نشست قضایی شماره 1398-6570

نشست قضایی شماره 1398-6570

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1398-6570


کد نشست:
1398-6570

تاریخ برگزاری:
1397/03/10

برگزار شده توسط:
استان مرکزی/ شهر اراک

موضوع:
قابلیت گردش و نقل و انتقال اسناد تجاری توثیقی از طریق ظهر نویسی یا قبض و اقباض

پرسش:
آیا اسناد تجاری که جهت توثیق (ضمانت) صادر می شوند قابلیت گردش و نقل و انتقال از طریق ظهرنویسی یا قبض و اقباض را دارند یا خیر؟

نظر هیئت عالی:
با توجه به اینکه اسناد تجاری و تضمینی در عرف تجاری کارکرد تادیه ای و درنتیجه دارای وصف قابلیت نقل و انتقال را ندارند؛ بنابراین اگر در متن چک یا سند تجاری توثیق یا تضمین قید شده باشد امکان نقل و انتقال و گردش آن به عنوان یک سند تجاری وجود ندارد؛ ولی اگر در متن سند توثیق و تضمین قید نشده باشد در این صورت کارکرد اصلی آن امکان نقل و انتقال و گردش در معاملات بازرگانی خواهد بود که متکی به اصولی چون سرعت اعتماد و ظاهر می باشد؛ بنا به مراتب مذکور نظریه اتفاقی مطلوب و صایب است.

نظر اتفاقی:
سیر تاریخی اسناد تجاری مبین این است که کارکرد اولیه اسناد تجاری کارکرد تادیه ای بوده به عبارتی؛ ابزاری برای پرداخت بوده اند ولی نیازهای تجاری کارکرد ثانویه ای نیز در عرف تجاری برای این اسناد خلق کرده است که تحت عنوان توثیق یا ضمانت شناسایی شده است در این کارکرد ثانویه صدور سند تجاری مستقیما تضمین و توثیق انجام تعهد و به طور غیرمستقیم پرداخت و تادیه دین است به عبارتی در کارکرد ثانویه مذکور سند تجاری مستقیما کارکرد توثیقی دارد و به طور غیر مستقیم کارکرد پرداختی و تادیه ای دارد؛ اگر چه بعضی بر این باورند که در مقررات ما درخصوص سند تجاری تضمینی بحث نشده است ولی به نظرمی رسد با توجه به مفهوم مخالف ماده 13 قانون صدورچک (که صدور چک تضمینی را فاقد وصف کیفری دانسته است) صدور سند تجاری توثیقی و تضمینی ممکن و صحیح شمرده شده است. پس صدور سند تجاری به منظور توثیق به این نحو است که صادرکننده سند تجاری آن را به عنوان وثیقه دین خود صادر و در اختیار طلبکار قرار می دهد تا طلبکار بتواند سند تجاری در سررسید بابت طلب خود را وصول نماید و اگر بدهکار بدهی خود را ایفا کرد سند تجاری مجددا به او مسترد شود؛ همچنین در ماده 19 کنوانسیون 1930 ژنو تصریح شده است که هنگامی ظهرنویسی متضمن عبارتی مثل value In security یا value in pledge {ارزش برای تضمین یا ارزش برای رهن} یا هر عبارتی دال بر توثیق سند تجاری باشد دارنده اخیر سند می تواند تمام حقوق منعکس در سند را به اجرا درآورد؛ اما ظهرنویسی او تنها به عنوان وکالت امکان پذیرخواهد بود؛ لذا به موجب این ماده شخصی که سند تجاری به عنوان وثیقه به نفع او ظهرنویسی یا صادرشده است تمامی حقوق دارنده سند تجاری را به جزحق انتقال یا توثیق مجدد خواهد داشت.

مبحث:
قانون تجارت

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 13- کلیه معاملات و صادرات و واردات در دفاتر مذکوره فوق باید به ترتیب تاریخ در صفحات مخصوصه نوشته شود- تراشیدن و حک کردن و همچنین جای سفید گذاشتن بیش از آنچه که در دفترنویسی معمول است و در حاشیه و یا بین سطور نوشتن ممنوع است و تاجر باید تمام آن دفاتر را از ختم هر سالی لااقل تا ده سال نگاه دارد.

مشاهده ماده 13 قانون تجارت

ماده 247 ـ ظهرنویسی حاکی از انتقال برات است مگر اینکه ظهرنویسی وکالت در وصول را قید نموده باشد که در این صورت انتقال برات واقع نشده ولی دارنده برات حق وصول و لدی الاقتضاء حق اعتراض و اقامه دعوی برای وصول خواهد داشت. جز در مواردی که خلاف این در برات تصریح شده باشد.

مشاهده ماده 247 قانون تجارت

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM