1

رای وحدت رویه شماره 766 - مورخ 1397/04/02

نحوه اجرای مقررات تبصره ذیل ماده 551 قانون مجازات اسلامی و حاکمیت آن نسبت به جرایم قبل از لازم الاجرا شدن

1

رای شماره 9309970908400719 - مورخ 1393/10/22

عدم تمکن خواهان حق قصاص در پرداخت فاضل دیه

2

رای شماره 9309970222300952 - مورخ 1393/07/07

حکم به تعهد بیمه گر در پرداخت خسارات جانی در رای کیفری / حداقل مجازات قضایی حبس

3

رای شماره 9309970222200805 - مورخ 1393/06/24

پرداخت کننده دیه زن در تصادفات رانندگی

4

رای شماره 9309970908400185 - مورخ 1393/04/16

پرداخت تفاضل دیه از صندوق تامین خسارت های بدنی

5

رای شماره 9209970223100510 - مورخ 1392/04/25

فراری دادن متهم دستگیر نشده

1

نظریه مشورتی شماره 92-186/1-1477 - مورخ 1392/10/08

..

2

نظریه مشورتی شماره 92-186/1-675 - مورخ 1392/06/06

3

نظریه مشورتی شماره 1400-186/1-778 ک - مورخ 1400/10/13

در مورد مجنی علیه زن که مقادیری از دیات وی به ثلث دیه کامل یا بیشتر می رسدبرخی محاکم کیفری اقدام به محکومیت ضارب به پرداخت تمام دیات مجنی علیه می کند و به مسوولیت ضارب اشاره نمی کنند بعد از صدور حکم و قطعیت آن مجنی علیه در راستای تبصره ماده 551 از قانون مجازات اسلامی اقدام به طرح دادخواست به طرفیت صندوق تامین خسارت های بدنی می کند. با توجه به این که دادگاه کیفری درخصوص کل دیات مجنی علیه اتخاذ تصمیم کرده است تکلیف دادگاه حقوقی در مواجهه با چنین دادخواستی چیست؟

4

نظریه مشورتی شماره 92-186/1-752 - مورخ 1392/06/12

5

نظریه مشورتی شماره 99-68-1857 ح - مورخ 1399/12/12

با توجه به تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و رای وحدت رویه شماره 777 مورخ 1398/2/31 هیات عمومی دیوان عالی کشور و ماده 880 قانون مدنی بیان فرمایید چنانچه زنی در نتیجه حادثه رانندگی فوت کند و شوهرش به عنوان راننده مسبب حادثه معرفی شود با توجه به قواعد فقهی مبنی بر عدم ارث بردن قاتل غیر عمد از دیه و با توجه به این که شرعا دیه زن نصف دیه مرد است و مطابق ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و رای وحدت رویه یادشده دیه زن فوت شده در اثر تصادف به اندازه دیه مرد است که نصف مابقی دیه از محل صندوق تامین خسارت های بدنی پرداخت می شود آیا زوج مقصر در قتل غیر عمد از نصف دیه ای که توسط صندوق یادشده پرداخت می شود می تواند ارث ببرد و بابت آن مقدار دیه آیا به زوج مذکور چیزی به عنوان اولیاء دم می رسد؟

6

نظریه مشورتی شماره 1400-16/10-422 ح - مورخ 1400/04/28

1-با توجه به تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و ماده 10 قانون بیمه اجباری خسارت وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395 تکلیف دادگاه در خصوص تعیین شخص پرداخت کننده معادل تفاوت دیه تا سقف دیه کامله مرد در جنایاتی که مجنی علیه مرد نیست چیست؟ به عبارت دیگر آیا دادگاه باید شرکت بیمه مربوطه را مکلف به پرداخت کند یا صندوق تامین خسارت های بدنی را؟

7

نظریه مشورتی شماره 1400-186/2-186 ک - مورخ 1400/04/28

آیا بند «ج» ماده 716 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مبنی بر این که دیه جنین پسر کامل و دیه جنین دختر نصف آن است مشمول تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی است و در صورت وقوع جنایات که مجنی علیه جنین دختر است تفاوت دیه تا دیه کامل از صندوق تامین خسارت های بدنی پرداخت می شود؟

8

نظریه مشورتی شماره 98-186/1-655 ک - مورخ 1398/05/16

با توجه به تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 تکلیف صندوق تامین خسارت های بدنی در پرداخت مابه التفاوت دیه منحصر به جنایات به نفس بوده یا شامل سایر جنایت ها نیز می باشد.

