نشست قضایی شماره 1398-6539

نشست قضایی شماره 1398-6539

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1398-6539


کد نشست:
1398-6539

تاریخ برگزاری:
1397/09/22

برگزار شده توسط:
استان خراسان رضوی/ شهر مشهد

موضوع:
مسئول پرداخت دیه جراحات عمدی در صورت فرار و عدم شناسایی مرتکب

پرسش:
توجها به مواد 435 474 و 487 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در صورتی که در صدمات و جراحات وارده به مجنی علیه ضارب شناسایی نگردد مورد مشمول پرداخت دیه از بیت المال خواهد بود یا اینکه شناسایی قاتل یا ضارب در موارد قانونی مشارالیها موضوعیت دارد؟

نظر هیئت عالی:
نظریه اداره حقوقی به شماره 7/98/1107 مورخ 1398/8/1 به شرح ذیل الذکر عینا مورد تایید هیات عالی است:

نظر اکثریت:
در این صورت بیت المال مسیول پرداخت دیه خواهد بود و تفاوتی با موارد فرار یا مرگ مرتکب ندارد چه اینکه فرار یا مرگ مرتکب که در ماده 435 قانون مجازات اسلامی ذکر شده است دو مصداق از مصادیقی هستند که به مرتکب دستیابی حاصل نمیشود نه اینکه موضوعیت داشته باشند و شامل مورد عدم شناسایی مرتکب نشود چه اینکه مشخص است هدف مقنن محترم در این ماده این بوده است که اگر به هر علتی در جنایت عمدی به جانی دسترسی حاصل نشد دیه مجنی علیه هدر نمیرود و بیت المال مسیول پرداخت آن است لذا چنانکه مقنن مسیولیت پرداخت دیه را در جنایت عمدی ( غیر از قتل ) در صورت فوت و یا مرگ مرتکب بیت المال دانسته است در صورت عدم شناسایی مرتکب نیز بیت المال مسیول پرداخت دیه خواهد بود. ماده 487 قانون مجازات اسلامی حاکم بیان می دارد : اگر شخصی به قتل برسد و قاتل شناخته نشود یا بر اثر ازدحام کشته شود دیه از بیت المال پرداخت میگردد که نظریه مشورتی شماره های : 7/5882مورخ 1389/4/29 و 7/2763مورخ 1386/4/30 اداره حقوقی قوه قضاییه عمومیت این ماده را در مورد غیر قتل و جراحات نیز شامل دانسته است. روایتی که خون مسلم هدر نمیرود اختصاص به قتل ندارد این روایت با قاعده من له الغنم فعلیه الغرم نیز تطابق کامل دارد چه اینکه حاکم شرع که اموال بلاصاحب و.. . را تصرف میکند تبعا مسیول پرداخت دیه در در مورد سوال نیز خواهد بود؛ بعضی مواقع میزان دیه در جنایت عمدی غیر از قتل از دیه قتل هم بالاتر میرود چطور میشود مجنی علیه را در این موارد رها کرد؟! در قانون مجازات اسلامی قدیم مواد 312 و 313 سابق بیان میداشت اگر در محکومیت به دیه عاقله موظف به پرداخت بود و به هرجهتی پرداخت نکرد بیت المال پرداخت میکند که خود نیز موید صریح بر مطلب است در ماده 474 قانون مجازات نیز بیان شده در جنایات غیر عمدی در صورتی که به علت فرار یا مرگ به مرتکب دسترسی نباشد در صورتی که مرتکب مالی داشته باشد دیه از اموال او و الا از بیت المال اداء خواهد شد که از این ماده استفاده میشود اولا ملاک عدم دسترسی به مرتکب است و فرار و مرگ موضوعیت ندارند و ثانیا اگر در جنایات غیر عمد بیت المال مسیول پرداخت دیه خواهد بود به طریق اولی در جرایم عمدی چنین است.

نظر اقلیت:
بیت المال مسیولیتی برای پرداخت دیه ندارد زیرا:

مبحث:
حقوق جزای عمومی , آیین دادرسی کیفری , جزای اختصاصی

منبع:
سامانه نشست های قضایی

کلمات کلیدی:

مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 435 ـ هرگاه در جنایت عمدی به علت مرگ یا فرار دسترسی به مرتکب ممکن نباشد با درخواست صاحب حق دیه جنایت از اموال مرتکب پرداخت می شود و درصورتی که مرتکب مالی نداشته باشد در خصوص قتل عمد ولی دم می تواند دیه را از عاقله بگیرد و درصورت نبود عاقله یا عدم دسترسی به آنها یا عدم تمکن آنها دیه از بیت المال پرداخت می شود و در غیر قتل دیه بر بیت المال خواهد بود. چنانچه پس از اخذ دیه دسترسی به مرتکب جنایت اعم از قتل و غیر قتل ممکن شود در صورتی که اخذ دیه به جهت گذشت از قصاص نباشد حق قصاص حسب مورد برای ولی دم یا مجنی علیه محفوظ است لکن باید قبل از قصاص دیه گرفته شده را برگرداند.

مشاهده ماده 435 قانون مجازات اسلامی

ماده 474 ـ در جنایت شبه عمدی درصورتی که به دلیل مرگ یا فرار به مرتکب دسترسی نباشد دیه از مال او گرفته می شود و درصورتی که مال او کفایت نکند از بیت المال پرداخت می شود.

مشاهده ماده 474 قانون مجازات اسلامی

ماده 487 ـ اگر شخصی به قتل برسد و قاتل شناخته نشود یا بر اثر ازدحام کشته شود دیه از بیت المال پرداخت می گردد.

مشاهده ماده 487 قانون مجازات اسلامی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM