نظریه مشورتی شماره 7/99/732

نظریه مشورتی شماره 7/99/732

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 7/99/732


شماره نظریه:
7/99/732

شماره پرونده:
99-168-732 ک

تاریخ نظریه:
1399/06/23

استعلام
آیا اقلام ذخیره ساز شخصی از قبیل هارد لب تاپ فلش و سایر ابزار ذخیره سازی که متهم به وسیله آنها اطلاعات را منتقل نموده جزء وسایل مجرمانه و مرتبط با جرم محسوب می شود و قابل ضبط است یا باید اطلاعات موجود در ابزار ذخیره سازی و وسیله مربوطه امحاء و ابراز ذخیره ساز به متهم عودت گردد؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
مفهوم عام آلات و ادوات جرم شامل کلیه اشیاء و اموالی است که دلیل یا وسیله ارتکاب جرم بوده از جرم تحصیل شده حین ارتکاب استعمال یا برای استعمال اختصاص یافته است. برخی اشیاء ذاتا وسیله ارتکاب جرمند و یا از جرم تحصیل می شوند همانند انواع مواد مخدر اسکناس و اسناد مجعول سکه تقلبی و. .. که در صدور دستور ضبط این اموال توسط دادگاه تردیدی نیست. اما برخی اشیاء دیگر ذاتا این خصیصه را ندارند اما ممکن است حین ارتکاب جرم استعمال یا برای استعمال اختصاص داده شوند همانند رایانه حامل های داده وسایل نقلیه آلات موسیقی و. ... قانون گذار در مواردی به ضبط وسایل ارتکاب جرم به عنوان مجازات اصلی تصریح کرده است همانند ضبط تجهیزات دریافت از ماهواره موضوع قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره یا ضبط محصولات صیادی و ابزار آلات صید موضوع بند «ج» ماده 22 قانون حفاظت و بهره برداری از منابع آب زی جمهوری اسلامی ایران. اما در سایر مواردی که قانون به ضبط اموال تصریح نکرده است مطابق ماده 148 قانون آیین دادرسی کیفری (215 قانون مجازات اسلامی) عمل می شود. بر این اساس در فرض استعلام وسایل ذخیره سازی داده های رایانه ای همانند حامل های داده یا سامانه های رایانه ای پس از محو غیر قابل برگشت داده ها به صاحبان آن ها مسترد می شود.

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 148 ـ بازپرس در صورت صدور قرار منع موقوفی یا ترک تعقیب باید درباره استرداد و یا معدوم کردن اشیاء و اموال مکشوفه که دلیل یا وسیله ارتکاب جرم بوده از جرم تحصیل شده حین ارتکاب استعمال شده و یا برای استعمال اختصاص داده شده است تعیین تکلیف کند. در مورد ضبط این اموال یا اشیاء دادگاه تکلیف آنها را تعیین می کند. بازپرس مکلف است مادام که پرونده نزد او جریان دارد به تقاضای ذینفع و با رعایت شرایط زیر دستور رد اموال و اشیای مذکور را صادر کند: الف ـ وجود تمام یا قسمتی از آن اشیاء و اموال در بازپرسی یا دادرسی لازم نباشد. ب ـ اشیاء و اموال بلامعارض باشد. پ – از اشیاء و اموالی نباشد که باید ضبط یا معدوم شود. تبصره 1 ـ در تمام امور کیفری دادگاه نیز باید ضمن صدور رای نسبت به استرداد ضبط و یا معدوم کردن اشیاء و اموال موضوع این ماده تعیین تکلیف کند. تبصره 2 ـ متضرر از تصمیم بازپرس یا دادگاه در مورد اشیاء و اموال موضوع این ماده می تواند طبق مقررات اعتراض کند هر چند قرار بازپرس یا حکم دادگاه نسبت به امر کیفری قابل اعتراض نباشد. در این مورد مرجع رسیدگی به اعتراض نسبت به تصمیم بازپرس دادگاه و نسبت به تصمیم دادگاه دادگاه تجدید نظر استان است.

مشاهده ماده 148 قانون آیین دادرسی کیفری

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM