهم الارث کما فرض الله است یا بر اساس میزان زمین سهمی هـر یک در آن محل؟

ماده 17 قانون توزیع عادلانه آب و ماده 11 آیین نامه اجرایی فصل دوم آن قانون مصوب سال 1363 حفر چاه در ملک غیر را تحت شرایطی پذیرفته است. در این صورت چاه ملک حفر کننده و دارنده پروانه حفر و بهره برداری است و مالک زمین نیز قادر به انحای تصرفاتی در زمین خویش است که در ماده مذکور پیش بینی شده است. مواد 27 و 28 قانون مرقوم پروانه مصرف آب را مختص به زمین و مواردی دانسته که پروانه برای آن صادر شده و نقل و انتقال پروانه را مگر به تبع زمین و برای همان مصرف و با اطلاع وزارت نیرو ممنوع اعلام کرده است. تبصره 1 ماده 8 و تبصره 1 ماده 13 آیین نامه مذکور سخن از بهر ه برداری از چاه متناسب با مساحت اراضی زیر کشت متصرفین به میان آورده و بند (3) ذیل فرم شماره 3 ضمیمه آیین نامه مقرر داشته که چاه بدون اراضی مربوط و به صورت سهام غیرقابل انتقال است و در صورت تفکیک اراضی و واگذاری قطعات تفکیک شده منتقل الیه می تواند با پرداخت هزینه های حفر چاه از آب آن استفاده کند در غیر این صورت بهره برداری از چاه موضوع پروانه متناسب با مقدار اراضی باقی مانده تقلیل داده خواهد شد. بنا به مراتب در فرض سوال اولا: چاه در زمین سهمی هر یک از منتقل الیهم و یا وراث قرار گیرد حقوق دیگر وارث نسبت به آن بنا بر قاعده ارث و به میزان سهم الارث پابرجا و مستقر است ثانیا: از آن جا که پروانه حفر و بهره برداری و موتور منصوب بر روی چاه و میزان آب دهی آن متناسب با زمین تحت کشت و زرع متقاضی صادر می شود هر یک از وراث به میزان سهم الارث خود از زمین حق بهره برداری از آب چاه را دارد و مقررات قانون توزیع عادلانه آب مقررات ارث در قانون مدنی را محدود ساخته است و اعمال حقوق مالکانه صاحب چاه در حدود مقررات این قانون جایز است.

انتقال مالکیت زمین باعث انتقال چاه نمی شود یعنی چاه و استفاده از آن برای کسانی است که وزارت نیرو حق استفاده از آن را برای آن پلاک ها داده است. عین و منافع با هم هستند و همه صاحبان پلاک ها به نسبت زمین تصرفی خود حق استفاده از آب را دارند و ربطی به بحث مالکیت عین و وراثت ندارد.

عین به تبع شخص و منافع به تبع زمین است. مالکیت عین به نسبت سهم الارث به ورثه منتقل می شود اما مالکیت منافع که با اجازه وزارت نیرو است به نسبت سهم زمین هایی که برای آن زمین ها مجوز حفر چاه صادر شده می باشد. (با عنایت به ماده 7 قانون توزیع عادلانه آب ) بحث تصرف مادی و حقوقی متفاوت است. از نظر مادی استفاده از آن به نسبت زمین های موضوع پلاک ها است اما در بحث حقوقی و انتقال عین (نه حق استفاده) حق انتقال با ورثه عین چاه است و اگر ورثه یی در آن اطراف زمینی نداشت عملا حق استفاده از چاه را ندارد.