1

نظریه مشورتی شماره 92-186/1-1458 - مورخ 1392/10/16

با توجه به ماده 467 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 بیان فرمائید در صورتی که مرتکب نابالغ به صورت عمدی سه عدد دامیه در مصدوم ایجاد نماید که میزان دیه سه عدد دامیه از میزان دیه جرح موضحه بیشتر است در این صورت  آیا بایستی عاقله دیه را پرداخت نماید یا خود مرتکب؟ و آیا ملاک در پرداخت دیه توسط عاقله این است که میزان دیه به دیه موضحه برسد یا ملاک جرح موضحه است؟

2

نظریه مشورتی شماره 92-186/1-1850 - مورخ 1392/12/19

الف- آیا در مواردی که مجنون مرتکب بزه دارای مجازات قصاص یا دیه می شود حسب ذیل تبصره 1 ماده150 قانون مجازات 1392 تعقیب و رسیدگی بایستی ادامه یابد و حسب مورد حکم محکومیت متهم مجنون یا حکم برائت وی صادر شود؟ ب- با توجه به ماده 467 قانون مجازات اسلامی 92 مسئولیت پرداخت دیه جنایات کمتر از موضحه یا صغیر به عهده کیست؟ با لحاظ این موضوع که ماده470 قانون مذکور صرفا فرضی را مطرح نموده که مرتکب عاقله نداشته یا عاقله وی تمکن مالی نداشته باشند./ع

3

نظریه مشورتی شماره 98-186/2-1963 ک - مورخ 1399/02/21

الف- 1- شخصی مرتکب بزه ایراد جرح با چاقو نسبت به آقای «الف» می شود. پزشکی قانونی اعلام می کند نامبرده در هنگام ارتکاب جرم اختلال روانی داشته و فاقد مسئولیت کیفری بوده است. در مورد جنبه عمومی جرم و دیه چگونه و مستند به کدام مواد اتخاذ تصمیم می شود؟ 2- چنانچه تنها دلیل اثباتی بر ارتکاب جرم توسط مجنون اقرار وی باشد و احراز نشود که اقرار وی در حالت افاقه است دیه به عهده چه کسی است؟ 3- چنانچه در حالت افاقه اقرار به ارتکاب جرم در حالت جنون کند چه کسی مسئول پرداخت دیه است و در هر صورت نحوه اقدام دادسرا و دادگاه چگونه خواهد بود؟ ب- با توجه به ماده 7 قانون مسئولیت مدنی رفتن به سراغ اموال مجنون در پرونده کیفری چگونه خواهد بود.

4

نظریه مشورتی شماره ک 2861-1/681-89 - مورخ 1398/11/08

یک پسر بچه 9 ساله یک پسر بچه ده ساله را هل داد که سرش خورد به یک جسم سخت و یک خونریزی دامیه ایجاد شده است پسر بچه ضارب مالی ندارد و طبق ماده 467 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 عاقله مکلف به پرداخت دیه جنایت های کمتر از موضحه نیست هر چند مرتکب نابالغ باشد و طبق ماده 709 قانون مجازات اسلامی دامیه کمتر از موضحه است و به استناد مواد 146 و 147 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 افراد نابالغ مسئوولیت کیفری ندارند حال تکلیف چیست و دادگاه کیفری چه کار باید بکند آیا طفل باید محکوم شود و وقتی مالی نداشت از طریق طرح دعوا علیه وزارت دادگستری دیه از بیت المال پرداخت شود یا راه حل دیگری وجود دارد آیا اساسا طفل را می توان محکوم کرد یاخیر./ع

5

نظریه مشورتی شماره ک 3431-1/681-89 - مورخ 1398/10/15

احتراما با توجه به مواد 463-467-468-469-470 از قانون مجازات اسلامی طفلی مرتکب جنایت شده و عاقله وی محکوم به پرداخت دیه گردیده حکم تا زمان بلوغ مرتکب اجرا نشده است و در زمان اجرای حکم بالغ و رشید و متمکن می باشد حال سوال این است که اولا مطابق قواعد عمومی مسئوولیت خود مرتکب مسئول پرداخت دیه می باشد یا همان گونه که در دادنامه آمده بایستی عاقله دیه را بپردازد و حکم نسبت به وی اجرا می شود ثانیا چنانچه عاقله دادخواست اعسار از پرداخت دیه را تقدیم کرده باشد صرف نظر از تمکن یا عدم تمکن خود طفل آیا دعوی مزبور وجاهت قانونی دارد یا خیر.

6

نظریه مشورتی شماره 97-186/1-2925 - مورخ 1397/11/06

7

نظریه مشورتی شماره 1513-1/168-96 - مورخ 1396/12/07

احتراما با توجه به اینکه مطابق تبصره 2 ماده 85 قانون آئین دادرسی کیفری در مواردی که مسئولیت پرداخت دیه متوجه عاقله است به وی اخطار می شود که برای دفاع از خود حضور یابد و با توجه به اینکه مطابق ماده 467 قانون مجازات اسلامی عاقله مکلف به پرداخت دیه جنایت های کمتر از موضحه نیست هر چند مرتکب نابالغ یا مجنون باشد آیا در جنایت های کمتر از موضحه باید نابالغ مجنون را بدون دعوت از عاقله محکوم به پرداخت دیه نمود؟ با توجه به اینکه مقدمه و لازمه محکومیت تفهیم اتهام به متهم و مرتکب جرم می باشد آیا تفهیم اتهام به نابالغ و مجنون امکان پذیر است.

8

نظریه مشورتی شماره 96-187/3-2211 - مورخ 1396/12/05

مطابق ماده 468 قانون مجازات اسلامی «عاقله مکلف به پرداخت دیه جنایت های کمتر از موضحه نیست هر چند مرتکب نابالغ یا مجنون باشد.» و مطابق ماده 470 قانون مجازات اسلامی «در صورتی که مرتکب دارای عاقله نباشد یا عاقله او به دلیل عدم تمکن مالی نتواند دیه را در مهلت مقرر بپردازد دیه توسط مرتکب و در صورت عدم تمکن از بیت المال پرداخت می شود. در این مورد فرقی میان دیه نفس و غیر آن نیست.» حال سوال اینجاست که: اولا- در خصوص نصاب جنایت های کمتر از موضحه آیا می بایست هر کدام از جنایات را در نظر داشت یا اینکه مجموع آنها ملاک است؟ ثانیا: چنانچه فردی به جنایت کمتر از موضحه محکوم شده و توان پرداخت دیه را ندارد آیا وفق ماده 470 امکان پرداخت دیه از طریق بیت المال وجود دارد یا خیر؟

9

نظریه مشورتی شماره 96-186/1-1968 - مورخ 1396/11/03

1- در تبصره 1 ماده 467 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 تصریح گردیده است که «مراد از شکستن ستون فقرات شکستن یک یا چند مهره از مهره های ستون فقرات به جز مهره های گردن و استخوان دنبالچه می باشد.» حال چنانچه تعدادی از مهره های ستون فقرات بشکند آیا شکستن متعدد ستون فقرات محسوب گشته و می بایست چند دیه ی شکستگی برای آن پرداخت گردد یا برای یکی از آنها دیه و برای مابقی ارش تعیین خواهد شد یا اینکه فی المجموع همگی تنها یک شکستگی ستون فقرات محسوب و صرفا یک دیه به آن تعلق می گیرد؟ 2- چنانچه با ساچمه های ریز تفنگ شکاری صدمات متعددی بر دست یا پای شخص وارد آمده باشد. آیا این صدمات هر یک نافذه محسوب و مشمول ماده 713 قانون مجازات اسلامی می گردد یا اینکه موضوع ماده 710 ناظر بر بندهای ماده 709 تلقی خواهد شد و اصولا اگر تعداد متعددی از این ساچمه ها به پای فردی اصابت کند با توجه به بسیار جزئی و کوچک بودن صدمات وارده همگی در حکم یک گلوله خواهد بود یا خیر؟ توضیحا اینکه در برخی موارد امر بیست فقره از ساچمه های مذکور به پای کسی اصابت کند مجموع صدمات مذکور گاها به اندازه صدمات ناشی از یک گلوله جنگی هم نخواهد بود.

10

نظریه مشورتی شماره 1191-1/186-96 - مورخ 1396/07/03

با توجه به اینکه مطابق ماده 467 قانون مجازات اسلامی پرداخت دیه کمتر از موضحه به عهده عاقله نیست هر چند مرتکب نابالغ یا مجنون باشد آیا در جراحات کمتر از موضحه پرداخت دیه به عهده نابالغ یا مجنون می باشد؟ آیا دادگاه باید طفل یا مجنون را محکوم کند یا اینکه در هر صورت باید عاقله را محکوم کند ولی پرداخت دیه به عهده نابالغ و مجنون است؟

11

نظریه مشورتی شماره 59-681/1-47 - مورخ 1395/10/04

1

نشست های قضایی شماره 1398-5735 - مورخ 1397/03/28

بررسی اعمال ماده 696 قانون مجازات اسلامی در مورد نوجوان نابالغ

2

نشست های قضایی شماره 1397-3420 - مورخ 1397/01/23

جنون حین ارتکاب جرم

3

نشست های قضایی شماره 1397-4731 - مورخ 1396/07/18

مسئول پرداخت دیه در فرض ایراد صدمه توسط طفل غیرممیز در صورتی که میزان صدمات وارده کمتر از موضحه باشد.

4

نشست های قضایی شماره - مورخ 1396/07/27

مسئول پرداخت دیه در جنایات شبه عمدی افراد نابالغ

5

نشست های قضایی شماره 1398-5735 - مورخ 1397/03/28

بررسی اعمال ماده 696 قانون مجازات اسلامی در مورد نوجوان نابالغ