نشست قضایی شماره

نشست قضایی شماره

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره


کد نشست:

تاریخ برگزاری:
1380/09/07

برگزار شده توسط:
استان خراسان شمالی/ شهر بجنورد

موضوع:
اعتبار ظهر نویسی اسناد تجاری توسط ثالث

پرسش:
آیا امضای شخص ثالث در ظهر اسناد تجاری آثار ضمانت را دارد یا ظهرنویسی؟

نظر هیئت عالی:
مطابق ماده 245 قانون تجارت (انتقال برات به وسیله ظهرنویسی به عمل می آید» و برابر ماده 249 همان قانون «برات دهنده و کسی که برات را قبول کرده و ظهرنویس ها در مقابل دارنده برات مسیولیت تضامنی دارند.» که این ظهرنویسی به معنای مصطلح کلمه بوده و ناظر به شخصی که ظهر سفته را به عنوان «ضامن» هر یک از مسیولین اسناد تجاری (از قبیل سفته ـ برات و چک) امضا کرده است نمی باشد که آثار حقوقی متفاوتی برای ظهرنویس و ضامن مترتب است. با این ترتیب چنان چه امضا ظهر سفته یا چک یا برات بر مبنای انتقال باشد امضا کننده ظهرنویس بوده و چنان چه صراحتا یا به طور ضمنی بدون این که امضا کننده نقشی در مقابل داشته باشد به عنوان ضمانت هر یک از مسیولین سند تجاری ظهر آن را امضا کرده باشد عنوانا برای وی اطلاق ضامن می شود.

نظر اکثریت:
با توجه به این که قید کلمه ثالث در سوال بیانگر این امر است که امضای ظهر اسناد تجاری توسط شخص ثالثی که در سلسله مراتب نقل و انتقال سند تجاری قرار نگرفته و ثالث بودن در این مبحث مفروض می باشد و نظریه اداره حقوقی به شماره 1950/7 ـ 2/4/72 که تصریح نموده «اگر شخص ثالثی ظهر سفته را بدون درج هرگونه مطلبی امضا کند این امر ظهور در ضمانت امضا کننده دارد و در این صورت امضا کننده ظهر سفته با متعهد سفته در مقابل دارنده سفته مسیولیت تضامنی خواهند داشت» و عبارت ذیل ماده 249 قانون تجارت موید این مراتب است و ضمنا نظریه مورخ 16/4/67 قضات دادگاه های حقوقی 2 تهران نیز که بیان داشته اند: «همان طوری که نظریه مشورتی مورخ 15/4/51 کمیسیون حقوق تجارت اداره حقوقی اشعار می دارد صرف امضای شخص ثالث در ظهر سفته به معنای ضمانت است و امضاکننده ضامن تلقی می شود و با مضمون عنه دارای مسیولیت تضامنی می باشد.» موید این است که امضای شخص ثالث ظهور در ضمانت امضا کننده دارد.

نظر اقلیت:
ظهرنویسی طبق مواد 245 ـ 246 ـ 247 قانون تجارت حاکی از انتقال برات است. به عبارت دیگر دارنده برات حقوق خود را با ظهرنویسی به دیگری منتقل می کند که در این صورت مسیولیت او «به عنوان ظهرنویس» با ظهرنویس های قبلی صادرکننده برات تضامنی است و منظور از ثالث در این سوال غیر از صادرکننده و دارنده سند تجاری می باشد و ظهرنویس نیز می تواند ثالث باشد پس وفق نص صریح ماده 247 که مقرر داشته؛ «ظهرنویسی حاکی از انتقال برات است و.. .» و ماده 312 قانون تجارت نیز که تصریح نموده صرف امضا در ظهر به دیگری منتقل شود موید این امر است که صرف امضا ظهرنویسی تلقی خواهد شد.

مبحث:
قانون مدنی

منبع:
سامانه نشست های قضایی

کلمات کلیدی:

مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 245 ـ انتقال برات به وسیله ظهرنویسی به عمل می آید.

مشاهده ماده 245 قانون تجارت

ماده 249 ـ برات دهنده کسی که برات را قبول کرده و ظهرنویسها در مقابل دارنده برات مسئولیت تضامنی دارند. دارنده برات در صورت عدم تادیه و اعتراض می تواند به هر کدام از آنها که بخواهد منفردا یا به چند نفر یا به تمام آنها مجتمعا رجوع نماید. همین حق را هر یک از ظهرنویسها نسبت به برات دهنده و ظهرنویسهای ماقبل خود دارد. اقامه دعوی بر علیه یک یا چند نفر از مسئولین موجب اسقاط حق رجوع به سایر مسئولیت برات نیست. اقامه کننده دعوی ملزم نیست ترتیب ظهرنویسی را از حیث تاریخ رعایت کند. ضامنی که ضمانت برات دهنده یا محال علیه یا ظهرنویسی را کرده فقط با کسی مسئولیت تضامنی دارد که از او ضمانت نموده است.

مشاهده ماده 249 قانون تجارت

ماده 312 ـ چک ممکن است در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله کرد باشد ممکن است به صرف امضاء در ظهر به دیگری منتقل شود.

مشاهده ماده 312 قانون تجارت

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM