رای قضایی شماره 9109970906801559

رای قضایی شماره 9109970906801559

مجموعه کامل آرای قوه قضاییه

رای قضایی شماره 9109970906801559


شماره دادنامه قطعی:
9109970906801559

تاریخ دادنامه قطعی:
1391/10/19

گروه رای:
حقوقی

نوع مرجع:
شعبه دیوان عالی کشور

عنوان رای:
ملاک تعیین اقامتگاه در فرض صلاحیت دادگاه محل اقامت خواهان

پیام رای:
در مواردی که محل اقامت خواهان ملاک صلاحیت دادگاه است (در اینجا اقامت خوانده در خارج از کشور و مجهول المکانی وی) محل اقامتی را که خواهان برای خود طی دادخواست تعیین می نماید ملاک قانونی دادگاه صالح رسیدگی به دعوی است.

رای خلاصه جریان پرونده
خانم الف.ع. به توسط وکیل خود به طرفیت همسرش آقای س.ن. دادخواستی به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق تقدیم و محل اقامت خود را در حوزه قضایی اعلام و خوانده را مجهول المکان معرفی نموده است. دادخواست مطروحه در شعبه ششم دادگاه حقوقی ثبت و دادگاه ضمن صدور قرار ارجاع امر به داوری با تعیین وقت رسیدگی از خوانده از طریق نشر آگهی در مطبوعات دعوت به عمل آورده است در جلسه دادرسی مورخ 13/4/91 خواهان و وکیل وی حاضر شدند ولی خوانده علی رغم انتشار آگهی در روزنامه حاضر نشده و لایحه ای تقدیم نکرده است وکیل خواهان توضیحات خود را پیرامون دعوی موکله خود بیان داشته که در صورت مجلس منعکس گردیده و دادگاه پس از یک سلسله رسیدگی و اقدامات سرانجام به موجب رای شماره 600961 ـ 5/7/91 با اعلام اینکه خواهان خوانده را مجهول المکان معرفی نموده و خواهان اقامتگاه خود را کرج اعلام کرده است لذا دادگاه خود را صالح به رسیدگی ندانسته و به استناد مواد 11 و 26 و 27 قانون آیین دادرسی مدنی قرار عدم صلاحیت خود را به شایستگی دادگاه عمومی حقوقی شهرستان کرج صادر نموده و پس از وصول پرونده به دادگستری کرج و ثبت آن در شعبه 11 دادگاه حقوقی شعبه مرجوع الیه در وقت فوق العاده به موجب رای شماره 1101484 ـ 25/7/91 با اعلام اینکه اقامتگاه زوجه حسب محتویات پرونده و لایحه تقدیمی از ناحیه وکیل ایشان شهرستان بوده و حسب اعلام وکیل زوجه در برگ 29 پرونده مشارالیها در طبقه تحتانی منزل پدر زوج سکونت داشته و از آنجایی که ملاک صلاحیت تاریخ تقدیم دادخواست می باشد و در زمان تقدیم دادخواست خواهان در شهرستان اقامت داشته و تغییر بعدی اقامتگاه ایشان مستلزم تغییر دادگاه صالح نمی باشد لذا این دادگاه عقیده به صلاحیت دادگاه خانواده داشته و ضمن عدم پذیرش صلاحیت خود به لحاظ حدوث اختلاف در صلاحیت پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال و پس از وصول جهت حل اختلاف به این شعبه ارجاع گردیده است.

رای شعبه دیوان عالی کشور
در خصوص اختلاف در صلاحیت فی مابین شعبه ششم دادگاه حقوقی و شعبه 11 دادگاه حقوقی کرج در رسیدگی به دعوی مطروحه به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق با توجه به محتویات پرونده نظر به اینکه وکیل خواهان به شرح دادخواست و لوایح تقدیمی به لحاظ اقامت خوانده در خارج از کشور که به جهت پناهندگی به خارج از کشور عزیمت نموده نامبرده را مجهول المکان معرفی نموده و تحقیقات انجام شده از طرف دادگاه هم موید اقامت خوانده در خارج از کشور می باشد لذا مستندا به قسمت اخیر ماده 11 قانون آیین دادرسی مدنی و ماده 7 قانون حمایت خانواده که مقرر داشته در صورتی که یکی از زوجین مقیم خارج از کشور باشد رسیدگی به دعوی ناشی از اختلافات خانوادگی در صلاحیت دادگاه محل اقامت طرفی که در ایران اقامت دارد می باشد رسیدگی به دعوی مطروحه در صلاحیت دادگاه محل اقامت خواهان که مقیم ایران بوده خواهد بود که این امر بین محاکم مذکور مفروغ عنه بوده و محل اختلاف بین این محاکم فقط راجع به محل اقامت خواهان می باشد که هر یک از این محاکم به جهت اقامت خواهان در حوزه قضایی یکدیگر از خود نفی صلاحیت نموده اند و نظر به اینکه تعیین اقامتگاه خواهان در دادخواست طبق بند یک ماده 51 قانون آیین دادرسی مدنی به عهده خود خواهان بوده و در مواردی که محل اقامت خواهان ملاک صلاحیت دادگاه بوده محل اقامتی را که خواهان برای خود تعیین می نماید ملاک قانونی خواهد بود که در مانحن فیه هم وکیل خواهان در راستای این تکلیف قانونی محل اقامت موکله خود را در دادخواست تقدیمی در حوزه قضایی شهرستان اعلام داشته و حضور خواهان در دادگاه عمومی در تاریخ 29/3/89 جهت معرفی داور خود و همچنین حضور نامبرده در جلسه دادرسی مورخ 13/4/89 مبین اقامت خواهان در حوزه قضایی شهرستان در تاریخ تقدیم دادخواست بوده که تاکید مجدد وکیل خواهان بر سکونت موکله خود در همان آدرس مقید در دادخواست در لایحه مورخ 3/6/88 موید این امر می باشد و از طرفی هم طبق قسمت اخیر ماده 26 قانون آیین دادرسی مدنی مناط صلاحیت تاریخ تقدیم دادخواست بوده و به فرض اینکه خواهان در حال حاضر در شهرستان کرج سکونت داشته باشد این امر به منزله تغییر محل اقامت ایشان بعد از تقدیم دادخواست محسوب خواهد شد که از حیث صلاحیت موثر در مقام نبوده و نافی صلاحیت دادگاهی که به اعتبار محل اقامت خواهان در تاریخ تقدیم دادخواست صلاحیت خود را بدست آورده نخواهد بود بنابراین و به جهات مرقوم رسیدگی به دعوی مطروحه به اعتبار اقامت خوانده در خارج از کشور و اقامت خواهان در حوزه قضایی شهرستان در تاریخ تقدیم دادخواست در صلاحیت دادگاه عمومی ویژه خانواده شهرستان بوده فلذا در اجرای تبصره ماده 27 قانون آیین دادرسی مدنی ضمن تایید رای شماره 1101484 ـ 25/7/91 شعبه 11 دادگاه حقوقی کرج و نقض رای شماره 900961 ـ 5/7/91 شعبه ششم دادگاه حقوقی و تایید صلاحیت این دادگاه در رسیدگی به دعوی مطروحه فی مابین محاکم مرقوم حل اختلاف می گردد مقرر می دارد پرونده از موجودی کسر و به مرجع ذیربط اعاده گردد.
رییس شعبه 8 دیوان عالی کشور - مستشاران
عباسیان - ناصح - اللهیاری

قاضی:
حسن عباسیان , اللهیاری , عبدالعلی ناصح

منبع
سامانه ملی آرای قضایی

مواد مرتبط با این رای

ماده 11 - دعوا باید در دادگاهی اقامه شود که خوانده در حوزه قضایی آن اقامتگاه دارد و اگر خوانده در ایران اقامتگاه نداشته باشد درصورتی که در ایران محل سکونت موقت داشته باشد در دادگاه همان محل باید اقامه گردد و هرگاه در ایران اقامتگاه و یا محل سکونت موقت نداشته ولی مال غیرمنقول داشته باشد دعوا در دادگاهی اقامه می شود که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است و هرگاه مال غیرمنقول هم نداشته باشد خواهان در دادگاه محل اقامتگاه خود اقامه دعوا خواهد کرد. تبصره - حوزه قضایی عبارت است از قلمرو یک بخش یا شهرستان که دادگاه در آن واقع است. تقسیم بندی حوزه قضایی به واحدهایی از قبیل مجتمع یا ناحیه تغییری در صلاحیت عام دادگاه مستقر در آن نمی دهد.

مشاهده ماده 11 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 26 - تشخیص صلاحیت یا عدم صلاحیت هر دادگاه نسبت به دعوایی که به آن رجوع شده است با همان دادگاه است. مناط صلاحیت تاریخ تقدیم دادخواست است مگر در موردی که خلاف آن مقرر شده باشد.

مشاهده ماده 26 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 27 - درصورتی که دادگاه رسیدگی کننده خود را صالح به رسیدگی نداند با صدور قرار عدم صلاحیت پرونده را به دادگاه صلاحیتدار ارسال می نماید. دادگاه مرجوع الیه مکلف است خارج از نوبت نسبت به صلاحیت اظهارنظر نماید و چنانچه ادعای عدم صلاحیت را نپذیرد پرونده را جهت حل اختلاف به دادگاه تجدیدنظر استان ارسال می کند. رای دادگاه تجدیدنظر در تشخیص صلاحیت لازم الاتباع خواهد بود. تبصره - درصورتی که اختلاف صلاحیت بین دادگاههای دو حوزه قضایی از دو استان باشد مرجع حل اختلاف به ترتیب یادشده دیوان عالی کشور می باشد.

مشاهده ماده 27 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 7ـ دادگاه می تواند پیش از اتخاذ تصمیم در مورد اصل دعوی به درخواست یکی از طرفین در اموری از قبیل حضانت نگهداری و ملاقات طفل و نفقه زن و محجور که تعیین تکلیف آنها فوریت دارد بدون اخذ تامین دستور موقت صادر کند. این دستور بدون نیاز به تایید رئیس حوزه قضائی قابل اجراء است. چنانچه دادگاه ظرف شش ماه راجع به اصل دعوی اتخاذ تصمیم نکند دستور صادر شده ملغی محسوب و از آن رفع اثر می شود مگر آنکه دادگاه مطابق این ماده دوباره دستور موقت صادر کند.

مشاهده ماده 7 قانون حمایت از خانواده

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM