1

نظریه مشورتی شماره 59-861/1-681 - مورخ 1395/03/03

2

نظریه مشورتی شماره 99-186/1-1899 ک - مورخ 1400/01/31

1-با توجه به بند «ث» ماده 12 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399 ناظر بر ماده 134 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 که بیان داشته اگر مجازات اشد به یکی از علل قانونی تقلیل یابد یا تبدیل شود مجازات اشد بعدی اجرا می شود حال چنانچه مجازات اشد قابل اجرا جزای نقدی باشد که در راستای اعمال و اجرای تبصره 3 ماده 529 قانون آیین دادرسی کیفری مشمول معافیت بیست درصدی جزای نقدی قرار گیرد آیا این تقلیل قانونی موجبی برای اعمال بند ث ماده 12 قانون کاهش می باشد یا خیر؟ در صورت مثبت بودن پاسخ آیا زمانی که مجازات تقلیل یافته باز هم نسبت به سایر مجازات ها مجازات اشد تلقی شود بایستی همان مجازات تقلیل یافته اجرا گردد یا این که به صرف تقلیل یا تبدیل باید مجازات اشد بعدی نسبت به محکوم علیه اعمال گردد؟ 2-چنانچه مجازات اشد قابل اجرا دو قسمت باشد فرضا حبس و جزای نقدی و محکوم علیه به علت بیماری جسمی یا روانی امکان تحمل حبس را نداشته باشد و قاضی اجرای احکام نیز در راستای ماده 520 قانون آیین دادرسی کیفری پرونده را برای تبدیل حبس به مجازات مناسب دیگر به مرجع صادرکننده رای قطعی ارسال نماید و این تبدیل نیز صورت گیرد حال این تبدیل قانونی هم می تواند از موارد بند «ث» ماده 12 قانون کاهش حبس تعزیری تلقی و مجازات اشد بعدی اجرا گردد به خصوص اگر مجازات اشد بعدی هم حبس باشد؟ 3-در جرایم مرتبط در باب تعزیرات در برخی از موارد قانونی ملاحظه می گردد که مقنن آنها را در صورت ارتکاب توسط یک نفر در حکم جرم واحد تلقی کرده مانند ورود به منزل غیر با عنف و سرقت یا خرید حمل و نگهداری مواد مخدر توسط یک نفر یا دایر کردن محلی برای شرب خمر و دعوت مردم به آن توسط یک نفر ماده 704 قانون تعزیرات و امثالهم و در برخی مواد هم مقنن اعلام داشته در صورتی که فرد مرتکب رفتارهای متعددی گردد به مجازات هر یک از آنها محکوم می گردد یعنی مشمول مقررات و قواعد تعدد جرم مانند ماده 607 و تبصره آن حال با توجه به سکوت قانونگذار در خصوص جرایم مرتبط و اختلاف عقیده و آراء بین همکاران قضایی در این موارد بیان فرمایید اولا معیار تشخیص این رفتارها که جرایم مرتبط در حکم جرم واحد باشد و یا در حکم تعدد جرم و شمول قواعد و مقررات تعدد چیست؟ ثانیا در صورت احراز و تشخیص جرایم مرتبط در حکم جرم واحد مبنای استنادی قانونی در صدور آراء چه می باشد ؟ ثالثا ویژگی های مشترک جرایم مرتبط چه می باشد؟

3

نظریه مشورتی شماره - مورخ 1131/10/12

احتراما با توجه به دستورالعمل تشکیل پرونده شخصیت متهم ابلاغی از ریاست محترم قوه قضاییه خواهشمند است این معاونت را راهنمایی فرمائید که آیا قضات محترم بر اساس مندرجات پرونده شخصیت می توانند در خصوص مسئولیت کیفری متهم و نیز تحمل یا عدم تحمل کیفر وی تصمیم بگیرند یا اینکه کما فی سابق در این موارد باید فرد را جهت کارشناسی به سازمان پزشکی قانونی معرفی کنند./ع

4

نظریه مشورتی شماره 1814-1/168-95 - مورخ 1396/09/20

1-مددکار اجتماعی پزشک و روان¬پزشک موضوع بندهای الف و ب ماده¬ی203 ق.آ.د.ک بایستی از سوی دادسرا تعیین شوند؟ به عبارت دیگر آیا می¬توان گزارشات موضوع این ماده را از زندان استعلام نمود؟ با توجه به ماده¬ی286 ق.آ.د.ک تنظیم پرونده شخصیت از سوی واحد مددکاری اجتماعی کانون اصلاح و تربیت دارای اشکال می¬باشد؟ 2-مسئوولیت پرداخت رد مال در جرایم مالی ارتکابی از سوی طفلی که به سن بلوغ نرسیده است و مطابق با ماده¬ی 146 ق.م.ا فاقد مسئوولیت جزایی است به عهده چه کسی می¬باشد مطابق با ماده-ی 466 ق.م.ا عاقله تنها مکلف به پرداخت دیه خطای محض است لیکن ضامن اتلاف مالی که به طور خطایی تلف شده است نمی¬باشد. 3-درصورت مرخصی موضوع ماده¬ی 522 ق.آ.د.ک در صورت تعویق اجرای حکم آیا ایام مرخصی جز ایام بازداشت زندانی محسوب نمی¬شود؟ آیا مرخصی استعلاجی موضوع آئین¬نامه سازمان زندان¬ها و اقدامات تامینی و تربیتی با ماده¬ی فوق الذکر ملغی گردیده است؟ 4-در محکومین صرفا مالی در فرض عدم مراجعه شاکی جهت اعمال ماده¬ی 696 قانون تعزیرات یا ماده¬ی 3 قانون نحوه¬ی اجرای محکومیت¬های مالی آیا قاضی اجرای احکام می¬تواند در اجرای ماده¬ی 507 ق.آ.د.ک آزادی زندانی محکوم را قید به تودیع مناسب نماید؟ 5-آیا اعتراض به قرار نگهداری موقت از سوی مدد جوی کانون اصلاح و تربیت به محاکم کیفری یک تهران مطابق با تبصره ذیل ماده ی 287 ق.آ.د.ک در محاکم تجدیدنظر استان تهران رسیدگی می گردد؟ 6-آیا تهیه ارسال و پیگیری دادخواست اعسار بایستی از سوی دادیار ناظر زندان صورت پذیرد؟ 7-رعایت نصاب حداکثر مدت بازداشت از سوی محاکم منوط به صدور قرار از سوی آن دادگاه می باشد؟ به عبارت دیگر آیا دادگاه ملزم به رعایت نصاب حداکثر مدت بازداشت موضوع تبصره یک ماده¬ی 242 ق.آ.د. در مورد قرارهای صادره در دادسرا نمی باشد؟ 8-صورت محکومیت غیر قطعی صرفا پنج سال حبس تعزیری مدد جوی کانون اصلاح تربیت با موضوع اتهامی مشارکت در قتل غیرعمدی و فرجام¬خواهی احد از اولیای دم و متعاقب آن ارسال پرونده از دادگاه کیفری یک تهران به دیوان¬عالی کشور چنانچه ایام حبس مستهلک شده باشد آیا بایستی مددجو را ولو با محکومیت غیر قطعی از کانون اصلاحی و تربیت آزاد نمود.

5

نظریه مشورتی شماره 95-168/1-592 - مورخ 1395/07/24

6

نظریه مشورتی شماره 1400-25-735 ک - مورخ 1400/07/04

در راستای ماده 502 قانون آیین دادرسی کیفری که موضوع جهت اظهارنظر در خصوص تحمل یا عدم تحمل حبس به پزشکی قانونی معرفی می شود در برخی موارد پزشکی قانونی به صورت صریح اظهار نظر نمی کند و با بیان بیماری محکوم علیه و وجود شروطی در زندان اعلام عقیده بر تحمل حبس می نماید به عنوان مثال پزشکی قانونی در نظریه اش بیان می دارد «در صورت وجود متخصص در زندان و ویزیت دوره ای و مصرف منظم داروها و رژیم غذایی خاص محکوم علیه قادر به تحمل حبس است و در صورت عدم وجود شرایط فوق قادر به تحمل حبس نمی باشد». در چنین مواردی تکلیف چیست؟

7

نظریه مشورتی شماره - مورخ 1131/10/12

1-در بند ت ماده 45 قانون فوق الذکر منظور مقنن از: الف) مواد موضوع ماده 8 مشروط به اینکه بیش از 2 کیلوگرم باشد و ب) در خصوص سایر جرائم موضوع ماده 8 در صورتی که بیش از 3 کیلوگرم باشد چیست؟ و در چه مواردی بیش از دو کیلوگرم و در چه مواردی بیش از 3 کیلوگرم را شامل می گردد؟ 2-آیا اجرای بند ت ماده قانونی فوق الذکر که نسبت به مرتکبان متهمان و مجرمان قبل از لازم الاجرا شدن این ماده را منوط به یکی از شرایط بندهای الف و ب و پ دانسته اولا: شامل محکومین قبل از لازم الاجرا شدن این ماده قانونی نیز می شود یا خیر و منظور مقنن از عبارت¬های متهمان مرتکبان و مجرمان در این جمله چه می باشد ثانیا اگر نسبت به محکومین قبل از لازم الاجرا شدن این ماده قانونی قابل اعمال باشد حکم صادره قطعی است یا قابل فرجام خواهی؟ 3-منظور مقنن در تبصره ماده قانونی مذکور از عبارت جرائم موضوع این قانون که مجازات حبس بیش از 5 سال دارد صرفا قانون الحاق یک ماده به قانون مبارزه با مواد مخدر بوده یا سایر جرائم مندرج در قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر که مجازات حبس بیش از 5 سال دارد را نیز شامل می شود؟ 4-منظور مقنن از عبارت سایر نهادهای ارفاقی در تبصره ماده قانونی فوق الذکر که به استثنای عفو مقام معظم رهبری اعلام داشته غیر از تعلیق اجرای مجازات و آزادی مشروط چه می باشد؟ آیا تخفیف مجازات مندرج در ماده 38 قانون مبارزه با مواد مخدر یا تخفیف مجازات مندرج در ماده 442 قانون آئین دادرسی کیفری و تبدیل مجازات مندرج در ماده 502 قانون آئین دادرسی کیفری و اعمال ماده 510 قانون آئین دادرسی کیفری و ملاقات ومرخصی ها را نیز شامل می شود یا خیر؟ 5-با عنایت به اینکه در ماده 9 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر در صورتی که جمع مواد مخدر موضوع بند 1 تا 5 ماده 8 قانون مذکور در مرتبه چهارم به سی گرم برسد مرتکب را مفسد فی الارض و مستحق مجازات اعلام دانسته آیا این بخش از ماده فوق الذکر با توجه به بند پ ماده 45 الحاقی نسخ شده است یا خیر؟ یا اینکه میزان جمع مواد مخدر به دو یا سه کیلوگرم برسد را شامل می گردد.

8

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-683 - مورخ 1131/10/12

شخصی به اتهام در معرض فروش قراردادن مقادیری مواد روان گردان از نوع شیشه با اعمال جهات مخففه به تحمل 25 سال حبس تعزیری محکوم که با اسقاط حق تجدید نظرخواهی و با اجازه مستفاد از ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری یک چهارم از حبس تعزیری موضوع حکم توسط دادگاه صادر کننده حکم کسر گردیده است لکن در مرحله اجرای حکم با ارائه نظریه پزشکی قانونی توسط وکیل مدافع وی اعلام گردیده مشارالیه به بیماری ایدز مبتلا بوده و قادر به تحمل حبس نمی باشد و دادگاه صادر کننده حکم قطعی نیز پس از بررسی و احراز موضوع به استناد ماده 502 قانون آیین دادرسی کیفری باقیمانده حبس تعزیری موضوع حکم قطعی را به 360 میلیون ریال جزای نقدی تبدیل نموده است سوال: آیا حکم اخیر الصدور که در راستای اعمال ماده 502 قانون آییین دادرسی کیفری اصدار یافته قابل تجدید نظرخواهی است یاخیر؟

9

نظریه مشورتی شماره 1198-1/168-96 - مورخ 1131/10/12

الف-تعویق اجرای حکم و آزادی زندانی موضوع ماده 502 قانون آیین دادرسی کیفری مستلزم اخذ تامین از محکوم است یا خیر؟ ( ماده 522 قانون یاد شده درخصوص درمان محکوم به لزوم اخذ تامین تصریح نموده ولی ماده 502 آن قانون در خصوص آن موضوع ساکت است. ب- مرجع اتخاذ تصمیم در خصوص تعویق اجرای حبس موضوع تبصره 2 ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی در مورد محکومیتهای مالی حقوقی مانند ضرر و زیان ناشی از جرم که به تبع امر کیفری اجرای آن در واحد اجرای احکام کیفری به عمل می آید موضوع ماده 537 قانون آیین دادرسی کیفری دادیار اجرای احکام کیفری است یا دادگاه جزایی صادر کننده رای و در صورت لزوم اخذ تامین چه مرجعی باید میزان تامین را مشخص و آن را اخذ نماید؟

10

نظریه مشورتی شماره 96-54-1510 ک - مورخ 1396/10/16

در قانون الحاق یک ماده به قانون مبارزه با مواد مخدر سوالات ذیل مورد استعلام می باشد: 1-در بند ت ماده 45 قانون فوق الذکر منظور مقنن از: الف) مواد موضوع ماده 8 مشروط به اینکه بیش از 2 کیلوگرم باشد و ب) در خصوص سایر جرائم موضوع ماده 8 در صورتی که بیش از 3 کیلوگرم باشد چیست؟ و در چه مواردی بیش از دو کیلوگرم و در چه مواردی بیش از 3 کیلوگرم را شامل می گردد؟ 2-آیا اجرای بند ت ماده قانونی فوق الذکر که نسبت به مرتکبان متهمان و مجرمان قبل از لازم الاجرا شدن این ماده را منوط به یکی از شرایط بندهای الف و ب و پ دانسته اولا: شامل محکومین قبل از لازم الاجرا شدن این ماده قانونی نیز می شود یا خیر و منظور مقنن از عبارت های متهمان مرتکبان و مجرمان در این جمله چه می باشد ثانیا اگر نسبت به محکومین قبل از لازم الاجرا شدن این ماده قانونی قابل اعمال باشد حکم صادره قطعی است یا قابل فرجام خواهی؟ 3-منظور مقنن در تبصره ماده قانونی مذکور از عبارت جرائم موضوع این قانون که مجازات حبس بیش از 5 سال دارد صرفا قانون الحاق یک ماده به قانون مبارزه با مواد مخدر بوده یا سایر جرائم مندرج در قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر که مجازات حبس بیش از 5 سال دارد را نیز شامل می شود؟ 4-منظور مقنن از عبارت سایر نهادهای ارفاقی در تبصره ماده قانونی فوق الذکر که به استثنای عفو مقام معظم رهبری اعلام داشته غیر از تعلیق اجرای مجازات و آزادی مشروط چه می باشد؟ آیا تخفیف مجازات مندرج در ماده 38 قانون مبارزه با مواد مخدر یا تخفیف مجازات مندرج در ماده 442 قانون آئین دادرسی کیفری و تبدیل مجازات مندرج در ماده 502 قانون آئین دادرسی کیفری و اعمال ماده 510 قانون آئین دادرسی کیفری و ملاقات ومرخصی ها را نیز شامل می شود یا خیر؟ 5-با عنایت به اینکه در ماده 9 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر در صورتی که جمع مواد مخدر موضوع بند 1 تا 5 ماده 8 قانون مذکور در مرتبه چهارم به سی گرم برسد مرتکب را مفسد فی الارض و مستحق مجازات اعلام دانسته آیا این بخش از ماده فوق الذکر با توجه به بند پ ماده 45 الحاقی نسخ شده است یا خیر؟ یا اینکه میزان جمع مواد مخدر به دو یا سه کیلوگرم برسد را شامل می گردد.

11

نظریه مشورتی شماره 99-168-1407 ک - مورخ 1399/10/09

در راستای اعمال ماده 502 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 آیا می توان حبس درجه هفت رابه جزای نقدی درجه یک تبدیل کرد؟

12

نظریه مشورتی شماره ک 3141-861-89 - مورخ 1398/11/20

احتراما با توجه به دستورالعمل تشکیل پرونده شخصیت متهم ابلاغی از ریاست محترم قوه قضاییه خواهشمند است این معاونت را راهنمایی فرمائید که آیا قضات محترم بر اساس مندرجات پرونده شخصیت می توانند در خصوص مسئولیت کیفری متهم و نیز تحمل یا عدم تحمل کیفر وی تصمیم بگیرند یا اینکه کما فی سابق در این موارد باید فرد را جهت کارشناسی به سازمان پزشکی قانونی معرفی کنند./ع

13

نظریه مشورتی شماره 98-168-1115 ک - مورخ 1398/08/18

احتراما نظر به اینکه در برخی از پرونده های اجرای احکام کیفری این دادسرا مشاهده می گردد محکوم علیه پس از معرفی به زندان به لحاظ بیماری به پزشکی قانونی معرفی می گردد و پس از معاینه پزشکی قانونی نظر بر 3 یا 4 ماه استراحت در خارج از زندان جهت معالجه را دارد که محکوم علیه پس از تودیع تامین در خارج از زندان تحت مداوا قرار می گیرد با این اوصاف سوال این است آیا حسب ماده 502 و 522 قانون آیین دادرسی کیفری این ایام جز مدت محکومیت حبس محسوب می گردد یا خیر؟

14

نظریه مشورتی شماره 98-168-1001 ک - مورخ 1398/07/07

در رابطه با ماده 502 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 آیا تبدیل مجازات قضایی مندرج در دادنامه از حیث محدودیت های پیش بینی شده شامل تبدیل تقلیل. .. تابع عمومات است یا خیر به عنوان مثال محکوم علیه کهنسال به دلیل بیماری قلبی قادر به تحمل حبس نمی باشد لکن به دلیل تمکن بسیار بالای مالی قادر به پرداخت هر میزان جزای نقدی است با در نظر داشتن اینکه امکان تبدیل حبس های قضایی خارج از موارد جایگزین حبس به جزای نقدی وجود ندارد آیا ماده 502 بنا بر اطلاق خود مجوزی برای این تبدیل محسوب می شود.

15

نظریه مشورتی شماره 97-168-2692 - مورخ 1397/11/08

16

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-1841 - مورخ 1397/02/24

در صورت محکوم شدن متهم به شلاق به لحاظ افتراء و توهین طبق ماده 608 قانون مجازات اسلامی پس از قطعیت در مرحله اجراء و اظهار نظر پزشک قانونی که شلاق مناسب وی نمی باشد آیا دادگاه می تواند مجازات شلاق را در تبدیل نمودن به مجازات جزای نقدی بیش از مبلغ تعیین شده در ماده 608 ق. م. ا تعیین نماید یا اینکه آزاد است و می تواند مثلا هر شلاق را به پرداخت سی هزار تومان یا کمتر یا بیشتر تعیین نماید؟

17

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-1841 - مورخ 1397/02/24

در صورت محکوم شدن متهم به شلاق به لحاظ افتراء و توهین طبق ماده 608 قانون مجازات اسلامی پس از قطعیت در مرحله اجراء و اظهار نظر پزشک قانونی که شلاق مناسب وی نمی باشد آیا دادگاه می تواند مجازات شلاق را در تبدیل نمودن به مجازات جزای نقدی بیش از مبلغ تعیین شده در ماده 608 ق. م. ا تعیین نماید یا اینکه آزاد است و می تواند مثلا هر شلاق را به پرداخت سی هزار تومان یا کمتر یا بیشتر تعیین نماید؟

18

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-1041 - مورخ 1397/01/06

مطابق ماده 502 قانون آئین دادرسی کیفری چنانچه در جرائم تعزیری امیدی به بهبودی بیمار نباشد قاضی اجرای احکام پس از احراز بیماری محکوم علیه و مانع بودن آن برای اعمال مجازات به مرجع صادرکننده رای قطعی ارسال می کند در این حوزه پرونده های مطرح شده که مجرم بابت کلاهبرداری متعدد به چندین فقره حبس جزای نقدی و رد مال محکوم شده است و از طرفی پزشکی قانونی اعلام نموده وی قادر به تحمل حبس نمی باشد بنابراین در راستای ماده 502 قانون آئین دادرسی کیفری کلیه مجازات های حبس ایشان به جزای نقدی تبدیل شده است لکن تاکنون هیچ اقدامی برای پرداخت جزای نقدی و رد مال از جانب وی صورت نگرفته و نامبرده از پرداخت جزای نقدی و رد مال امتناع می ورزد اقدامات قانونی لازم جهت شناسایی اموال ایشان نیز صورت گرفته ولی هچ گونه اموال شناسایی نشده است و با عنایت به اینکه شرایط جسمی وی برای تحمل حبس نیز مناسب نیست این دور باطل کماکان ادامه دارد و حکم بلااجرا باقی مانده است لذا مستدعی است در این خصوص اعلام نظر نموده و ارشاد فرمائید آیا مجددا می بایست شعبه اجرای احکام کیفری تقاضای تبدیل مجازات نماید یا راه حل دیگری همانند ماده 529 قانون مذکور را پیشنهاد فرمائید.

19

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-683 - مورخ 1397/01/06

شخصی به اتهام در معرض فروش قراردادن مقادیری مواد روان گردان از نوع شیشه با اعمال جهات مخففه به تحمل 25 سال حبس تعزیری محکوم که با اسقاط حق تجدید نظرخواهی و با اجازه مستفاد از ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری یک چهارم از حبس تعزیری موضوع حکم توسط دادگاه صادر کننده حکم کسر گردیده است لکن در مرحله اجرای حکم با ارائه نظریه پزشکی قانونی توسط وکیل مدافع وی اعلام گردیده مشارالیه به بیماری ایدز مبتلا بوده و قادر به تحمل حبس نمی باشد و دادگاه صادر کننده حکم قطعی نیز پس از بررسی و احراز موضوع به استناد ماده 502 قانون آیین دادرسی کیفری باقیمانده حبس تعزیری موضوع حکم قطعی را به 360 میلیون ریال جزای نقدی تبدیل نموده است سوال: آیا حکم اخیر الصدور که در راستای اعمال ماده 502 قانون آییین دادرسی کیفری اصدار یافته قابل تجدید نظرخواهی است یاخیر؟

20

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-1041 ک - مورخ 1397/01/06

مطابق ماده 502 قانون آئین دادرسی کیفری چنانچه در جرائم تعزیری امیدی به بهبودی بیمار نباشد قاضی اجرای احکام پس از احراز بیماری محکوم علیه و مانع بودن آن برای اعمال مجازات به مرجع صادرکننده رای قطعی ارسال می کند در این حوزه پرونده های مطرح شده که مجرم بابت کلاهبرداری متعدد به چندین فقره حبس جزای نقدی و رد مال محکوم شده است و از طرفی پزشکی قانونی اعلام نموده وی قادر به تحمل حبس نمی باشد بنابراین در راستای ماده 502 قانون آئین دادرسی کیفری کلیه مجازات های حبس ایشان به جزای نقدی تبدیل شده است لکن تاکنون هیچ اقدامی برای پرداخت جزای نقدی و رد مال از جانب وی صورت نگرفته و نامبرده از پرداخت جزای نقدی و رد مال امتناع می ورزد اقدامات قانونی لازم جهت شناسایی اموال ایشان نیز صورت گرفته ولی هچ گونه اموال شناسایی نشده است و با عنایت به اینکه شرایط جسمی وی برای تحمل حبس نیز مناسب نیست این دور باطل کماکان ادامه دارد و حکم بلااجرا باقی مانده است لذا مستدعی است در این خصوص اعلام نظر نموده و ارشاد فرمائید آیا مجددا می بایست شعبه اجرای احکام کیفری تقاضای تبدیل مجازات نماید یا راه حل دیگری همانند ماده 529 قانون مذکور را پیشنهاد فرمائید.

21

نظریه مشورتی شماره - مورخ 1396/12/15

22

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-1223 - مورخ 1396/09/26

23

نظریه مشورتی شماره 1223-1/168-96 - مورخ 1396/09/26

برابر تبصره ماده 522 قانون آیین دادرسی کیفری مفاداین ماده درخصوص پرونده های حقوقی که محکوم علیه پس از اعمال ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی بازداشت شده نیز قابل اعمال است آیا ماده 502 قانون آئین دادرسی کیفری نیز درخصوص محکومین مالی پرونده های حقوقی قابل اعمال است یا منحصر به پرونده های کیفری است به عبارت دیگر اگر پزشکی قانونی ادامه حبس محکوم علیه پرونده حقوقی را موجب تشدید بیماری یا تاخیر در آن اعلام کند آیا می توان در اجرای ماده 502 قانون مزبور تا زمان بهبودی دستور ازادی وی را صادر کرد یا خیر؟

24

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-1459 - مورخ 1396/08/17

25

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-1459 - مورخ 1396/08/17

طبق ماده 502 قانون آئین دادرسی کیفری در صورت احراز بیماری محکوم علیه و عدم امید به بهبودی و مانع بودن آن برای اعمال مجازات دادگاه صادرکننده رای قطعی مجازات مندرج در حکم را به مجازات مناسب دیگر تبدیل می نماید با عنایت به اینکه رای حبس های طویل المدت نظیر حبس ابد و حبس 15 سال مجازات مناسبی که بتوان جایگزین آن نمود وجود ندارد اولا: مرجع تشخیص مانع بودن بیماری برای اعمال مجازات دادگاه است یا پزشکی قانونی؟ ثانیا: در حبس های طویل المدت نحوه اعمال ماده 502 و ملاک مجازات جایگزین چیست.

26

نظریه مشورتی شماره 1110-26-96 - مورخ 1396/06/29

1- در مورد تبصره 2 ماده 3 از قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی اختلاف نظر است که آیا چنانچه شخصی که به جهت محکومیت حقوقی ضمن محکومیت کیفری ضرر و زیان ناشی از جرم و اعمال ماده 3 در زندان است چنانچه محکوم علیها مدعی برای یکی از مصادیق تعویق و موانع اجرای حکم باشد بارداری آیا برای تعویق حبس وی بر اساس مواد 501-502-520 آئین دادرسی کیفری نیاز به اخذ تامین از وی هست و یا اینکه همچون مقررات کیفری در مورد مجازات ها این محکومیت نیز ضرر و زیان ناشی از جرم نیاز به تامین ندارد برخی معتقدند که با توجه به تبصره مذکور موجب معافیت آن اشخاص از حبس است و نیاز به تامین با توجه به فلسفه خاص حمایت از این زندانیان ندارد برخی دیگر معتقدند که جمع مواد آن است که قاعده عمومی در مورد مجازات ها حاکم است و تبصره 2 ماده 3 به معنای معافیت محکوم علیه ناشی از ضرر و زیان جرم نیست بلکه علاوه بر شرایط ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی شرایط مواد 501-502-520 آئین دادرسی کیفری باید رعایت شود و حتما تامین لازم است. 2-در مورد ماده تامین ماده 493 قانون آئین دادرسی مدنی اختلاف نظر است چنانچه محکوم علیه رای داور که حسب اعمال ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی در زندان باشد و با اعتراض به رای داور و اخذ تامین قرار توقف صادر و محکوم علیه آزاد و نهایتا اعتراض مردود شود آیا پس از محکومیت رای مذکور و با لغو قرار توقف نحوه ادامه اجرای حکم چگونه است آیا تامین مذکور تضمین بازگشت محکوم علیه به زندان هم است و چنانچه حسب اخطار محکوم علیه حاضر نشود می توان تامین را ضبط نمود و یا اینکه تضمین فقط برای اجرای حکم است و از طریق آن استیفاء محکوم به می شود و نمی توان برای جلب و اعزام به زندان از آن ابراز استفاده کرد در فرض سوال تامین نامناسب است. 3-آیا پرداخت تامین مذکور در سوال دوم می بایست از جانب محکوم علیه باشد و یا اینکه قید مباشرت شرط نیست و ثالث هم می تواند در کلیه مواردی که تامین در آئین دادرسی برای توقف حکم پیش بینی شده تامین بسپارد.

27

نظریه مشورتی شماره 69-861/1-583 - مورخ 1396/04/28

تبدیل مجازات مناسب دیگر که در ماده 502 قانون آیین دادرسی کیفری مورد اشاره قرار گرفته است شامل مجازات حبس ابد در جرایم مواد مخدر نیز می گردد یا خیر؟ در صورت مثبت بودن پاسخ حدود و لغو این تبدیل تا چه اندازه بوده و آیا تبدیل حبس ابد یا حبس طولانی مدت این جرایم به جریمه نقدی به مقدار صحیح می باشد یا خیر؟ و اصولا تبدیل مذکور با ماده 38 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر که مجازات حبس ابد صرفا قابل تبدیل به 15 سل حبس می باشد و سایر مجازاتهای حبس تا نصف حد اقل مجازات حبس قابل تخفیف می باشد در تضاد نمی باشد؟

28

نظریه مشورتی شماره 1729-26-95 - مورخ 1395/10/06

در راستای اجرای ماده محکومیتهای 3 مالی مصوب آبان 1393 فردی به لحاظ عدم پرداخت محکوم به به تقاضای محکوم له به زندان معرفی گردید پس از معرفی محکوم علیه به زندان به لحاظ اینکه نامبرده دچار بیماری جسمی بوده و بر حسب نظریه پزشکی قانونی تحمل حبس را ندارد و از طرفی زندان مربوطه اقدام به مکاتبه با این شعبه درخصوص اعمال ماده 502 قانون آئین دادرسی کیفری نموده است علی ایحال با توجه به اینکه اعمال مقررات آئین دادرسی کیفری برای محکومینی است که طی حکم دادگاه کیفری محکوم به حبس گردیده اند و قابل استناد می باشد آیا اعمال ماده 502 و522 تبصره ذیل آن قانون آئین دادرسی کیفری و تبصره ذیل آن برای این دادگاه قابل اعمال می باشد در این صورت اجرای مواد یاد شده و نحوه صدور قرار تامین احتمالی و توقیف احتمالی اجرای حبس را به این شعبه اعلام نمایید

29

نظریه مشورتی شماره 59-861/1-295 - مورخ 1395/07/24

برابر ذیل ماده 502 قانون آیین دادرسی کیفری چنانچه در جرائم تعزیری امیدی به بهبودی بیمار نباشد قاضی اجرای احکام پرونده را برای تبدیل به مجازات مناسب دیگر با در نظر گرفتن نوع بیماری و مجازات به مرجع صادر کننده رای قطعی ارسال می کند حال بفرمائید: 1-اگر مجازات حبس مدت دار تبدیل به جزای نقدی با استناد به مواد 502 – 515 و 529 قانون آیین دادرسی کیفری و 27 و29 قانون مجازات اسلامی گردد جزای نقدی از روز اول بازداشت محکوم علیه محاسبه می گردد و یا از روز صدور دادنامه تبدیل مجازات- به عبارت دیگر محکوم علیه باید جزای نقدی را بپردازد آزاد شود و یا خیر با احتساب ایام بازداشت آزاد می گردد؟ 2-تبدیل مجازات در مواردی که محکوم علیه به حبس ابد محکوم گردیده چگونه محاسبه می شود؟ با توجه به نص صریح قانون که اشاره به جرائم تعزیری دارد اگر حکم اولیه اعدام یوده و با شمول عفو به حبس ابد و یا 15 سال تقلیل پیدا کرده باشد و از آنجا که اعدام جزء جرائم تعزیری نمی باشد و به صراحت در قانون اصلاح مبارزه با مواد مخدر به عنوان مثال ماده 9 آن افساد فی الارض تشخیص داده شده و بر اساس احکام اسلام یکی از حدود الهی است آیا در چنین شرایطی هم تبدیل مجازات قانونی می باشد و یا خیر؟

30

نظریه مشورتی شماره 95-168/1-592 - مورخ 1395/04/27

1

نشست های قضایی شماره 1398-5793 - مورخ 1397/05/25

اجرای حدود در زمان بیماری محکوم علیه

2

نشست های قضایی شماره - مورخ 1396/09/21

مجازات جایگزین شلاق تعزیری

3

نشست های قضایی شماره 1399-6915 - مورخ 1398/02/26

اخذ تامین کیفری توسط مقام قضایی اجرای احکام کیفری پس از تجویز اعاده دادرسی

4

نشست های قضایی شماره - مورخ 1396/09/16

ملاک تبدیل مجازات در ماده 502 قانون آیین دادرسی کیفری

5

نشست های قضایی شماره 1398-6463 - مورخ 1397/11/24

نظام نیمه آزادی در جرایم مواد مخدر

6

نشست های قضایی شماره - مورخ 1394/10/17

تعویق یا تبدیل اجرای مجازات شلاق حدی در فرض ضرر به محکوم علیه

7

نشست های قضایی شماره 1398-5638 - مورخ 1397/05/15

اجرای حکم در خصوص مبتلایان به بیماری جسمی و روانی

8

نشست های قضایی شماره - مورخ 1397/12/15

بررسی شمول عفو نسبت به ماده 510 قانون آیین دادرسی کیفری