-سوابق امر حاکی است به موجب دادنامه شماره 03580 -25/12/86 صادره از شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی مشهد درخصوص درخواست دایره سرپرستی دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان مذکور دایر بر صدور حکم حجر آقای س.س. فرزند الف. دادگاه با توجه به تحقیقات معموله به شرح مضبوط در پرونده سرپرستی به شماره 86/6017 4س خصوصا نظریه پزشکی قانونی به شماره 86/511/1/4561/1- 7/12/86 که اعلام داشته حسب مدارک پرونده بیمارستانی و گواهی پزشک معالج مبتلا به اختلال خلقی(جنون ادواری) بوده که در دوره های عود بیماری قادر به اداره امور خود نمی باشد و سایر قراین و امارات موجود در پرونده ضمن احراز جنون نامبرده مستند به مواد 48 و 57 و 18 و 71
قانون امور حسبی و مواد 1207 و 1210 و 1211 و 1223 از
قانون مدنی حکم حجر وی را حداقل از سال 1370 صادر و اعلام می نماید. 2- محتویات پرونده کلاسه 458-92 شعبه اول دادگاه عمومی مشهد دلالت دارد که آقای ح.الف. با وکالت خانم ن.ع. در مورخه 8/3/92 دادخواستی به خواسته اعتراض ثالث نسبت به دادنامه مذکور در فوق به طرفیت خواندگان 1- ص.خ. 2- دایره سرپرستی استان خراسان 3- س.س. تقدیم و در توضیح دعوی بیان داشته: خوانده ردیف یکم مادر آقای س.س.که حکم حجر ایشان صادر شده است می باشد. با تبانی ایشان علی رغم صحت و سلامت جسمی و روانی کامل مدعی جنون وی گردیده. به دلیل اینکه در سالهای اخیر س.س. معاملات بسیاری انجام داده که با این ادعا می تواند ابطال آنها را درخواست نماید؛ حال با عنایت به اینکه نامبرده مجنون نبوده چه ادواری و چه دایمی به همین علت از سال 86 تاکنون برای وی قیم تعیین نشده است و از آن زمان تاکنون معاملات بسیار و اعمال حقوقی فراوان انجام داده است و همچنین با موکل در سال 83 نیز معامله ملکی انجام داده که وکالت محضری نیز داده است و شهود ذیل
قولنامه و سایر قراین حاکی از سلامت عقلی و روانی ایشان دارد؛ استدعای رسیدگی و صدور حکم به رد حکم حجر با اعتراض به نظریه پزشکی قانونی و استعلام از دارایی و شهادت شهود مورد استدعاست. وقت رسیدگی به تاریخ 25/12/86 تعیین و طرفین به دادرسی دعوت شده اند. خانم الف.م. از جانب خوانده ردیف اول(ص.خ.) با ارایه وکالت نامه اعلام وکالت نموده است؛ لایحه ای تقدیم و ضمن آن اعلام داشته با توجه به اقدامات غیرعقلایی و عدم تعادل روحی و روانی محجور از جمله هبه نمودن اموال خود و دیگران به افراد سودجو خانواده نامبرده تقاضای محجوریت نموده اند و رد دعوی خواهان را خواستار شده است. اداره سرپرستی نیز لایحه ای تقدیم و تحقیقات مقتضی جهت احراز افاقه محجور خواستار شده است. جلسه دادرسی با حضور وکلاء طرفین تشکیل گردیده است. وکیل خواهان بیان داشته که در ابتدا برادر آقای س.س. به نام ف. اعلام حجر ایشان نموده و دلیل خود را سفاهت وی ذکر کرده چون اموال خودش را حیف و میل می نماید و تمام شهود که اظهارات خود را بیان نموده اند در رابطه با جنون وی مطلبی ذکر نکرده اند و شهادت شهود حاکی از شیطنت و بازی گوشی می توانسته باشد نه جنون. مطلب مهم اینکه از زمان کودکی هیچگاه در بیمارستان بستری نبوده است و هیچ مدرک پزشکی حاکی از جنون نداشته و یک مرتبه در سال 86 درست در زمانی که س.س. معاملاتی در اموال خودش انجام داده و با وضعیت تورم تمام آنها رشد چشمگیری داشته است این اقدام را کرده اند و از نظر موکل نامبرده در سلامت کامل عقلی و جسمی بوده است. شهود زیادی هستند که حاضر به ادای شهادت در سلامت ایشان هستند و
قولنامه ای که موکل از س.س. ارایه داده کاملا واضح و قانونی است و ایشان در کمال صحت و در حضور شهود و متناسب با نرخ زمان خودش معامله نموده است و هیچ حیف و میلی صورت نداده است و خانواده اش با تبانی وی با هدف برگرداندن معاملات اقدام به اعلام حجر وی نموده اند و حتی برای وی قیم تعیین نشده و این نشان از سلامت وی دارد و علت اینکه برادران وی اعلام حجر کرده اند شکایت س.س. علیه برادرانش و محکومیت آنها می باشد. وکیل خوانده ردیف یکم بیان داشته برخلاف ادعای وکیل خواهان آقای س.س. سابقه بستری در بیمارستان سینا داشته است و نظریه پزشکی قانونی نیز از حجر وی دلالت دارد و حتی نگارش
قولنامه استنادی حاکی از عدم تعادل روحی و روانی نامبرده دارد و همین امر باعث سوء استفاده عده ای شده از جمله هبه نمودن اموال خود و برای جلوگیری از ضرر خود و دیگران اعلام حجر کرده اند در صورت نیاز با معرفی به پزشکی قانونی و استعلام از ثبت رد دعوی را خواستارم. در پایان جلسه دادرسی دادگاه جهت ملاحظه نظریه پزشکی قانونی و اینکه برای محجور تعیین قیم شده است یا خیر؟ دستور مطالبه پرونده سرپرستی را صادر می نماید. پس از وصول پرونده سرپرستی دادگاه قرار ارجاع امر به هیات سه نفره پزشکی قانونی را صادر و اعلام می نماید تا با بررسی سوابق و معاینه مجدد اعلام نمایند آیا نامبرده دچار جنون است یا خیر؟ در صورت مثبت بودن پاسخ تاریخ استقرار حجر و نوع جنون و اینکه در سال1383(اسفندماه) که مورد اختلاف طرفین بوده در حالت افاقه بوده یا در حال جنون؟ ثانیا: به استناد مواد 14 و 57
قانون امور حسبی قرار استماع شهادت شهود را صادر و مقرر می دارد که وقت رسیدگی تعیین شود. طرفین دعوت گردند. در اخطاریه آنان تذکر داده شود گواهان خود را حاضر نمایند. وقت رسیدگی به تاریخ 13/5/92 تعیین می شود. وکیل خواهان و خوانده ردیف یکم حضور یافته اند. وکیل خواهان بیان داشته که دو تن گواهان بنام های ح.ر. و ح.الف. حاضر نموده تقاضای تحقیق از آنها را دارم. از گواهان تعرفه شده به شرح اوراق جداگانه تحقیق به عمل آمده است. گواه ح.الف. بیان داشته آقای ح.الف. رستوران داشت با او رفت و آمد داشتیم. آقای س.س. رستوران آقای الف. می آمد و نهار می خورد و می رفت. هیچگونه مشکلی نداشت. خیلی خوب بود از ما هم زرنگتر بود. آخرین بار ایشان را یک یا دو سال پیش رفتم ابرده دیدم. یک نفر من را صدا کرد. آقای س.س. بود. در مورد یک زمین صحبت می کرد وضعش خوب بود. از او آثار دیوانگی ندیدم. گواه آقای ح.ر. اظهار داشته است: من بنایی می کردم در رستوران این آقا و س.س. دو سه سال آنجا رفت و آمد می کرد و از 9 یا 10 سال قبل او را می دیدم. با من مشهد می آمد و رفت و آمد می کرد. من هیچ دیوانگی در ایشان ندیدم. پرفسور بود و در زمان معامله من بودم. سال 83 بود. ماه آن را یاد ندارم و معامله زمین کردند. پولی دادند و معامله کردند. حال او اگر از من می پرسید می گویم حالش خوب بود. وکیل خوانده اظهار داشته: برادران محجور خانم گ.ب. به همراه آورده ام. از آنها تحقیق شود. دادگاه از گواه خانم گ.ب. تحقیق بیان داشته است. اینها که بچه بودند منزل آنها کار می کردم. از اول این آقای س.س. عقل درستی نداشت. مثلا نصف شب می آمد بالای سر بچه های من می گفت می خواهم خفه تان کنم. حالش خوب نبود. مثلا یک دفعه وسط خیابان شلوارش را در می آورد می گفت می خواهم عکس بگیرم. از کوچکی مریض بود و مشکل داشت و در مورد برادران محجور چون مستدعیان اولیه تقاضای حجر بوده اند صرفا به عنوان مطلع از آنان تحقیق که در صورتجلسه منعکس است. همگی اظهار داشته اند از بچگی تعادل روحی نداشته است. سپس اظهارات وکلاء طرفین استماع گردیده است. وکیل خواهان با جرح شهود خوانده و توضیحاتی تکراری پیرامون سلامت جسمی محجور و انجام معاملات صحیح نامبرده صدور حکم شایسته را تقاضا کرده است. دادگاه سپس اقداماتی جهت اخذ نظریه هیات پزشکان معمول داشته است. نظریه به شرح برگ 63 پرونده واصل گردیده است و در ادامه رسیدگی تحقیق پیرامون معامله انجام شده بین محجور و شخص معترض ثالث ضروری تشخیص به همین علت وقت رسیدگی به تاریخ 1/2/93 تعیین گردیده است. وکلاء طرفین حاضر شده اند. شخص معترض ثالث نیز حضور یافته است. تحقیقات لازم معمول گردیده است که در صورتجلسه منعکس است. سپس دادگاه با ختم رسیدگی به شرح دادنامه شماره 144-3/2/93 و با استدلال مندرج در آن و اینکه اصل در جنون ادواری افاقه است مگر آنکه با دلیل جنون در زمان های مورد نظر ثابت شود. با تشخیص اعتراض ثالث مستند به مواد 417 و 420 و 425 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی حکم حجر را در قسمت اعتراض شده(اسفندماه 83) نقض می نماید. با اعتراض تجدیدنظرخواهی وکیل خانم ص.خ. شعبه 21 دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی پس از رسیدگی طی دادنامه شماره 993-23/4/93 با مخدوش دانستن استدلال محکمه نخستین دایر به اینکه در جنون ادواری اصل به افاقه است. با توجه به ماده 1213
قانون مدنی در صورتی اعمال حقوقی مجنون ادواری نافذ است که افاقه او مسلم باشد. به عبارتی اصل بر استصحاب جنون ادواری است و اثبات افاقه محتاج به دلیل می باشد. با توجه به دلایل پرونده مستند به ماده 358 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی با نقض رای بدوی حکم به بطلان دعوی متعرض ثالث صادر می نماید. وکیل متعرض ثالث نسبت به رای مذکور مبادرت به تقدیم دادخواست فرجام خواهی نموده است و عمده اعتراض نامبرده تکیه به این مطالب است که موکلش معامله صحیح با شخص محجور انجام داده است که مدعیان حجر دلیلی بر عود بیماری وی درسال 83 ارایه نداده اند. گواهان موکل به صحت و سلامت محجور در زمان معامله ادای شهادت نموده اند. پزشکی قانونی اظهار داشته وضعیت حجر در سال 83 مقدور نمی باشد. دلیلی بر حیف و میل اموال توسط محجور ارایه نشده است و تاکنون کسی نتوانسته در معامله او را فریب دهد. تمام کار او مربوط به اخذ حکم حجر با تبانی نامبرده برای برگردان اموالی است که معامله نموده و اکنون به علت نوسانات اقتصادی ارزش پیدا کرده است. در
قولنامه تمام اصول صحیح معامله رعایت شده است. پدر محجور در سال 82 فوت نموده اموال زیادی در زمان حیات به نام محجور کرده است. اگر نامبرده محجور بود پدرش باید مدعی می گردیده نه
وراث پس از فوت وی؛ و لذا نقض رای فرجام خواسته را استدعا نموده است.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرایت گزارش آقای حیاتی عضو ممیز مشاوره نموده چنین رای می دهد: