با توجه به اینکه مبنای انتفاء قاچاق خارج بودن اراده متعهد در ایفاء تعهد خارج کردن وسیله نقلیه از کشور به جهت ضبط وسیله نقلیه به نفع دولت در راستای اجرای قانون مبارزه با مواد مخدر بوده است آیا امکان تسری آن به تعهد داده شده از سوی شرکت¬های حمل ونقل وجود دارد به نحوی که ایفاء تعهد آنها را نیز منتفی سازد؟ ضمن اینکه در موارد دادستان محترم به جهت اینکه امکان اعاده وسیله نقلیه به کشور افغانستان وجود ندارد مسئوولیتی را از حیث اعاده وسیله نقلیه متوجه شرکت حمل ونقل ندانسته است (به عنوان نمونه مکاتبه شماره92/474/ الف مورخ27/5/93 دادستان محترم دادسرای عمومی وانقلاب شهرستان تایباد به پیوست ارسال می¬گردد)./

ضمن ارسال یک برگ قرار شماره995870266 مورخ 2/6/95 صادره از کمیسیون به اختلافات گمرکی به استحضار می¬رساند مطابق با ماده 95 الی 97 قانون امور گمرکی مصوب سال 90 و به استناد مصوبه شماره17721/ت36992هـ مورخ26/2/86 هیات محترم وزیران شرکت¬های حمل ونقل بین المللی و همچنین شرکت¬های مسافربری بین المللی ایران با سپردن تعهد مجاز به ورود موقت کامیون¬ها اتوبوس¬ها و سواری¬های خارجی اعم از پر و یا خالی که به منظور حمل کالا و مسافر و یا جهت عبور از قلمرو جمهوری اسلامی ایران وارد می¬گردند می¬باشند بر همین اساس تعداد زیادی از وسائط نقلیه افغانی اعم از کامیون و اتوبوس در زمان ورود به قلمرو جمهوری اسلامی ایران و در مسیر تردد به دلیل حمل مواد مخدر توقیف و با حکم مراجع قضائی برخی رانندگان مربوط که تبه افغانستان بوده¬اند بر اساس احکام صادره اعدام و وسیله نقلیه آنها به ضبط دولت درآمده است با توجه به اینکه بدین منظور شرکت¬های حمل و نقل ایرانی نسبت به خروج وسائط نقلیه افغانی متعهد و بر همین اساس به موجب ماده 10 قانون امور گمرکی به میزان حقوق ورودی به علاوه پنجاه درصد ارزش وسایل نقلیه به گمرک تعهد داشته و براساس ماده 78 آئین¬نامه اجرائی قانون امورگمرکی ملزم به تسویه پروانه ورود موقت می¬باشند همچنین مطابق ماده 80 آئین¬نامه اجرائی موصوف درصورتی که کالای ورود موقت در مهلت مقرر حسب مورد تحویل گمرک یا ترخیص قطعی و یا برگشت نشود در صورت تشخیص عمدی بودن مشمول مقررات قاچاق گردیده و در غیر این صورت نسبت به وصول تضمین و پیگیری اجرای تعهد اقدام خواهد شد که بنا به نظر آن اداره کل محترم طی شماره3471-7 شماره پرونده 697-52-88 مورخ 7/6/88 تصویر پیوست و به جهت اینکه عدم خروج وسیله نقلیه حامل قاچاق مواد مخدر از سوی متعهد شرکت حمل ونقل ایرانی خارج از اراده آن بوده است موضوع منصرف از قاچاق تشخیص داده شد ولی گمرک ایران به استناد قسمت ختام ماده 80 آئین¬نامه مذکور شرکت حمل ونقل را متعهد دانسته و مبلغ تعهد را به میزان(50% ارزش+ حقوق ورودی متعلقه) قابل مطالبه می¬داند. با توجه به مراتب فوق خواهشمند است در خصوص سوال ذیل نظریه مشورتی صادر و ابلاغ فرمایند: با توجه به اینکه مبنای انتفاء قاچاق خارج بودن اراده متعهد در ایفاء تعهد خارج کردن وسیله نقلیه از کشور به جهت ضبط وسیله نقلیه به نفع دولت در راستای اجرای قانون مبارزه با مواد مخدر بوده است یا امکان تسری آن به تعهد داده شده از سوی شرکت¬های حمل ونقل وجود دارد به نحوی که ایفاء تعهد آنها را نیز منتفی سازد؟ ضمن اینکه در مواردی دادستان محترم به جهت اینکه امکان اعاده وسیله نقلیه به کشور افغانستان وجود ندارد مسئوولیتی را از حیث اعاده وسیله نقلیه متوجه شرکت حمل ونقل ندانسته است ( به عنوان نمونه مکاتبه شماره 92/474/الف مورخ 27/5/93 دادستان محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان تایباد به پیوست ارسال می¬گردد)./ع