9

نظریه مشورتی شماره 1400-186/1-713 ک - مورخ 1400/07/25

1- معادل تفاوت دیه موضوع تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 به نرخ روز است یا نرخ زمان وقوع صدمه؟ 2- اگر صدمات وارده به خواهان مستوجب ارش باشد و از یک سوم دیه کامل تجاوز کند آیا صندوق تامین مسوولیتی در پرداخت دارد؟ 3- اگر چند صدمه به خواهان وارد شده باشد که مجموع دیات آن ها از یک سوم دیه کامل تجاوز کند آیا صندوق تامین مسوولیتی در قبال پرداخت آن ها دارد (یعنی هر صدمه به تنهایی به یک سوم دیه کامل نرسد)؟ 4- در مورد یک صدمه جائفه به زن مسوولیت صندوق تامین چقدر می باشد؟

10

نظریه مشورتی شماره 97-76-2639 - مورخ 1397/11/16

11

نظریه مشورتی شماره ک 3671-1/681-89 - مورخ 1398/12/10

با عنایت به تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی اولا نظر به اطلاق عبارت «کلیه جنایات» آیا شامل جنایت عمدی نیز می شود ثانیا چنانچه خانمی توسط مردی به قتل برسد و با پرداخت تفاضل دیه از سوی اولیاءدم دم زن و قصاص مرد آیا پرداخت تفاضل پرداختی از صندوق خسارت های بدنی قابل دریافت است.

12

نظریه مشورتی شماره 98-186/1-208 ک - مورخ 1398/03/05

در خصوص ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با مداقه به نظریه مشورتی شماره 19447/92/7 مورخ 92/10/8 منظور از معادل تفاوت دیه تا سقف دیه مرد چیست اگر در مورد خانمی دو فقره دیه کامل زن مسلمان حکمی صادر گردد آیا یک فقره از دیه کامل را باید صندوق پرداخت کند همچنین اگر مردی محکوم شود به 140 درصد دیه کامل یک زن مسلمان محکوم علیه چه میزان دیه را باید خودش پرداخت کند اگر دیه زن 3 برابر دیه مرد باشد تکلیف چیست؟ اگر در پرونده ای مجموع جنایات مشمول ارش باشد با توجه به اینکه در تبصره ماده 551 از کلمه دیه استفاده نموده آیا ارش نیز مشمول این ماده می باشد یا خیر؟ در زمان رسیدگی ب پرونده کیفری آیا دادگاه مکلف به رعایت موضوع تبصره یک ماده 551 می باشد یا خیر؟ یا باید جداگانه به طرفیت صندوق تامین خسارتهای بدنی طی دادخواستی اقامه دعوی گردد و نیازی به تشریفات خاصی ندارد؟ در صورت تقدیم دادخواست به طرفیت بیمه الف: آیا لازم است نام محکوم علیه به عنوان خوانده دعوی در دادخواست قید گردد یا خیر ب: این دادخواست تقدیم کدام مرجع ( کیفری یک - کیفری دو)؟

13

نظریه مشورتی شماره 97-186/1-2981 - مورخ 1398/02/15

14

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-2518 - مورخ 1397/03/20

با توجه به تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 که اشعار می دارد: «در کلیه جنایاتی که مجنی علیه مرد نیست معادل تفاوت دیه تا سقف دیه مرد از صندوق تامین خسارتهای بدنی پرداخت می شود.» سوالات ذیل مطرح می گردد: 1- آیا در خصوص جنایات عمدی دادگاه کیفری تکلیفی به صدور حکم در خصوص پرداخت مابه-التفاوت دیه زن و مرد از محل صندوق تامین خسارت های بدنی دارد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ آیا با توجه به اینکه تبصره ذیل ماده 551 قانون مرقوم ذیل فصل «دیه نفس» آمده است پرداخت مابه التفاوت صرفا شامل قتل و مواردی است که (دیه کامل) تعلق گیرد یا شامل جنایات مادون نفس نیز می شود؟ 2- چنانچه پاسخ به سوال اول مثبت باشد آیا دادگاه راسا و بدون درخواست مکلف به صدور حکم به پرداخت مابه التفاوت از صندوق است یا محکومیت صندوق مستلزم تقدیم دادخواست است یا صرف درخواست کفایت می کند و آیا دادگاه تکلیفی به تفهیم این حق به مجنی علیه یا اولیاء دم دارد؟

15

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-2518ک - مورخ 1397/03/20

با توجه به تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 که اشعار می دارد: «در کلیه جنایاتی که مجنی علیه مرد نیست معادل تفاوت دیه تا سقف دیه مرد از صندوق تامین خسارتهای بدنی پرداخت می شود.» سوالات ذیل مطرح می گردد: 1- آیا در خصوص جنایات عمدی دادگاه کیفری تکلیفی به صدور حکم در خصوص پرداخت مابه-التفاوت دیه زن و مرد از محل صندوق تامین خسارت های بدنی دارد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ آیا با توجه به اینکه تبصره ذیل ماده 551 قانون مرقوم ذیل فصل «دیه نفس» آمده است پرداخت مابه التفاوت صرفا شامل قتل و مواردی است که (دیه کامل) تعلق گیرد یا شامل جنایات مادون نفس نیز می شود؟ 2- چنانچه پاسخ به سوال اول مثبت باشد آیا دادگاه راسا و بدون درخواست مکلف به صدور حکم به پرداخت مابه التفاوت از صندوق است یا محکومیت صندوق مستلزم تقدیم دادخواست است یا صرف درخواست کفایت می کند و آیا دادگاه تکلیفی به تفهیم این حق به مجنی علیه یا اولیاء دم دارد؟

16

نظریه مشورتی شماره 97-186/1-662 - مورخ 1397/01/28

در پرونده¬ای در اثر بی¬احتیاطی در امر رانندگی زنی فوت گردیده آیا صدور حکم به پرداخت دیه باید طبق تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 عمل نمود یا طبق ماده 10 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه؟

17

نظریه مشورتی شماره 96-16/10-2192 ع - مورخ 1397/01/15

نظر به اینکه به موجب تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 92/2/1 در کلیه جنایاتی که مجنی علیه مرد نیست معادل تفاوت دیه تا سقف دیه مرد از صندوق تامین خسارت های بدنی پرداخت می شود و مطابق ماده 10 قانون بیمه اجباری شخص ثالث مصوب 1395 بیمه گر مکلف است در ایفاء تعهدات مندرج در این قانون خسارت وارده به زیاندیدگان را بدون لحاظ جنسیت و دین تا سقف تعهدات بیمه نامه پرداخت کند مراجع قضائی موظفند در انشای حکم پرداخت دیه مبلغ مازاد بر دیه موضوع این ماده را به عنوان بیمه حوادث درج کنند خواهشمند است ارشاد فرمائید آیا ماده 10 قانون بیمه اجباری شخص ثالث مصوب 1395 تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 را در محدوده جرایم ناشی از تصادفات رانندگی از حیث مسئول پرداخت دیه نسخ نموده است یا خیر؟

18

نظریه مشورتی شماره 96-16/1-2192 ع - مورخ 1397/01/15

نظر به اینکه به موجب تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 92/2/1 در کلیه جنایاتی که مجنی علیه مرد نیست معادل تفاوت دیه تا سقف دیه مرد از صندوق تامین خسارت های بدنی پرداخت می شود و مطابق ماده 10 قانون بیمه اجباری شخص ثالث مصوب 1395 بیمه گر مکلف است در ایفاء تعهدات مندرج در این قانون خسارت وارده به زیاندیدگان را بدون لحاظ جنسیت و دین تا سقف تعهدات بیمه نامه پرداخت کند مراجع قضائی موظفند در انشای حکم پرداخت دیه مبلغ مازاد بر دیه موضوع این ماده را به عنوان بیمه حوادث درج کنند خواهشمند است ارشاد فرمائید آیا ماده 10 قانون بیمه اجباری شخص ثالث مصوب 1395 تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 را در محدوده جرایم ناشی از تصادفات رانندگی از حیث مسئول پرداخت دیه نسخ نموده است یا خیر؟

19

نظریه مشورتی شماره 96-186/1-1739 - مورخ 1396/11/29

با عنایت به ماده 560 قانون مجازات اسلامی 1392 دیه زن زمانی که به ثلث یا بیشتر از آن برسد نصف می گردد. س: آیا تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی 1392 ناظر به ماده 560 این قانون نیز می باشد مخصوصا اینکه واژه جنایت مندرج در صدر تبصره عام بوده و شامل قتل و جرح می گردد که با توجه به موضوع که بی احتیاطی رانندگی منجر به ایراد صدمه بدنی غیرعمدی بوده با مواد 13 و21 قانون بیمه اجباری مبلغ دیه توسط بیمه یا صندوق تامین خسارات بدنی نسبت به مازاد نصف دوم جهت تکمیل دیه پرداخت گردد؟ یا در صورت عدم شمول مواد قانون بیمه اجباری توسط بیت المال پرداخت گردد؟ یا آنکه با توجه به وجود نص شرعی در خصوص موضوع قابلیت پرداخت بیشتر وجود ندارد و پرداخت بیشتر نیاز به نص قانونی دارد که هم اکنون وجود ندارد.

20

نظریه مشورتی شماره 19-186/1-1739 - مورخ 1396/11/02

21

نظریه مشورتی شماره 1318-1/186-96 - مورخ 1396/07/24

همان طور که مستحضرید قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 برای کاهش آثار اجتماعی وجود تفاوت در بین دیه مرد و دیه زن نهاد نوینی را ابتکار نموده است که در عین حفظ میزان شرعی دیه و تغییر ندادن آن در مرد و زن جهت رعایت موازین شرعی و فتاوای امامیه در تبصره ماده 551 مقرر نموده است که در مواردی که مجنی علیه مرد نیست معادل تفاوت دیه تا سقف دیه مرد از صندوق تامین خسارت های بدنی به صاحب حق پرداخت شود و از این جهت کاهش سهم از دیه مرد جبران گردد. یکی از موارد ابهام در اجرای این قانون که موجب بروز اختلاف نظر بین قضات دادگستری شه است موضوع عطف بماسبق شدن یا نشدن این قانون است. به عبارت دیگر در فرضی که در حادثه ای در زمان قبل از تصویب این قانون زنی توسط یک مرد به قتل برسد و رسیدگی قضایی به این موضوع در زمان پس از لازم الاجرا شدن این قانون انجام شود تکلیف محاکم چیست؟ آیا به صرف تعیین نصف دیه کامله و محکوم نمودن مرتکب به پرداخت آن در حق ولی دم اکتفاء کند یا معادل نصف دیه نیز از طریق محل صندوق خسارات بدنی به استناد تبصره فوق در حق صاحب حکم صادر نماید استدعا می شود نظر آن اداره کل محترم در این زمینه اعلام شود.

1

نشست های قضایی شماره 1399-7515 - مورخ 1398/04/12

پرداخت مازاد دیه زن تا سقف دیه مرد (در موارد تنصیف دیه) توسط صندوق تامین خسارتهای بدنی

2

نشست های قضایی شماره 1398-5800 - مورخ 1396/12/10

پرداخت مابه التفاوت دیه زن و مرد از محل صندوق خسارت های بدنی

3

نشست های قضایی شماره - مورخ 1398/05/22

نسخ ضمنی قسمتی از تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی

4

نشست های قضایی شماره - مورخ 1395/12/03

چگونگی پرداخت دیه بر اساس جنسیت

5

نشست های قضایی شماره 1399-7515 - مورخ 1398/04/12

پرداخت مازاد دیه زن تا سقف دیه مرد (در موارد تنصیف دیه) توسط صندوق تامین خسارتهای بدنی

6

نشست های قضایی شماره 1398-5644 - مورخ 1397/05/09

پرداخت تفاوت دیه زن و مرد

7

نشست های قضایی شماره 1397-4892 - مورخ 1397/05/18

تاثیر کاهش مجازات محکوم به اعدام یا حبس ابد در کاهش مجازات عامل فرار

8

نشست های قضایی شماره 1398-5822 - مورخ 1397/05/24

تعیین ارش جنایت وارد بر اعضاء و منافع زن