نظریه مشورتی شماره 7/96/2495

نظریه مشورتی شماره 7/96/2495

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 7/96/2495


شماره نظریه:
7/96/2495

شماره پرونده:
96-168/1-1658

تاریخ نظریه:
1396/10/18

استعلام
با توجه به قانون آئین دادرسی کیفری سابق مصوب 1378 صراحتا قید نموده بود که در صورت اختلاف نظر دادستان و دادیار نظر دادستان متبع است و از طرفی دادیار جانشین دادستان محسوب می گردد آیا با توجه به تصویف قانون آئین دادسرای کیفری مصوب 4/12/92 با این وصف که کل قانون در مرحله ی تحقیقات مقدماتی در مورد وظایف و اختیارات بازپرس تصویب گردیده بود و به لحاظ مشکلات اجرایی و عدم وجود بستر لازم مجددا دادیار در ماده ی 92 قانون آئین دادرسی کیفری الحاق گردید و مضافا اینکه نظر دادستان در صورت اختلاف با دادیار متبع است حذف گردید و در ماده ی 92 فقط قرارهای نهایی فقط ظرف24 ساعت به نظر دادستان می رسد و در مورد حق اختلاف چیزی ننموده است و اینکه قرارهایی که منتهی به بازداشت نشود نیاز به موافقت دادستان ندارد که نسبت به قانون سابق نوعی استقلال نسبی برای دادیار در نظر گرفته است چرا که در قانون سابق همه قرارهای تامین و نهایی به نظر دادستان باید می رسید نظر دادستان متبع بود که در این قانون حذف گردیده است از طرفی وفق اصول دادرسی که وظیفه دادستان تعقیب و وظیفه بازپرس تحقیق بوده است که کاملا مجزا طبق اصول دادرسی منصفانه است در هنگامه تصویب ابتدایی قانون و با توجه به محتویات قانون رعایت گردیده بود که با توجه به کمبود بازپرس حکم دادیاری الحاق گردید و هر چند که دادیار نماینده دادستان است و جانشین وی در امر تعقیب محسوب می گردد لیکن در ماده ی 92 قانون آئین دادرسی کیفری در جرایم 4 الی 6 جانشین بازپرس تلقی گردیده و نوعی شان تحقیق برای وی در نظر گرفته شده است و بالتبع بر اختیارات و استقلال بازپرس بر دادیار هم بازگردد چرا که اذن درست دادن در لوازم آن است و خلاف قاعده ی فقهی است که همگی اختیارات بازپرسی را اعم از احضار جلب نمودن ورود به منزل و تحقیقات صدور قرارهای نهایی تحقیقی ولی بدون قید موارد قانونی حق اختلاف که حق مسلم بازپرس است با دادستان نداشته باشد و حق دادستان بدون قید بر قانون نداشته باشد یا بتوان پرونده را از شعبه و بی توسط دادستان اخذ و به شعبه دیگر ارجاع نمود با این قید که اصلا در مورد قانونی این دو مورد را در مورد دادیار استثنا ننموده است مضافا اینکه در صورت قبول این امر که نظر دادستان در اختلاف با دادیار متبع است بر خلاف اصول دادرسی منصافه و تداخل مقام تعقیب و تحقیق گردیده با توجه به تصحیح قانون سابق و اجرایی شدن قانون جدید مصوب 4/12/96 و با توجه به اینکه در رویه قضایی سابق نظر دادستان متبع بود آیا اگر در عرف و رویه قضایی سابق چنین امری نبود ما باز هم عقیده بر متبع بودن نظر دادستان برای دادیار بدون هیچگونه ماده¬ی قانونی در بحث تحقیق دادیار در قانون جدید داشتیم خواهشمند است ارشاد فرمائید.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
مستفاد از ماده 88 آئین دادرسی کیفری 1392 این است که انجام وظایف و اختیارات مربوط به دادستان از سوی دادیار منوط به ارجاع امر از سوی دادستان و یا در غیاب وی می باشد و اساسا دادیار در انجام وظایف و اعمال اختیارات مربوط به دادستان و از جمله انجام تحقیقات مقدماتی در موارد مذکور در ماده 92 قانون فوق الذکر تابع نظر دادستان بوده و تحت نظارت او انجام وظیفه می نماید. در واقع ورود و مداخله دادیار در امور فوق الذکر در طول انجام وظایف و اعمال اختیارات از سوی دادستان می باشد و نه در عرض آن؛ بنابراین در فرض سوال نیز دادیار در صورت ارجاع امر تحقیقات مقدماتی مطابق ماده 92 قانون فوق الذکر از سوی دادستان به وی در صدور قرار نهایی و قرار تامین منتهی به بازداشت متهم تابع نظر دادستان بوده و حق اختلاف با وی را ندارد و لذا در قانون نیز در این خصوص حق اختلاف و یا مرجعی برای حل اختلاف مورد پیش بینی واقع نشده است. درخصوص دادیار اظهارنظر که دادستان اختیارات خود درخصوص مورد را به وی تجویز نموده است نیز دادیار مزبور به منزله دادستان است و دادیار تحقیق باید از نظر وی متابعت نماید. همچنین با توجه به مراتب دادستان می تواند در صورت اقتضاء و وجود مصلحت پرونده را از دادیار در فرض مندرج در استعلام به لحاظ خروج از تسری شمول تبصره ی یک ماده ی 339 قانون موصوف اخذ و به شعبه دیگری ارجاع نماید. ضمنا تحولات قانون مذکور در استعلام نافی نظر فوق که مبتنی بر نقش و جایگاه قانونی دادیار است نمی باشد.

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 88 ـ در اموری که از طرف دادستان به معاون دادستان یا دادیار ارجاع می شود آنان در امور محوله تمام وظایف و اختیارات دادستان را دارند و تحت تعلیمات و نظارت او انجام وظیفه می کنند. در غیاب دادستان و معاون او دادیاری که سابقه قضایی بیشتری دارد و در صورت تساوی دادیاری که سن بیشتری دارد جانشین دادستان می شود.

مشاهده ماده 88 قانون آیین دادرسی کیفری

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM