زوج دادخواست صدور دستور موقت مبنی بر حضانت فرزند شیرخوار به طرفیـت همسـرش تقدیم میکند و دستور موقت صادر میشود لیکن زوجه از تحویل گـرفتن فرزنـد خـودداری میکند آیا تخلف از دستور ضمانت اجرا دارد؟

به موجب مـاده 1169 قـانون مـدنی بـرای نگهـداری طفل مادر تا دو سال از تاریخ ولادت اولویت دارد پس از انقضـای ایـن مـدت حضانت با پدر است مگر نسبت به اطفال اناث که تـا سـال هفـتم حضـانت آنهـا بـا مـادر خواهد بود. به موجب مصوبه سال 8/9/1382 تبصره ای به این ماده اضافه شده که در صـورت حـدوث اختلاف حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه میباشـد و در قـانون مدنی ضمانت اجرا ذکر نشده بلکه صرفا از آن به عنوان تکلیـف یـاد شـده اسـت. در مـاده 1172 همان قانون چنین آمده اسـت: «هـیچ یـک از والـدین حـق ندارنـد در صـورتی کـه حضانت طفل به عهده آنهاست از نگهداری امتناع کنند و در صـورت امتنـاع حضـانت بـه یکی از اقربا واگذار میشود.» لیکن ماده واحده سال 1365 ضمانت اجرایـی مقـرر کـرده و بیان داشته: «در صورت مخالفت با حکم دادگاه تا اجرای حکم ممتنع از حضانت در حـبس خواهد بود.» در سوال مطروحه زوج از دادگاه درخواست دستور فوری مبنی بر حضانت فرزند شیرخوار به طرفیت همسرش تقدیم میکند و دادگاه هم دستور فوری صـادر مـیکنـد. مـادام کـه در مورد دعوای اصلی حکمی صادر نشود و زوج در این مورد ظرف مـدت بیسـت روز اقامـه دعوا نکند دستور فوری بی اثر خواهد شد لیکن در صـورت تقـدیم دادخواسـت و صـدور حکم به الزام زوجه به حضانت طفل در صورت مخالفت زوجه تا زمـان اجـرای حکـم در حبس خواهد بود.

طبق ماده واحده قانون مربوط به حق حضانت مصوب 22/4/1365 چنانچـه بـه حکـم دادگـاه مدنی خاص یا قایم مقام آن دادگاه حضانت طفل به عهده کسی قرار گیرد و پدر یـا مـادر و یـا شخص دیگری مانع اجرای حکم شود و یا از اسـترداد طفـل امتنـاع ورزد دادگـاه صـادرکننده حکم وی را ملزم به عدم ممانعت یا استرداد طفل میکند و در صورت مخالفـت بـه حـبس تـا اجرای حکم محکوم خواهد شد. در ماده 20 قانون حمایت خانواده تصـریح شـده کـه طـرفین دعوا یا هریک از آنها میتوانند از دادگـاه تقاضـا کننـد قبـل از ورود بـه ماهیـت دعـوا مسـاله حضانت و هزینه نگهداری اطفال یـا نفقـه زن را مـورد رسـیدگی فـوری قـرار دهـد و قـراری در اینباره صادر کند. دستور موقت دادگاه فورا به مورد اجرا گذاشته میشود.