نشست قضایی شماره 1399-6907

نشست قضایی شماره 1399-6907

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1399-6907


کد نشست:
1399-6907

تاریخ برگزاری:
1398/08/04

برگزار شده توسط:
استان یزد/ شهر یزد

موضوع:
مسوولیت کیفری مدیر مدرسه در صورت ایراد صدمه عمدی از سوی طفل 14 ساله در حیاط مدرسه نسبت به طفل دیگر

پرسش:
چنانچه طفل 14 ساله مذکر در حیاط مدرسه و در زمان زنگ تفریح به طور عمدی طفل دیگری را مورد صدمه بدنی قرار دهد آیا مسیولیتی متوجه مدیر یا معاون مدرسه (با توجه به طفل بودن مرتکب و زمان و مکان حادثه) در فرض قصور ایشان می باشد یا خیر؟ به عبارت دیگر با عنایت به اینکه حادثه عمدی بوده است آیا اساسا نیازی به تعیین تقصیر نامبردگان از سوی کارشناس حوادث می باشد یا خیر؟ در صورت مثبت بودن پاسخ اتهام ایشان چه می باشد؟

نظر هیئت عالی:
مسیولین مدرسه تنها در حدود ماده 7 قانون مسوولیت مدنی مصوب 1339 یعنی تقصیر در نگهداری و مراقبت از طفل و با لحاظ مواد 5 و2 و 529 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 بمعنی وجود رابطه استنادی بین تقصیر یاد شده و جنایت حاصله مسوولیت در پرداخت دیه خواهند داشت و در فرض سوال با توجه به عمدی بودن جنایت و شرایط آن بنظر رابطه استناد بین جنایت مربوطه با رفتار و تعهد اولیای مدرسه وجود ندارد و لذا نظریه اکثریت قضات دادگستری شهرستان یزد در نتیجه مورد تایید است.

نظر اکثریت:
مسیولیت پرداخت دیه معلول عواملی است که در وقوع جنایت موثر باشند. عوامل موثر یا مباشرند یا سبب ("آنچه که از وجودش وجود و از عدمش عدم لازم آید") از سویی عواملی در جنایت غیرموثرند که «شرط» نام دارند و شرط چیزی است که از وجودش وجودی لازم نمی آید ولی نبودنش عدم را در پی دارد. گاهی شرط حالت «مانع» دارد و آن حالتی است که نبود مانع برای موضوع شرط است و در فرض سوال حضور ناظم مدرسه و ممانعت نمودن وی از درگیری نهایتا می تواند شرط «عدم مانع» باشد. به عبارتی در فرض سوال یک مباشر جرم وجود دارد که همان پسر 14 ساله است (عامل موثر) و یک مانع (ناظم) که این مانع هم کامل نیست چرا که حتی در صورت حضور ناظم هم نمی توان مطمین بود که درگیری واقع نمی گردید.(به عبارت دقیق تر ناظم مدرسه شرط یا مانع هم نیست.) از سویی حتی اگر هم ناظم مدرسه در محل حاضر بود و حتی پسر 14 ساله را تحریک و تشویق به درگیری و زدن می نمود نهایتا وفق ماده 128 قانون مجازات اسلامی مسیولیت وی معادل معاونت در جرم می بود و معاون مسیولیتی در پرداخت دیه نداشته و ندارد حال که ناظم اصلا در محل حاضر نبوده به طریق اولی مسیولیتی در پرداخت دیه نداشته و ندارد. ماده 295 قانون مجازات اسلامی نیز استناد مسیولیت ناشی از ترک فعل را منوط به توانایی نموده است که در ما نحن فیه نه تنها توانایی محرز نیست بلکه پسر 14 ساله خودش به عنوان انسانی ممیز مسیول رفتار خود می باشد و به عبارت دیگر ماده 295 نسبت به فرض سوال انصراف دارد. نتیجه اینکه استناد جنایت ناشی از علت یا سبب می باشد (ماده 492 قانون مجازات اسلامی ) و شرط امری است که تقصیر علت یا سبب موقوف بر وجود آن است ولیکن خود آن مدخلیتی در علت جنایت نداشته و در آن بی تاثیر است و هیچگاه جنایت محصول شرط نیست اگرچه همراه و در کنار علت یا سبب قرار داشته باشد. اگر ضارب صغیر غیرممیز می بود می توان بر اساس مستنداتی که در نظر مخالف وجود دارد ناظم مدرسه را مسیول شناخت آن هم به دلیل احراز رابطه سببیت (مسیولیت ناشی از فعل غیر) و اگر ضارب صغیر ممیز باشد (پسر 14 ساله فرض سوال) به دلیل احراز رابطه علیت (وجود مباشر مسیول) مسیولیت پرداخت دیه به عهده عاقله وی می باشد.

نظر اقلیت:
با توجه به اینکه: 1- مرتکب طفل می باشد (زیر 15 سال و مورد پذیرش در قانون آیین دادرسی کیفری) 2- مکان درگیری وسط حیاط مدرسه می باشد 3- زمان درگیری زنگ تفریح و 4- حسب آیین نامه تکالیف مدیر و معاون مدرسه بچه ها به نامبردگان سپرده می شوند و ایشان باید به فعالیت های بچه ها در زمان زنگ تفریح نظارت داشته باشند؛ فلذا چنانچه مدیر یا معاون مدرسه در وظیفه خود که حسب قانون بر عهده ایشان قرار گرفته قصور داشته باشند و بر فعالیت های بچه ها در زمان های آزاد نظارت نداشته باشند حسب مورد و بر اساس نظریه کارشناس تعیین تقصیر می گردند؛ لیکن در خصوص افراد 15 تا 18 سال که قانونا بالغ محسوب می شوند در موارد عمدی دیگر مسیولیتی متوجه مدیر یا معاون نخواهد بود هم چنین است در صورتی که مدیر یا معاون نظارت داشته باشند لیکن حادثه عمدی به شرح فوق اتفاق بیفتد با توجه به عدم قصور ایشان اتهامی هم متوجه شان نخواهد بود؛ فلذا با توجه به جمیع جهات فوق و با عنایت به ماده 526 قانون مجازات اسلامی و اینکه بخشی از عمد طفل می تواند ناشی از قصور مدیر یا معاون باشد؛ لذا اتهام ایشان تسبیب در ایراد صدمه بدنی عمدی (به میزان تقصیر تعیینی) خواهد بود؛ ضمن اینکه مسیولیت مدیر ناشی از ترک فعل وی (عدم نظارت) می باشد و توانایی مدیر مدرسه بر این امر مفروض می باشد و صرف تعداد زیاد دانش آموزان دلیلی بر عدم توانایی نامبرده در نظارت نمی باشد چنان که وی می تواند با تعیین چند معاون نظارت خود را تسهیل بخشد.

مبحث:
حقوق جزای عمومی , آیین دادرسی کیفری

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 128 ـ هرکس از فرد نابالغ به عنوان وسیله ارتکاب جرم مستند به خود استفاده نماید به حداکثر مجازات قانونی همان جرم محکوم می گردد. همچنین هرکس در رفتار مجرمانه فرد نابالغی معاونت کند به حداکثر مجازات معاونت در آن جرم محکوم می شود.

مشاهده ماده 128 قانون مجازات اسلامی

ماده 256 ـ کسی که چند نفر را به طور جداگانه قذف کند خواه همه آنها با هم خواه جداگانه شکایت کنند در برابر قذف هر یک حد مستقلی بر او جاری می شود.

مشاهده ماده 256 قانون مجازات اسلامی

ماده 5 ـ هر شخص ایرانی یا غیرایرانی که در خارج از قلمرو حاکمیت ایران مرتکب یکی از جرایم زیر یا جرایم مقرر در قوانین خاص گردد طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران محاکمه و مجازات می شود و هرگاه رسیدگی به این جرایم در خارج از ایران به صدور حکم محکومیت و اجرای آن منتهی شود دادگاه ایران در تعیین مجازات های تعزیری میزان محکومیت اجراء شده را محاسبه می کند: الف ـ اقدام علیه نظام امنیت داخلی یا خارجی تمامیت ارضی یا استقلال جمهوری اسلامی ایران ب ـ جعل مهر امضاء حکم فرمان یا دست خط مقام رهبری یا استفاده از آن پ ـ جعل مهر امضاء حکم فرمان یا دست خط رسمی رئیس جمهور رئیس قوه قضاییه رئیس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی رئیس مجلس خبرگان رئیس دیوانعالی کشور دادستان کل کشور اعضای شورای نگهبان رئیس و اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام وزرا یا معاونان رئیس جمهور یا استفاده از آنها ت ـ جعل آراء مراجع قضایی یا اجراییه های صادره از این مراجع یا سایر مراجع قانونی و یا استفاده از آنها ث ـ جعل اسکناس رایج یا اسناد تعهدآور بانکی ایران و همچنین جعل اسناد خزانه و اوراق مشارکت صادرشده یا تضمین شده از طرف دولت یا تهیه یا ترویج سکه قلب در مورد مسکوکات رایج داخل

مشاهده ماده 5 قانون مجازات اسلامی

ماده 2 ـ هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است جرم محسوب می شود.

مشاهده ماده 2 قانون مجازات اسلامی

ماده 529 ـ در کلیه مواردی که تقصیر موجب ضمان مدنی یا کیفری است دادگاه موظف است استناد نتیجه حاصله به تقصیر مرتکب را احراز نماید.

مشاهده ماده 529 قانون مجازات اسلامی

ماده 295 ـ هرگاه کسی فعلی که انجام آن را برعهده گرفته یا وظیفه خاصی را که قانون بر عهده او گذاشته است ترک کند و به سبب آن جنایتی واقع شود چنانچه توانایی انجام آن فعل را داشته است جنایت حاصل به او مستند می شود و حسب مورد عمدی شبه عمدی یا خطای محض است مانند این که مادر یا دایه ای که شیر دادن را برعهده گرفته است کودک را شیر ندهد یا پزشک یا پرستار وظیفه قانونی خود را ترک کند.

مشاهده ماده 295 قانون مجازات اسلامی

ماده 492 ـ جنایت در صورتی موجب قصاص یا دیه است که نتیجه حاصله مستند به رفتار مرتکب باشد اعم از آنکه به نحو مباشرت یا به تسبیب یا به اجتماع آنها انجام شود.

مشاهده ماده 492 قانون مجازات اسلامی

ماده 526 ـ هرگاه دو یا چند عامل برخی به مباشرت و بعضی به تسبیب در وقوع جنایتی تاثیر داشته باشند عاملی که جنایت مستند به اوست ضامن است و چنانچه جنایت مستند به تمام عوامل باشد به طور مساوی ضامن می باشند مگر تاثیر رفتار مرتکبان متفاوت باشد که در این صورت هریک به میزان تاثیر رفتارشان مسوول هستند. در صورتی که مباشر در جنایت بی اختیار جاهل صغیر غیرممیز یا مجنون و مانند آنها باشد فقط سبب ضامن است.

مشاهده ماده 526 قانون مجازات اسلامی

ماده 7 - کسی که نگاهداری یا مواظبت مجنون یا صغیر قانونا یا بر حسب قرارداد به عهده او می باشد در صورت تقصیر در نگاهداری یا مواظبت مسئول جبران زیان وارده از ناحیه مجنون و یا صغیر می باشد و در صورتی که استطاعت جبران تمام یا قسمتی از زیان وارده را نداشته باشد از مال مجنون یا صغیر زیان جبران خواهد شد و در هر صورت جبران زیان باید به نحوی صورت گیرد که موجب عسرت و تنگدستی جبران کننده نباشد.

مشاهده ماده 7 قانون مسئولیت مدنی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM