نشست قضایی شماره

نشست قضایی شماره

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره


کد نشست:

تاریخ برگزاری:
1383/07/10

برگزار شده توسط:
استان خراسان شمالی/

موضوع:
ضرورت وجود کراهت و عدم استمرار رابطه زوجیت در طلاق خلع

پرسش:
در خصوص طلاق خلع که زوجه مهر خویش را به زوج بذل کرده است و زوج در جلسه رسیدگی با وجود ابلاغ اخطاریه حاضر نشده و یا در صورت حضور حاضر به قبول بذل و طلاق زوجه شده و داوران مرضی الطرفین نیز وجود کراهت و عدم استمرار رابطه زوجیت را تایید کرده اند در خصوص قبول بذل و اجرای طلاق خلع تکلیف چیست؟

نظر هیئت عالی:
مطابق ماده 1146 قانون مدنی طلاق خلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر می دهد طلاق بگیرد لازمه صدور حکم طلاق خلع قبول زوج است لذا صرف اظهار کراهت از ناحیه زوجه از موجبات قبول درخواست طلاق نمی تواند باشد مگر این که کراهت زوجه به واسطه عسر و حرج به وجود آمده باشد به نحوی که دوام زوجیت برای زوجین ممکن نباشد که در این صورت دادگاه طبق ماده 1130 قانون مدنی پس از احراز عسر و حرج زوجه زوج را اجبار به طلاق می کند این نوع طلاق باین بوده و برای زوج حق رجوع نیست. در فرض سوال با احراز عسر و حرج زوجه و بذل مهر از ناحیه او قبول و بذل و اجرای صیغه طلاق توسط دادگاه از «باب الحاکم ولی الممتنع» بلااشکال است. در نتیجه نظریه اکثریت تایید می شود.

نظر اکثریت:
زوج در هیچ یک از مراحل رسیدگی حاضر نشده و علی رغم ابلاغ قانونی اوراق اخطاریه در جلسات دادرسی حاضر نشده و متواری است حاکم دادگاه با استفاده از اصل (الحاکم ولی الممتنع) باید به ولایت از زوج متواری قبول بذل کند و حکم طلاق را به لحاظ احراز عسر و حرج صادرکند زوجه در هر مرحله ای می تواند حق و حقوق خود را بذل کند. حاکم که ولی ممتنع (زوج) است می تواند قبول بذل کند وقتی در این نوع طلاق (خلع) حاکم از اختیارات حکومتی خود استفاده می کند و اصل طلاق را که به دست مرد است با وصف عدم امکان اجبار زوج به طلاق انجام می دهد قبول بذل که از متفرعات و مقدمات طلاق خلعی است را نیز از باب ولایت می تواند انجام دهد چرا که حاکم صلاح زوجه را بهتر تشخیص می دهد و غبطه او را بهتر لحاظ می کند حاکم می تواند از طرف زوج قبول بذل کند و حکم طلاق صادر نماید. شرایط ضمن العقد نکاح و استفاده از آن در صورت تخلف یکی از آن ها به وسیله زوجه مربوط به وکالت زوجه در اصل طلاق (رجعی) است و شامل قبول بذل از طرف زوجه به وکالت از سوی زوج (طلاق باین) نمی شود و این حاکم است که می تواند نسبت به قبول بذل و اجرای طلاق اقدام کند.

نظر اقلیت:
گروه اول: قبول بذل توسط حاکم وجاهتی ندارد چرا که اولا: زوجه مالک حق و حقوق خود است و هرگونه دخل و تصرفی بخواهد می تواند در آن بکند. می تواند صرف نظر کند و یا آن ها را بذل کند حاکم نمی تواند از باب ولایت قبول کند چون وکالت از سوی زوج در این جا مورد ندارد و صدور گواهی براساس ماده 1130 قانون مدنی و عسر و حرج کافی است اگر زوجه حق و حقوق خود را بخواهد حکم قضیه به همین نحو صادر می شود و اگر صرف نظر کند موضوع منتفی است و به این ترتیب ادعای عسر و حرج وی تقویت شده بدون آن که بذلی صورت گرفته باشد. ثانیا: چون در طلاق خلع اصل بر کراهت داشتن زوجه و بذل مال توسط او از یک طرف و قبول فدیه توسط زوج از طرف دیگر است با وصف عدم کراهت زوجه یا عدم قبول بذل از سوی زوج نمی توان طلاق خلع جاری کرد و دلیلی نیز برای قبول بذل توسط حاکم شرع از سوی زوج بدون داشتن وکالت و رضایت زوج نیست.

مبحث:
قانون مدنی

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 1146 - طلاق خلع آن است که زن به واسطه ی کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر می دهد طلاق بگیرد اعم از این که مال مزبور عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد.

مشاهده ماده 1146 قانون مدنی

ماده 1130 - در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد وی می تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود دادگاه می تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می شود. تبصره - عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه ی زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسر و حرج محسوب می گردد: 1 - ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه. 2 - اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلاء وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است. 3 - محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر. 4 - ضرب و شتم یا هرگونه سوءرفتار مستمر زوج که عرفا با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد. 5 - ابتلای زوج به بیماری های صعب العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه ی صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید. موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود حکم طلاق صادر نماید.

مشاهده ماده 1130 قانون مدنی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM