1

نظریه مشورتی شماره 1400-168-290 ک - مورخ 1400/03/25

1- بعد از صدور کیفرخواست اصحاب دعوی و وکیل مربوط در جلسه رسیدگی دادگاه کیفری دو حاضر شودو پس از طی تشریفات قانونی به متهم اتهام تفهیم می شود و متعاقبا آخرین دفاع هم اخذ می گردد. دادگاه قرائن و امارات مندرج در پرونده محاکماتی را مفید علم قضایی ندانسته و مبادرت به صدور رای بر برائت متهم می کند شاکی نسبت به رای برائت اعتراض می کند: 1- در صورتی که دادگاه تجدیدنظر با همان امارات و قرائن قبلی عقیده به محکومیت متهم داشته باشد آیا تفهیم اتهام و آخرین دفاع انجام شده در دادگاه نخستین مکفی است یا الزاما بایستی در مرحله تجدید نظر هم به متهم اتهام تفهیم و آخرین دفاع اخذ شود؟ 2- با توجه به بخشنامه شماره 9000/66868/600 مورخ 1398/6/3 رئیسمحترم قوه قضاییه که دادگاه های تجدید نظر را از رعایت وقت رسیدگی موضوع بند «ث» ماده 450 قانون آیین دادرسی کیفری معاف دانسته استف آیا می توان با تمسک به این بخشنامه در این فقره از معافیت از وقت رسیدگی استفاده کرد؟

2

نظریه مشورتی شماره 1231-1/168-96 - مورخ 1396/08/03

به موجب بند ت ماده 451 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 4/12/92 اخذ آخرین دفاعیات متهم یا وکیل او لازم است هیات شعبه دادگاه پس از طرح سوالات لازم و تحقیق از طرفین اظهارات آنان انجام تحقیقات و اقدامات دیگری را ضروری می داند آیا در این فرض بایستی آخرین دفاعیات متهم اخذ شود یا خیر؟ به عبارتی چه زمانی بایستی اخذ دفاعیات متهم و وکلای او گرفته شود.

3

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-811 ک - مورخ 1397/02/30

در بند ب ماده 451 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 4/12/1392 با الحاقات و اصلاحات بعدی و نیز در بند ت ماده 451 همین قانون به ترتیب استماع دفاعیات متهم و آخرین دفاعیات متهم قید گردیده آیا استماع دفاعیات و نیز اخذ آخرین دفاعیات مستلزم و تفهیم اتهام با ذکر دلایل اتهامی است یا خیر؟

4

نظریه مشورتی شماره 98-168-748 ک - مورخ 1398/06/12

به استحضار می رساند نحوه برداشت و عملکرد همکاران محترم قضایی در مرحله تجدید نظر راجع به استماع دفاعیات و اخذ آخرین دفاع از متهم موضوع ماده 451 قانون آیین دادرسی کیفری متفاوت است برخی عقیده دارند بایستی قائل به تفصیل شد در فرضی که متهم در مرحله نخستین محکومیت حاصل نموده و در مرحله تجدید نظر معترض به رای صادره بوده ضرورتی به تفهیم اتهام اخذ مدافعات و استماع آخرین دفاع از وی نیست چون در مرحله نخستین این اقدامات انجام شده بلکه و فقط تجدید نظر خواهی او محدود می شود به بررسی و ارزیابی دلایل ارائه شده از سوی تجدید نظر خواه و دلایلی که در پرونده سابقا موجود بوده و با سنجش این دلائل رای مقتضی صادر می گردد عده ای دیگر قائلند مراتب مندرج در بندهای ب و ت ماده 451 قانون آیین دادرسی کیفری راجع به استماع دفاعیات و اخذ آخرین دفاع از متهم و وکیل انتخابی وی به طور مطلق بوده و محدود و منصرف به قید و شرط خاصی نیست به شاکی تجدید نظر خواه بوده چه متهم تجدید نظرخواه باشد و چه رای دادگاه نخستین بر برائت متهم باشد اما شاکی به رای صادره معترض و چه رای مرحله نخستین بر محکومیت متهم صادر گردیده و متهم به این رای معترض باشد و یا شاکی از قلت مجازات تجدید نظرخواهی نموده به هر تقدیر و به طور مطلق بایستی دادگاه تجدید نظر به تکلیف مقرر و مندرج در ماده 451 قانون مرقوم به استماع دفاعیات و اخذ آخرین دفاع و در راستای تکلیف بند ت ماده 450 از قانون آیین دادرسی اخیرالبیان عمل نماید پشتوانه این استنباط را اصول حاکم بر دادرسی های کیفری خصوصا اصل 32 قانون اساسی و منطوق مواد 5 و 6 و 7 و عمومیت ماده 454 تمامی از قانون آیین دادرسی کیفری و مراعات بند 3 ماده واحده قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی مصوب 15/2/1383می دانند بنابراین و در جهت حدوث وحدت رویه و سد تهافت نحوه دادرسی و رسیدگی ها در مرحله تجدید نظر متمنی است لذا مستدعی است ارشاد فرمایید.

5

نظریه مشورتی شماره 817- 1/168- 96ک - مورخ 1397/02/30

از جمله تکالیف دادگاه تجدید نظر به موجب بند ت ماده 451 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 4/12/1392 یا الحاقات و اصلاحات بعدی اخذ آخرین دفاعیات متهم یا وکلای آنان است آیا این تکلیف علاوه بر احکام محکومیت شامل حکم برائت نیز می شود به عبارتی حکم محکومیت صادر دادگاه تجدید نظر اعتقاد به برائت دارد یا حکم برائت صادر و دادگاه تجدید نظر معتقد بر تایید حکم صادره باشد آیا در این فرض نیز بایستی آخرین دفاعیات متهم اخذ شود یا نه؟

6

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-811 ک - مورخ 1397/02/30

در بند ب ماده 451 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 4/12/1392 با الحاقات و اصلاحات بعدی و نیز در بند ت ماده 451 همین قانون به ترتیب استماع دفاعیات متهم و آخرین دفاعیات متهم قید گردیده آیا استماع دفاعیات و نیز اخذ آخرین دفاعیات مستلزم و تفهیم اتهام با ذکر دلایل اتهامی است یا خیر؟

7

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-817 - مورخ 1397/02/30

از جمله تکالیف دادگاه تجدید نظر به موجب بند ت ماده 451 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 4/12/1392 یا الحاقات و اصلاحات بعدی اخذ آخرین دفاعیات متهم یا وکلای آنان است آیا این تکلیف علاوه بر احکام محکومیت شامل حکم برائت نیز می شود به عبارتی حکم محکومیت صادر دادگاه تجدید نظر اعتقاد به برائت دارد یا حکم برائت صادر و دادگاه تجدید نظر معتقد بر تایید حکم صادره باشد آیا در این فرض نیز بایستی آخرین دفاعیات متهم اخذ شود یا نه؟

8

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-796ک - مورخ 1397/02/16

به موجب ماده 451 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 4/12/1392 با الحاقات و اصلاحات بعدی در مواردی که رسیدگی در دادگاه تجدیدنظر استان مستلزم تعیین وقت رسیدگی و احضار طرفین است رسیدگی با حضور دادستان مرکز استان با یکی از معاونان یا دادیاران وی انجام می¬شود آیا دعوت دادستان الزامی است یا خیر؟ در فرض الزامی بودن دعوت دادستان آیا این الزام شامل احکامی که از حوزه های قضایی بخش که بدون کیفر خواست صادر می¬گردد وجود دارد.

9

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-796 - مورخ 1397/02/16

به موجب ماده 451 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 4/12/1392 با الحاقات و اصلاحات بعدی در مواردی که رسیدگی در دادگاه تجدیدنظر استان مستلزم تعیین وقت رسیدگی و احضار طرفین است رسیدگی با حضور دادستان مرکز استان با یکی از معاونان یا دادیاران وی انجام می شود آیا دعوت دادستان الزامی است یا خیر؟ در فرض الزامی بودن دعوت دادستان آیا این الزام شامل احکامی که از حوزه های قضایی بخش که بدون کیفر خواست صادر می گردد وجود دارد.

10

نظریه مشورتی شماره 1867-1/168-95 - مورخ 1395/10/13

نظر به اینکه در استنباط از ماده 451 و300 قانون آیین دادرسی کیفری اختلاف نظر وجود دارد و بعضی از همکاران محترم استنباط می نمایند که در رابطه با اوقات رسیدگی در دادگاه تجدید نظر استان تهران ضرورتی به دعوت از دادستان برای معرفی نماینده نمی باشد و عده ای معتقدند که دادگاه تجدید نظر با تعیین وقت رسیدگی مکلف به دعوت از دادستان مرکز شهرستان می باشد ولیکن عدم حضور نماینده دادستان مانع از رسیدگی نمی باشد لذا نظر خود را در رابطه با ضرورت یا عدم ضرورت دعوت دادستان و یا نماینده وی در اوقات رسیدگی دادگاه تجدید نظر استان را اعلام فرمائید

11

نظریه مشورتی شماره 59-861/1-571 - مورخ 1395/02/22

1

نشست های قضایی شماره 1399-7716 - مورخ 1398/03/27

اخذ آخرین دفاع متهم در مرحله تجدیدنظر

2

نشست های قضایی شماره 1399-7716 - مورخ 1398/03/27

اخذ آخرین دفاع متهم در مرحله تجدیدنظر