در پرونده ای خواهان تقاضای خلع ید خوانده از ملک متعلق به خود کرده است ولیکن طبق پاسخ استعلام ثبتی عملیات ثبتی صرفا تا مرحله تحدید حدود پیش رفته ولی ملک هنوز در دفتر املاک به نام خواهان ثبت نشده است با توجه به این که اظهارنامه ثبتی به نام خواهان می باشد آیا صدور رای بر خلع ید خوانده جایز است؟

ماده 22 قانون ثبت اسناد و املاک مالک ملک غیرمنقول را کسی می شناسد که ملک در دفتر املاک به نام او به ثبت رسیده باشد و از طرف دیگر ملکی که در جریان ثبت می باشد ممکن است که در نهایت منتهی به صدور سند به نام متقاضی نشده یا در دفتر املاک به نام وی ثبت نشود لذا نظر اکثریت مورد تایید می باشد.

املاک غیرمنقول از لحاظ ثبتی به سه قسم تقسیم می شوند: 1ـ املاکی که در جریان ثبت هستند. 2ـ املاکی که جریان ثبتی آنها تمام شده و در دفتر املاک ثبت گردیده و مالک رسمی آنها شناخته شده است. 3ـ املاکی که هیچ گونه عملیات ثبتی در مورد آنها آغاز نشده و حتی کسی برای ثبت یا تسلیم اظهارنامه تقاضایی نکرده است. در مورد قسم دوم خواهان اگر دارای مالکیت رسمی باشد طبق دفتر املاک حق دارد تقاضای خلع ید نماید. در مورد املاک قسم سوم اساسا سابقه ثبتی وجود ندارد و در جریان ثبت هم قرار نگرفته است خواهان در صورت اثبات مالکیت خود می تواند تقاضای خلع ید نماید و دادگاه با احراز مالکیت خواهان می تواند حکم بر خلع ید صادر نماید. در مورد قسم اول با توجه به این که عملیات ثبتی آغاز شده باید این عملیات خاتمه پیدا کند و مالک رسمی شناخته شود تا بتوان حکم به خلع ید صادر کرد. صرف وجود اظهارنامه ثبتی یا حتی پیش رفتن عملیات ثبتی تا مرحله تحدید حدود کافی برای احراز مالکیت نیست و تقاضای ثبت دلیل بر مالکیت نمی باشد زیرا چه بسا با اعتراض افراد دیگر مواجه شود و در نهایت به عنوان مالک شناخته نشود در این گونه موارد دادگاه قرار رد دعوا صادر می نماید تا خواهان پس از ادامه عملیات ثبتی ملک را به نام خود در دفتر املاک ثبت نماید. تنها در یک صورت حکم خلع ید می توان صادر کرد و آن در صورتی است که علی رغم عدم اتمام جریان ثبتی ملک از طریق سند رسمی به خواهان منتقل شده باشد در این صورت مالکیت خواهان مستند به سند رسمی است و طبق مفاد ماده 70 قانون ثبت باید به مفاد اسناد رسمی ترتیب اثر داد.

در مورد املاک موضوع سوال اگر آگهی های موضوع مواد 10 و 11 قانون ثبت منتشر و اعتراض به تقاضای ثبت واصل نشده باشد در حقیقت مالکیت متقاضی ثبت که به وسیله اظهارنامه ثبتی تقاضا شده مستقر می گردد و تقاضای خلع ید و صدور حکم بر خلع ید مانعی ندارد ولی اگر آگهی های مذکور منتشر شده و اعتراضی واصل گردیده باشد قبل از رسیدگی به اعتراض و اتمام و پایان جریان ثبتی نمی توان حکم به خلع ید صادر کرد.