در اجرای قسامه قسم خورندگان باید از بستگان خود مدعی باشند و بستگان همسر در صورتی می توانند جزو قسم خورندگان باشند که با خود مدعی نیز نسبت داشته باشند.

درخصوص شکایت اولیای­ دم مرحوم م.ب. علیه آقایان ع. م. و م. ف. ب. م. دایر بر قتل عمدی مرحوم م.ب. در تاریخ 1389/04/27 مرحوم م.ب. به قصد سرکشی به باغ از منزل خارج می شود و مراجعه نمی­ کند همسرش خانم ش. ف. با تقدیم گزارش درخواست پی­گیری مفقود شدن شوهرش می­گردد تا این­ که پس از گذشت مدتی در تاریخ 1389/04/30 جسد مجهول الهویه در نزدیک باغ ایشان پیدا می شود. پزشکی قانونی علت فوت را ضربه مغزی به دنبال اصابت جسم سخت معین می ­نماید جسد شناسایی و متعلق به مرحوم م.ب. می باشد. در این رابطه چند نفر در.. . دستگیر و به.. . منتقل می شوند ولی آنها منکر اتهام بوده دادسرا آنها را با قرار آزاد می کند ولی اولیای ­دم به ع.م. مظنون بوده­ اند. ع.م. نیز از زمان وقوع قتل تا تاریخ 1389/09/16 شدیدا منکر اتهام قتل مرحوم م.ب. بوده ولیکن از آن تاریخ به بعد شروع به اقرار و اعتراف می­ کند مدعی است با همکاری اشخاص به اسامی ب.م. و م.ف. و ب. قتل را انجام داده است می گوید در باغ متوفی کمین زدیم وقتی وارد باغ شد او را گرفتیم و به سمت رودخانه خشک بردیم که زنگ بزنیم و از خانواده اش اخاذی بکنیم ولی مقتول فرار کرد ب.م. و م.ف. با سنگ به سر مقتول زدند چون مرده بود پاهایش زیر شن و ماسه کردیم گوشی اش را هم برداشتیم و داخل حیاط پدرم مخفی کردم ولی گوشی در آن محل کشف نگردیده است متهم مجددا می گوید به هنگام با ما نبوده است فقط ما سه نفر بودیم یعنی من و ب. و م. ف. بودیم و در قتل مرحوم م. ب. شرکت داشتیم متهم درحالی­ که در اداره آگاهی اقرار می­ کند اما در دادسرا درحضور بازپرس به کلی منکر می­ شود و اقاریر خود را در پلیس آگاهی مبتنی بر فشار و شکنجه اعلام می­ کند می­ گوید نام افراد مذکور را هم از روی فشار آورده­ ام متهم بدون حضور بازپرس به همراه مامورین بازسازی صحنه می­ نماید و مامورین را به محل قتل برده و کیفیت آن را تشریح کرده است ولی در دادسرا مجددا منکر می شود می گوید بازسازی صحنه قتل توسط مامورین بدون علم و اطلاع من بوده است و با تلقین مامورین این اظهارات از من اخذ شده است (اگر بازسازی صحنه بدون اطلاع شما بوده پس حضور نداشتید که اقرار کنید عدم حضور شما در صحنه بازسازی مساوی است با عدم اقرار شما. چطور می­ گویید اقاریر من براساس تلقین مامورین بوده است – عضو ممیز) بازپرس برای قناعت وجدانی خودش بین متهم ع. م. و مامورین آگاهی خاصه رییس آنها به نام آقای ک. مواجهه برقرار می کند که مامورین و آقای ک. با اتیان سوگند می گویند قسم دروغ می گوید خودش بدون اعمال فشار مطالب را بیان کرده و اقرار نموده است ما را به صحنه قتل برده در جلسات متعددی که بین متهم ع.م. و اولیای­ دم برگزار می شود متهم در تمام مراحل منکر ارتکاب قتل می شود. آقای الف.ن. که شاهد حضور ع.م. با مقتول در محل باغ مقتول بوده است مجددا با اتیان سوگند شرعی و قانونی اظهار می دارد که در عصرروز حادثه در محل نزدیک قتل متهم را شناسایی کرده و گفته است این فرد همان متهم می باشد که در عصر حادثه در محل قتل دیده است شاهد گفته است من پایم لب گور است با هیچ یک از طرفین دعوا خصومت نداشته ام الان هم نمی گویم قتل کار ایشان است بلکه می گویم این آقا را در آن عمل دیده ام دادسرای.. . پس از تکمیل تحقیقات موضوع را لوث تشخیص داده و قرار مجرمیت ع.م. را صادر می کند و درخصوص اتهام آدم بایی متهم و مشارکت در قتل و آدم ربایی م.ف. و ب.م. و ب.ب. و الف.ش. و م.الف. دایر بر شرکت در ضرب و جرح عمدی قرار منع تعقیب صادر می نماید (صفحه 297) پس از صدور کیفر خواست پرونده به شعبه پنجم دادگاه کیفری استان.. . ارجاع می گردد این شعبه در تاریخ 1392/11/05 با حضور هییت حاکمه و نماینده دادسرا و متهم ع.م. و وکیل وی ف. و اولیای ­دم در معیت وکیل خود حضور دارند. پس از قرایت کیفر خواست توسط نماینده دادستان و شکایت اولیای­­ دم الف.ب. 82 ساله پدر مقتول درخواست قصاص می کند ب.ب. مقتول نیز شاکی و درخواست قصاص دارد لایحه هم تقدیم می کند سپس دادگاه به متهم ع.م. اتهام قتل عمدی مرحوم م.ب. را تفهیم می کند می گوید قبول ندارم به اظهارات و اقاریر خود را مبتنی بر تلقین مامورین آگاهی اعلام می کند اظهارات آقای ن. شاهد را نیز تکذیب می نماید می گوید من اصلابه باغ مرحوم نرفته ام. سپس وکیل متهم به دفاع می پردازد و لایحه­ ای در پنج صفحه تقدیم می نماید. دادگاه نیز موضوع را لوث تشخیص و جلسه دادگاه را تجدید می نماید. اولیای­ دم 44 نفر را برای اداء سوگند و اجرای لوث معرفی می نمایند و با اداء سوگند پنجاه نفر سوگند یاد می کنند که قاتل مرحوم م. ب. متهم ع. م. می باشد. دادگاه از متهم آخرین دفاع را اخذ می کند می گوید قتلی مرتکب نشده ام وکیل متهم لایحه تقدیم می کند دادگاه مبادرت به­ انشاء رای می کند و با توجه به اجرای لوث متهم را به قصاص نفس محکوم می کند. این رای مورد اعتراض آقای م. ف. به وکالت از متهم ع. م. واقع جهت رسیدگی به دیوان عالی کشور ارسال که به این شعبه ارجاع می گردد این شعبه پس از بررسی به شرح آتی رای صادر می نماید. هییت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرایت گزارش شوشتری عضو ممیز و اوراق پرونده و نظریه کتبی خدایی دادیار دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر: تقاضای رسیدگی و صدور حکم شایسته را دارم. دادنامه شماره 020 – 1393/02/06 مشاوره نموده چنین رای می دهد:

نظر به محتویات پرونده و کیفیات منعکس در آن درخصوص تجدید نظر خواهی آقای م.ف. به وکالت از آقای ع.م. نسبت به رای مذکور باتوجه به قسم خورندگان که اکثرا از بستگان زن مدعی می باشند و معلوم نیست که با مدعی هم نسبت دارند یا خیر آنچه که از ماده 330 قانون مجازات اسلامی جدید استفاده می شود باید قسم خوردگان از اقوام مدعی باشند. اقوام زن مدعی اصطلاحا قوم مدعی نمی باشند مگر در صورتی­ که آنها هم نسبتی به ­غیر از شوهر خانم بودن را داشته باشند که در حقیقت ترجمه فتوای حضرت امام رحمه ا... در تحریر الوسیله ج 2 صفحه 529 مسیله 4- هل یعتبر فی القسامه ان تکون من الوارث فعلا اوالخ : آیا در قسامه قسم خورندگان باید از ورثه فعلی باشند یا از سایر طبقات ارث اگرچه فعلا وارث نباشد یا اینکه از قبیله و عشیره مدعی عرفا باشند اگرچه از اقوام مدعی نباشند ظاهر این است ورثه فعلی بودن لازم نیست یعنی اگر مدعی بمیرد ارث او به آنها می رسد نه به سایر طبقات بلی ظاهر این است که مدعی باید فعلا ارث بر آنها باشد به این معنی که اگر آنها بمیرند یکی از ارث بر آنها مدعی باشد. بنابراین به دلیل عدم اثبات داشتن نسبت بستگان همسر وی مانند آقایان ف. و غ. خ. و غیرهم در نهایت تعداد اندکی از بستگان مدعی جزء قسم خورندگان می باشند لذا به استناد ماده 330 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و بند ب ماده 265 قانون آیین دادرسی کیفری رای تجدید نظر خواسته نقض و جهت رسیدگی به دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده رای معترض­ عنه ارجاع می گردد.
شعبه 24 دیوان عالی کشور - رییس و مستشار
ابراهیم لشکری - علی شوشتری