در سال 1343 فرد (الف) مغازه خود را به فرد (ب) (به صورت شفاهی و بدون تنظیم قرارداد) به اجاره واگذار می¬نماید و تا سال 1347 فرد (ب) مشغول کسب و پیشه می¬گردد. در همان سال بنا به توافق فرد (الف) و (ب) مغازه به دو قسمت تقسیم می¬گردد که یک باب آن به فرد (ب) و باب دیگر آن به فرزند (ب) به صورت شفاهی با توافق فرد (الف و ب) به اجاره واگذار می¬گردد و تا سال 1376 مشغول کار می¬گردد. در همان سال فرد (الف) (مالک مغازه) فوت می¬نماید و همسر وی مغازه¬ها را با تنظیم دو فقره قرارداد مستقل به افراد (ب و ج) واگذار می¬نماید. تا سال 1382 نامبردگان مشغول فعالیت می شوند. در همان سال فرد (ب) و همسرش هر دو فوت می کنند و مغازه¬ها به عنوان سهم الارث به یکی از فرزندان فرد (ب) منتقل می¬شود و فرد مذکور با تنظیم قرارداد سه ساله و با امضای دو نفر شاهد یک باب از مغازه¬ها را (مغازه¬ای که فرد (ج) از سال 1347 در آن مشغول به کار بوده) به فرد (ج) اجازه می¬دهد و با انقضای مدت سه سال دادخواست تخلیه مغازه را طرح و به شورای حل اختلاف واگذار می¬کند. در نهایت حکم تخلیه صادر می¬گردد. در مانحن فیه آیا فرد (ج) می¬تواند حق کسب و پیشه تقاضا نماید و در صورت مثبت بودن پاسخ از چه تاریخی می¬تواند تقاضای حق کسب و پیشه نماید؟

نظر به این که فرد (ج) از سال 1347 در یکی از مغازه¬های مورد قرارداد به کار و کسب اشتغال داشته و پس از فوت مالک نیز در همان مغازه کار می¬کرده و عقد اجاره مغازه قبل از سال 1356 با وی تنظیم گردیده و اجاره ادامه داشته است بر طبق مقررات قانون روابط مالک و مستاجر مصوب 1356 مستحق دریافت سرقفلی است. مطابق بند (2) ماده 11 قانون شورای حل اختلاف .

با توجه به این که اولین قرارداد اجاره شخص (ج) در سال 1347 منعقد گردیده است قانون حاکم قانون سال 1356 خواهد بود که اجاره شفاهی را نیز تجویز نموده است (ماده 1 و 7 قانون روابط موجر و مستاجر سال 1356). طبق ماده 15 همان قانون نیز در صورت رعایت شرایط سه گانه ماده مزبور مالک می¬تواند تقاضای تخلیه عین مستاجره را به طرفیت شخص (ج) ـ با توجه به این که مالک نماینده قانونی و قایم مقام شخص (ب) می باشد ـ از دادگاه بنمایند. حق کسب و پیشه نیز از تاریخ اولین اجاره نامه؛ یعنی از سال 1347 به مستاجر تعلق خواهد گرفت. لازم به ذکر است حق کسب و پیشه به مغازه¬ای که در سال 1347 در اختیار (ج) بوده تعلق می گیرد. در خصوص اجاره منعقده با شخص (ب) سال (1342 تا 1347) حق کسب و پیشه قایم به شخص بوده و ورثه در رونق مغازه و کسب و پیشه دخالتی نداشته¬اند؛ بنابراین قابل انتقال به ورثه نیست و از این بابت حقی برای آنها متصور نمی باشد. موضوع نیز با توجه به صراحت ماده 7 قانون آیین نامه اجرایی ماده 189 قانون برنامه سوم توسعه در صلاجیت شورای حل اختلاف می باشد