نظریه مشورتی شماره 7/99/719

نظریه مشورتی شماره 7/99/719

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 7/99/719


شماره نظریه:
7/99/719

شماره پرونده:
99-127-719 ح

تاریخ نظریه:
1399/07/07

استعلام
چنانچه دادگاه پس از صدور قرارهای زیر متوجه شود در صدور قرار مرتکب اشتباه شده است آیا دادگاه می تواند علی الراس از این قرار عدول کند و یا آن که بر اساس قاعده فراغ دادرس دادگاه مجاز نیست از قرارهای صادره عدول کند: 1- قرار عدم صلاحیت؛ 2- قرار امتناع از رسیدگی؛ 3- قرار قبول دادخواست واخواهی؛ 4- قرار قبول دادخواست تجدیدنظر؛ 5- قرار قبول دادخواست فرجام خواهی؛ 6- قرار قبول درخواست اعاده دادرسی.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
اولا قرارهای قبولی دادخواست یا امتناع از رسیدگی مشمول قاعده فراغ دادرس نیستند؛ زیرا قرارهای نهایی قاطع دعوا محسوب نمی شوند و در نتیجه تا زمانی که پرونده در آن دادگاه در جریان رسیدگی است و منجر به صدور رای نشده است قابلیت عدول را دارا هستند. ثانیا در موارد مشمول مواد 27 و 28 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 پس از حدوث اختلاف یا در مواردی که دادگاه ها به صلاحیت مراجع غیرقضایی از خود نفی صلاحیت می کنند مقنن مرجع حل اختلاف یا تعیین کننده مرجع صالح را معین کرده است و حسب مورد مرجع قضایی اختلاف کننده یا نفی کننده صلاحیت به اعتبار مرجع غیر قضایی را مکلف به ارسال پرونده نزد مرجع حل اختلاف یا تعیین کننده صلاحیت کرده است. مرجع قضایی مزبور تکلیفی جز ارسال پرونده به مراجع یاد شده ندارد و نمی تواند از قرار عدم صلاحیت خود عدول کند؛ زیرا عدول از قرار بر خلاف ترتیب مقرر قانونی مذکور است؛ اما در مواردی مانند موارد مشمول ماده 15 قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1394 که مقنن مرجع حل اختلاف را تعیین نکرده و پس از حدوث اختلاف مرجع پایین تر را مکلف به تبعیت از نظر مرجع بالاتر کرده است به نظر می رسد هرگاه متعاقب حدوث اختلاف مرجع بالاتر به اشتباه خود در صدور قرار عدم صلاحیت پی ببرد منع قانونی برای عدول از قرار مزبور و رسیدگی به موضوع نیست.

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 27 - درصورتی که دادگاه رسیدگی کننده خود را صالح به رسیدگی نداند با صدور قرار عدم صلاحیت پرونده را به دادگاه صلاحیتدار ارسال می نماید. دادگاه مرجوع الیه مکلف است خارج از نوبت نسبت به صلاحیت اظهارنظر نماید و چنانچه ادعای عدم صلاحیت را نپذیرد پرونده را جهت حل اختلاف به دادگاه تجدیدنظر استان ارسال می کند. رای دادگاه تجدیدنظر در تشخیص صلاحیت لازم الاتباع خواهد بود. تبصره - درصورتی که اختلاف صلاحیت بین دادگاههای دو حوزه قضایی از دو استان باشد مرجع حل اختلاف به ترتیب یادشده دیوان عالی کشور می باشد.

مشاهده ماده 27 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 28 - هرگاه بین دادگاههای عمومی نظامی و انقلاب در مورد صلاحیت اختلاف محقق شود همچنین در مواردی که دادگاهها اعم از عمومی نظامی و انقلاب به صلاحیت مراجع غیر قضایی از خود نفی صلاحیت کنند و یا خود را صالح بدانند پرونده برای حل اختلاف به دیوان عالی کشور ارسال خواهد شد. رای دیوان عالی کشور در خصوص تشخیص صلاحیت لازم الاتباع می باشد.

مشاهده ماده 28 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 15ـ در صورت بروز اختلاف در صلاحیت بین شورای حل اختلاف با مرجع قضائی نظر مرجع قضائی لازم‏الاتباع است.

مشاهده ماده 15 قانون شورای حل اختلاف

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM