نشست قضایی شماره

نشست قضایی شماره

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره


کد نشست:

تاریخ برگزاری:
1395/02/01

برگزار شده توسط:
استان کرمان/ شهر کرمان

موضوع:
لزوم تودیع خسارات احتمالی در قرار تامین خواسته

پرسش:
با توجه به بند ج ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی آیا در زمان صدور قرار تامین چنانچه اسناد تجاری خارج از مهلت قانونی واخواست شده باشند نیازی به اخذ خسارت احتمالی می باشد یا خیر ؟

نظر هیئت عالی:
با توجه به مواد 292 309 310 314 315 317 قانون تجارت و بند "ج" ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی اسناد تجاری که در مهلت قانونی (برات و سفته ظرف مهلت ده روز از تاریخ سر رسید وچک ظرف مدت 15 روز از تاریخ سر رسید) واخواست و اعتراض عدم پرداخت شده باشند دارنده سند تجاری از مزایای قانونی از جمله درخواست صدور قرار تامین خواسته بدون نیاز به تودیع خسارت احتمالی در صندوق دادگستری بهره مند می شود. نظریه های مشورتی شماره 7/4525 - 78/7/14 و 7/4068 - 75/5/30 اداره حقوقی قوه قضاییه نیز موید این نظریه می باشد. لیکن این موضوع مانع از آن نیست که در صورت فروش مال مرهونه و وجوه مازاد بر حقوق مالی مرتهن نتوان مازاد باقی مانده را در قبال دین دیگری بازداشت کرد بنابراین بازداشت احتمالی به استناد ماده 783 ق.م و بند س ماده 1 آیین نامه اجرایی مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء بلامانع است.

نظر اکثریت:
هرچند که بند ج ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی به طور مطلق بیان کرده است " اسناد تجاری واخواست شده " و هیچگونه قیدی برای در مهلت قانونی بودن نیاورده است لکن از آنجایی که این بند در واقع جهت روشن نمودن بند 4 ماده 225 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1318 که بیان داشت" در سایر موارد به موجب قانون مخصوص دادگاه مکلف به قبول دادخواست تامین باشد" بوده است و در قانون تجارت قانون گذار برای اسناد تجاری که در مهلت قانونی واخواست شده باشد وصف تجاری که دارای امتیازات ویژه باشد قرار داده است لذا با توجه به موارد مذکور و با عنایت به مواد خاص قانون تجارت ( مواد292 309 310 314 315 317 ) درصورتیکه که اسناد تجاری در مهلت واخواست شده باشند نیاز به اخذ خسارت احتمالی نمی باشد و در غیر اینصورت ( واخواست خارج از مهلت ) باید خسارت احتمالی اخذ گردد هرچند که بهتر بود قانونگذار عبارت "در مهلت قانونی" را در بند 4 ماده 108 اضافه می کرد.

نظر اقلیت:
برخلاف نظریه های مشورتی متعدد اداره کل حقوقی قوه قضاییه از جمله نظریه شماره 7/909 مورخ 87/02/18 که عدم واخواست سند تجاری در موعد قانونی را موجب سلب دو اثر مسیولیت تضامنی و تامین خواسته بدون اخذ خسارت احتمالی می داند؛ با توجه به اینکه در بند ج ماده مذکور سند تجاری واخواست شده بیان شده است و سندی که تجاری باشد و در خارج از مهلت هم واخواست شود باز دارای وصف سند تجاری واخواست شده است و خارج از مهلت بودن واخواست موجب زوال وصف تجاری آن نمی شود بلکه صرفا" یکی از امتیازات سند تجارتی که مسیولیت تضامنی است رفع و زایل می شود نه اینکه آن را سند تجارتی محسوب ننماییم لذا در فرض مذکور بدون اخذ خسارت احتمالی به لحاظ صدق عنوان اعلام می شود.

مبحث:
آیین دادرسی مدنی

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 108 - خواهان می تواند قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا در جریان دادرسی تا وقتی که حکم قطعی صادر نشده است در موارد زیر از دادگاه درخواست تامین خواسته نماید و دادگاه مکلف به قبول آن است: الف - دعوا مستند به سند رسمی باشد. ب - خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد. ج - در مواردی از قبیل اوراق تجاری واخواست شده که به موجب قانون دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین باشد. د - خواهان خساراتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد آید نقدا به صندوق دادگستری بپردازد. تبصره- تعیین میزان خسارت احتمالی با درنظر گرفتن میزان خواسته به نظر دادگاهی است که درخواست تامین را می پذیرد. صدور قرار تامین موکول به ایداع خسارت خواهد بود.

مشاهده ماده 108 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 292 ـ پس از اقامه دعوی محکمه مکلف است به مجرد تقاضای دارنده براتی که به علت عدم تادیه اعتراض شده است معادل وجه برات را از اموال مدعی علیه به عنوان تامین توقیف نماید.

مشاهده ماده 292 قانون تجارت

ماده 309 ـ تمام مقررات راجع به بروات تجارتی ( از مبحث چهارم الی آخر فصل اول این باب) در مورد فته طلب نیز لازم الرعایه است.

مشاهده ماده 309 قانون تجارت

ماده 310 ـ چک نوشته ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محال علیه دارد کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می نماید.

مشاهده ماده 310 قانون تجارت

ماده 314 ـ صدور چک ولو اینکه از محلی به محل دیگر باشد ذاتا عمل تجارتی محسوب نیست لیکن مقررات این قانون از ضمانت صادرکننده و ظهرنویسها و اعتراض و اقامه دعوی ضمان و مفقود شدن راجع به بروات شامل چک نیز خواهد بود.

مشاهده ماده 314 قانون تجارت

ماده 315 ـ اگر چک در همان مکانی که صادر شده است باید تادیه گردد دارنده چک باید در ظرف پانزده روز از تاریخ صدور وجه آن را مطالبه کند و اگر از یک نقطه به نقطه دیگر ایران صادر شده باشد باید در ظرف چهل و پنج روز از تاریخ صدور چک مطالبه شود. اگر دارنده چک در ظرف مواعد مذکوره در این ماده پرداخت وجه آن را مطالبه نکند دیگر دعوی او بر علیه ظهرنویس مسموع نخواهد بود و اگر وجه چک به سببی که مربوط به محال علیه است از بین برود دعوی دارنده چک بر علیه صادرکننده نیز در محکمه مسموع نیست.

مشاهده ماده 315 قانون تجارت

ماده 317 ـ مقررات راجعه به چک هایی که در ایران صادر شده است در مورد چکهایی که از خارجه صادر شده و باید در ایران پرداخته شود نیز رعایت خواهد شد لیکن مهلتی که در ظرف آن دارنده چک می تواند وجه چک را مطالبه کند چهار ماه از تاریخ صدور است.

مشاهده ماده 317 قانون تجارت

ماده 783 - اگر راهن مقداری از دین را اداء کند حق ندارد مقداری از رهن را مطالبه نماید و مرتهن می تواند تمام آن را تا کامل دین نگاه دارد مگر این که بین راهن و مرتهن ترتیب دیگری مقرر شده باشد.

مشاهده ماده 783 قانون مدنی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM