رای قضایی شماره 9209970906800955

رای قضایی شماره 9209970906800955

مجموعه کامل آرای قوه قضاییه

رای قضایی شماره 9209970906800955


شماره دادنامه قطعی:
9209970906800955

تاریخ دادنامه قطعی:
1392/07/07

گروه رای:
حقوقی

نوع مرجع:
شعبه دیوان عالی کشور

عنوان رای:
اقامتگاه زوجه در صورت سکونت خارج از اقامتگاه زوج

پیام رای:
در مواردی که دعوی خانوادگی بین زوجین مطرح بوده و زوجه خوانده خارج از اقامتگاه زوج خواهان سکونت دارد اقامتگاه زوجه همان محل سکونت وی است و اقامتگاه زوج خواهان در این مورد موثر در مقام نیست.

رای خلاصه جریان پرونده
در تاریخ 29/9/91 آقای ض.م. مقیم شهرستان قم به طرفیت همسرش خانم ص.ب. که محل سکونت وی را در حوزه قضایی شهرستان خرمشهر اعلام داشته دادخواستی به خواسته الزام خوانده به تمکین تقدیم داشته که در شعبه سوم دادگاه حقوقی خرمشهر ثبت و با تعیین وقت از طرفین دعوت به رسیدگی به عمل آمده اخطاریه خوانده حسب گزارش مامور ابلاغ با تحویل آن به خواهرش ابلاغ قانونی گردیده است در جلسه دادرسی مورخ 5/12/91 خوانده حضور نیافته و لایحه ای تقدیم نکرده است خواهان حاضر شده و توضیحات خود را در خصوص دعوی مطروحه بیان داشته که در صورت مجلس منعکس گردید. سرانجام دادگاه با اعلام ختم دادرسی به موجب رای شماره 613 -5/12/91 با اعلام این که اقامتگاه خواهان شهرستان قم اعلام گردیده و خوانده همسر خواهان می باشد و مطابق ماده 1005 قانون مدنی اقامتگاه زن شوهردار اقامتگاه همسر وی تعیین شده است بنابراین دادگاه خرمشهر صالـح به رسیدگی نبوده به استناد مواد 11 و 27 قانون آیین دادرسی مدنی قرار عدم صلاحیت خود را به شایستگی محاکم حقوقی شهرستان قم صـادر نموده و پـس از وصـول پرونده به دادگستری قم و ثبت آن در شعبه 16 دادگاه عمومی خانواده شعبه مرجوع الیه در وقت فوق العاده با اعلام ختم رسیدگی به موجب رای شماره 601 -10/4/92 با استدلال این که ماده 1005 قانون مدنی منصرف به زمانی است که زن و شوهر با صلح و صفا در کنار هم زندگی می کنند و شخص دیگری می خواهد علیه زوجه اقامه دعوی نماید و از موردی که زن و شوهر اختلاف دارند و جدا از هم زندگی می کنند نمی باشد و در این حالت هر کسی اعم از زن یا شوهر محل اقامت خاص خودش را دارد و می بایست دعوی در محل اقامت خوانده اقامه گردد لذا دادگاه خود را صالح به رسیدگی ندانسته و قرار عدم صلاحیت خود را به شایستگی شعبه سوم دادگاه حقوقی شهرستان خرمشهر مستندا به مواد 11 و 27 قانون آیین دادرسی مدنی صادر و سپس به لحاظ حدوث اختلاف در صلاحیت پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال و پس از وصول جهت حل اختلاف به این شعبه ارجاع گردیده است.

رای شعبه دیوان عالی کشور
در خصوص اختلاف در صلاحیت فی مابین شعبه سوم دادگاه حقوقی شهرستان خرمشهر و شعبه 16 دادگاه عمومی خانواده شهرستان قم در رسیدگی به دعوی زوج خواهان به خواسته الزام زوجه خوانده به تمکین با توجه به محتویات پرونده نظر به این که مندرجات دادخواست تقدیمی و توضیحات بعدی خواهان به شرح صورت جلسه دادرسی مورخ 5/12/91 مبین آن است که زوجین در حال حاضر فاقد زندگی مشترک در زیر یک سقف بوده و به لحاظ وجود اختلافات فی مابین عملا جدا از هم زندگی می نمایند و در وضع موجود به لحاظ تعارض منفعتی که بین طرفین وجود داشته اقامتگاه زوج خواهان نمی تواند محل سکونت زوجه خوانده به عنوان اقامتگاه ایشان محسوب و خصوص مورد از حیث صلاحیت دادگاه مشمول حکم مقرر در ماده 1005 قانون مدنی بوده باشد چنان که اطلاق قاعده مقرر در ماده 7 قانون حمایت خانواده مصوب سال 1353 (قانون مجری در زمان تقدیم دادخواست) و مفاد تبصره 2 ماده 68 قانون آیین دادرسی مدنی و همچنین مدلول ماده 12 قانون حمایت خانواده مصوب سال 91 مجلس شورای اسلامی که به موجب آن در دعاوی خانوادگی مربوط به زوجین بالصراحه محل سکونت زوجه که خارج از اقامتگاه زوج بوده باشد ملاک قانونی و موجه صلاحیت برای دادگاه شناخته گردیده موید این نظر می باشد و نتیجتا این که در امثال مورد که دعوی خانوادگی بین زوجین مطرح بوده و زوجه خوانده خارج از اقامتگاه زوج خواهان سکونت دارد صرفا محل سکونت زوجه خوانده بدون توجه به اقامتگاه زوج خواهان از حیث صلاحیت دادگاه ملاک قانونی بوده و اقامتگاه زوج خواهان نمی تواند محل سکونت زوجه خوانده به عنوان اقامتگاه ایشان محسوب و موثر در صلاحیت دادگاه باشد و نظر به این که زوج خواهان در دادخواست تقدیمی بالصراحه محل سکونت زوجه خوانده را در حوزه قضایی شهرستان خرمشهر اعلام داشته است بنابراین و بنا به مراتب اشعاری به اعتبار محل سکونت زوجه خوانده در حوزه قضایی شهرستان خرمشهر رسیدگی به دعوی مطروحه طبق قاعده عمومی مقرر در صدر ماده 11 قانون آیین دادرسی مدنی در صلاحیت دادگاه عمومی ویژه خانواده شهرستان خرمشهر بوده فلذا در اجرای تبصره ماده 27 قانون فوق الذکر ضمن تایید رای شماره 601 مورخ 10/4/92 شعبه 16 دادگاه خانواده شهرستان قم و نقض رای شماره 613 ــ 5/12/91 شعبه سوم دادگاه حقوقی شهرستان خرمشهر و تایید صلاحیت این دادگاه در رسیدگی به دعوی مطروحه فی مابین محاکم مرقوم حل اختلاف می گردد مقرر می دارد پرونده با ثبت نتیجه و کسر از موجودی به مرجع ذیربط اعاده گردد.
رییس شعبه 8 دیوان عالی کشور - مستشار - عضو معاون
عباسیان - ناصح- کریمپور نطنزی

