ماده 689 قانون آیین دادرسی کیفری مقرر داشته است: «پس از حضور نماینده شخص حقوقی اتهام وفق مقررات برای وی تبیین می¬شود حضور نماینده شخص حقوقی تنها جهت انجام تحقیق و یا دفاع از اتهام انتسابی به شخص حقوقی است و هیچ یک از الزامات و محدودیت¬های مقرر در قانون برای متهم در مورد وی اعمال نمی¬شود.» حال بنا به مراتب فوق آیا پس از تبیین اتهام و در ادامه تحقیقات امکان اخذ آخرین دفاع از نماینده قانونی یا وکیل شخص حقوقی همانند اشخاص حقیقی وجود دارد یا خیر؟

مطابق لایحه حمایت قضایی از کارکنان دولت و پرسنل نیروی مسلح مصوب سال 1376 و آیین نامه اجرایی قانون مذکور مصوب سال 1380 که به حضور نمایندگان حقوقی ادارات در کلیه جلسات دادگاه های عمومی و انقلاب اشاره نموده است و ماده 2 آیین نامه مذکور که برای دفاع از کارکنان شاغل و همچنین بازنشسته و از کار افتاده که در حین انجام وظیفه مرتکب جرم و یا دعاوی علیه آنان می باشد و از طرفی ماده 688 قانون آیین دادرسی کیفری حضور نماینده حقوقی اشخاص حقوقی را صرفا منوط به معرفی نماینده قانونی و وکیل نموده است با این اوصاف در برخی از محاکم ابهاماتی به شرح ذیل مطرح بوده که مستدعی است این شهرداری را ارشاد و رفع ابهام به عمل آید. 1-چنانچه پرسنل شهرداری اعم از واحد عمران و اجراییات و خدمات شهری و غیره در حین انجام وظیفه مرتکب جرمی گردند و یا به واسطه عدم رعایت نظامات دولتی حوادث شهری به طور غیرعمد برای اشخاص به وجود آید باستناد ماده 688 قانون آیین دادرسی کیفری حضور نماینده حقوقی برای دفاع از شهردار و یا پرسنل شهرداری منع قانونی دارد؟ در لایحه حمایت قضایی از کارکنان دولت و پرسنل نیروهای مسلح به خصوص در مواد 2 و 3 آیین نامه مذکور حضور نمایندگان حقوقی در محاکم دادگستری از جمله دادسراها و دادگاه های کیفری را بلامانع اعلام داشته به طوری که در ماده واحده مذکور کارشناسان حقوقی که به عنوان نمایندگان حقوقی شهرداری در محاکم حضور داشته به منزله وکیل محسوب می شوند. با توجه به این دوگانگی در موارد پیش گفته اولا: آیا تغایری در لایحه حمایت قضایی و آیین نامه مذکور به شرح فوق با ماده 689 قانون آیین دادرسی کیفری جدید وجود دارد؟ اعلام نظر و این شهرداری را ارشاد فرمایید. ثانیا: مقصود از نماینده قانونی در ماده 688 قانون آیین دادرسی کیفری صرفا مدیریت شخصیت حقوقی شهرداری (که شهردار) است یا کارشناس حقوقی به عنوان نماینده قانونی شهرداری هم می تواند معرفی نمود؟ ثالثا: مطابق تبصره ماده 688 قانون آیین دادرسی کیفری چنانچه شهردار مرتکب جرمی گردد چه کسی را می توان به عنوان نمایندگی شهرداری شخصیت حقوقی معرفی نمود.

پس از تشریفات قانونی حکمی که محکمه صادر می نماید محکومیت شخص حقیقی باید باشد یا شخص حقوقی یا مجموع هردو؟ به عبارت دیگر دادگاه در حکم صادره آیا باید اینگونه اعلام دارد که رئیس اداره. .. محکوم به پرداخت دیه. .. می باشد و یا. ..اداره مربوط...؟

نمایندگی اشخاص حقوقی و تشریفات دادرسی آن

احضار و جلب مدیر عامل شخص حقوقی

جرایم اشخاص حقوقی در دادسرا

بررسی مسوولیت شخص حقوقی و موارد تبیین یا تفهیم اتهام

نحوه مسئولیت کیفری دولت و شهرداری