قاضی:
حسن عباسیان , عبدالعلی ناصح , کریمپور نطنزی

منبع
سامانه ملی آرای قضایی

مواد مرتبط با این رای

ماده 1005 - اقامتگاه زن شوهردار همان اقامتگاه شوهر است مع ذلک زنی که شوهر او اقامتگاه معلومی ندارد و همچنین زنی که با رضایت شوهر خود و یا با اجازه ی محکمه مسکن علیحده اختیار کرده می تواند اقامتگاه شخصی علیحده نیز داشته باشد

مشاهده ماده 1005 قانون مدنی

ماده 11 - دعوا باید در دادگاهی اقامه شود که خوانده در حوزه قضایی آن اقامتگاه دارد و اگر خوانده در ایران اقامتگاه نداشته باشد درصورتی که در ایران محل سکونت موقت داشته باشد در دادگاه همان محل باید اقامه گردد و هرگاه در ایران اقامتگاه و یا محل سکونت موقت نداشته ولی مال غیرمنقول داشته باشد دعوا در دادگاهی اقامه می شود که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است و هرگاه مال غیرمنقول هم نداشته باشد خواهان در دادگاه محل اقامتگاه خود اقامه دعوا خواهد کرد. تبصره - حوزه قضایی عبارت است از قلمرو یک بخش یا شهرستان که دادگاه در آن واقع است. تقسیم بندی حوزه قضایی به واحدهایی از قبیل مجتمع یا ناحیه تغییری در صلاحیت عام دادگاه مستقر در آن نمی دهد.

مشاهده ماده 11 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 27 - درصورتی که دادگاه رسیدگی کننده خود را صالح به رسیدگی نداند با صدور قرار عدم صلاحیت پرونده را به دادگاه صلاحیتدار ارسال می نماید. دادگاه مرجوع الیه مکلف است خارج از نوبت نسبت به صلاحیت اظهارنظر نماید و چنانچه ادعای عدم صلاحیت را نپذیرد پرونده را جهت حل اختلاف به دادگاه تجدیدنظر استان ارسال می کند. رای دادگاه تجدیدنظر در تشخیص صلاحیت لازم الاتباع خواهد بود. تبصره - درصورتی که اختلاف صلاحیت بین دادگاههای دو حوزه قضایی از دو استان باشد مرجع حل اختلاف به ترتیب یادشده دیوان عالی کشور می باشد.

مشاهده ماده 27 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 68 - مامور ابلاغ مکلف است حداکثر ظرف دو روز اوراق را به شخص خوانده تسلیم کند و در برگ دیگر اخطاریه رسید بگیرد. درصورت امتناع خوانده از گرفتن اوراق امتناع او را در برگ اخطاریه قید و اعاده می نماید. تبصره 1 - ابلاغ اوراق در هریک از محل سکونت یا کار به عمل می آید. برای ابلاغ درمحل کار کارکنان دولت و موسسات مامور به خدمات عمومی و شرکتها اوراق به کارگزینی قسمت مربوط یا نزد رئیس کارمند مربوط ارسال می شود. اشخاص یادشده مسوول اجرای ابلاغ می باشند و باید حداکثر به مدت ده روز اوراق را اعاده نمایند درغیراین صورت به مجازات مقرر در قانون رسیدگی به تخلفات اداری محکوم می گردند. تبصره 2 - در مواردی که زن در منزل شوهر سکونت ندارد ابلاغ اوراق در محل سکونت یا محل کار او به عمل می آید.

مشاهده ماده 68 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 7ـ دادگاه می تواند پیش از اتخاذ تصمیم در مورد اصل دعوی به درخواست یکی از طرفین در اموری از قبیل حضانت نگهداری و ملاقات طفل و نفقه زن و محجور که تعیین تکلیف آنها فوریت دارد بدون اخذ تامین دستور موقت صادر کند. این دستور بدون نیاز به تایید رئیس حوزه قضائی قابل اجراء است. چنانچه دادگاه ظرف شش ماه راجع به اصل دعوی اتخاذ تصمیم نکند دستور صادر شده ملغی محسوب و از آن رفع اثر می شود مگر آنکه دادگاه مطابق این ماده دوباره دستور موقت صادر کند.

مشاهده ماده 7 قانون حمایت از خانواده

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM