نشست قضایی شماره 1398-6145

نشست قضایی شماره 1398-6145

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1398-6145


کد نشست:
1398-6145

تاریخ برگزاری:
1397/04/12

برگزار شده توسط:
استان آذربایجان شرقی/ شهر تبریز

موضوع:
عدم رعایت تشریفات دادرسی در مرحله بدوی و تکلیف دادگاه تجدیدنظر

پرسش:
چنانچه عدم رعایت تشریفات دادرسی موجب بی اعتباری رای بدوی در مرجع تجدیدنظر شود تکلیف دادگاه تجدیدنظر چیست؟ نقض و رسیدگی یا نقض و اعاده به دادگاه بدوی؟

نظر هیئت عالی:
نظریه اقلیت که دلالت بر تکلیف دادگاه تجدیدنظر بر رسیدگی و منع اعاده پرونده به دادگاه تالی را دارد مورد تایید اعضا هیات عالی است.

نظر اکثریت:
هرچند تشریفات مهم و اساسی که موجب بی اعتباری رای می شود در قانون مشخص نشده است با این حال تشریفات موثر ناظر به اصول دادرسی است که عدم رعایت آن به حقوق شاکی و یا متهم خلل وارد می کند و موجب بی اعتباری رای می شود. وقتی رای بی اعتبار شناخته شود باید از اول مجددا رسیدگی و تشریفات رعایت شود. همچنین از وحدت ملاک بند ب ماده 469 آیین دادرسی کیفری در مرحله فرجام خواهی نیز که رای توسط دیوان نقض و به شعبه هم عرض ارجاع می شود می توان در خصوص سوال استفاده نمود. با توجه به مراتب اعلامی و توجها به تبصره ذیل ماده 455 قانون مذکور رای صادره توسط دادگاه تجدیدنظر نقض و پرونده جهت رسیدگی به دادگاه بدوی جهت رسیدگی مجدد اعاده می گردد.

نظر اقلیت:
در مواردی که تشریفات مهم که عدم رعایت آن موجب بی اعتباری رای می شود توسط دادگاه بدوی رعایت نشده باشد بر طبق تبصره ماده 455 قانون آیین دادرسی کیفری رای نقض و دادگاه تجدیدنظر راسا رسیدگی و با رعایت تشریفات قانونی نسبت به صدور رای اقدام می نماید. موارد اعاده پرونده از دادگاه تجدیدنظر به دادگاه بدوی در قانون تصریح و استثنایی می باشد و در موارد استثناء نیز باید به قدر متیقن عمل نمود و دلیلی برای اعاده پرونده وجود ندارد. تبصره ماده 455 قانون مذکور و بند 2 ماده 371 قانون آیین دادرسی مدنی فقط در خصوص نقض رای است و اینکه پرونده به دادگاه بدوی اعاده شود تصریحی ندارد.

مبحث:
آیین دادرسی مدنی

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 469 ـ در موقع رسیدگی عضو ممیز گزارش پرونده و مفاد اوراقی را که لازم است قرائت می کند و طرفین یا وکلای آنان در صورت حضور می توانند با اجازه رئیس شعبه مطالب خود را اظهار دارند. همچنین دادستان کل یا نماینده وی با حضور در شعبه به طور مستدل مستند و مکتوب نسبت به نقض یا ابرام رای معترض عنه یا فرجام خواسته نظر خود را اعلام می کند. سپس اعضای شعبه با توجه به محتویات پرونده و مفاد گزارش و مطالب اظهار شده با درج نظر دادستان کل کشور یا نماینده وی در متن دادنامه به شرح زیر اتخاذ تصمیم می کنند: الف ـ اگر رای مطابق قانون و ادله موجود در پرونده باشد با ابرام آن پرونده را به دادگاه صادرکننده رای اعاده می ـنمایند. ب ـ هرگاه رای مخالف قانون یا بدون توجه به ادله و مدافعات طرفین صادر شده باشد یا رعایت تشریفات قانونی نشده و آن تشریفات به درجه ای از اهمیت باشد که موجب بی اعتباری رای شود شعبه دیوان عالی کشور رای را نقض و به شرح زیر اقدام می کند: 1 ـ اگر عملی که محکوم علیه به اتهام ارتکاب آن محکوم شده به فرض ثبوت جرم نبوده یا به لحاظ شمول عفو عمومی و یا سایر جهات قانونی متهم قابل تعقیب نباشد رای صادره نقض بلا ارجاع می شود. 2 ـ اگر رای صادره از نوع قرار و یا حکمی باشد که به علت ناقص بودن تحقیقات نقض شده است برای رسیدگی مجدد به دادگاه صادرکننده رای ارجاع می شود. 3 ـ اگر رای به علت عدم صلاحیت ذاتی دادگاه نقض شود پرونده به مرجعی که دیوان عالی کشور صالح تشخیص می دهد ارسال می شود و مرجع مذکور مکلف به رسیدگی است. 4 ـ در سایر موارد پس از نقض رای پرونده به دادگاه هم عرض ارجاع می شود. تبصره ـ در مواردی که دیوان عالی کشور رای را به علت نقص تحقیقات نقض می کند مکلف است تمام موارد نقص تحقیقات را به تفصیل ذکر کند.

مشاهده ماده 469 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 455 ـ دادگاه تجدید نظر استان پس از تشکیل جلسه رسیدگی و اعلام ختم دادرسی به شرح زیر اتخاذ تصمیم می کند: الف ـ هرگاه رای مورد تجدید نظرخواهی مطابق ادله موجود در پرونده و طبق قانون صادر شده باشد رای را تایید و پرونده را به دادگاه صادرکننده رای اعاده می کند. ب ـ هرگاه متهم به جهات قانونی قابل تعقیب نباشد یا دادگاه تجدید نظر استان به هر دلیل برائت متهم را احراز کند رای تجدید نظرخواسته را نقض و رای مقتضی صادر می کند هرچند محکوم علیه درخواست تجدید نظر نکرده باشد و چنانچه محکوم علیه زندانی باشد به دستور دادگاه فوری آزاد می شود. پ ـ چنانچه رای تجدید نظرخواسته را مخالف قانون تشخیص دهد با استدلال و ذکر مبانی و مستند قانونی آن را نقض و در ماهیت انشای رای می کند. تبصره ـ عدم رعایت تشریفات دادرسی موجب نقض رای نیست مگر آنکه تشریفات مذکور به درجه ای از اهمیت باشد که موجب بی ـاعتباری رای شود.

مشاهده ماده 455 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 371 - در موارد زیر حکم یا قرار نقض می گردد: 1 - دادگاه صادر کننده رای صلاحیت ذاتی برای رسیدگی به موضوع را نداشته باشد و در مورد عدم رعایت صلاحیت محلی وقتی که نسبت به آن ایراد شده باشد. 2 - رای صادره خلاف موازین شرعی و مقررات قانونی شناخته شود. 3 - عدم رعایت اصول دادرسی و قواعد آمره و حقوق اصحاب دعوا در صورتی که به درجه ای از اهمیت باشد که رای را از اعتبار قانونی بیندازد. 4 - آرای مغایر با یکدیگر بدون سبب قانونی در یک موضوع و بین همان اصحاب دعوا صادر شده باشد. 5 - تحقیقات انجام شده ناقص بوده و یا به دلایل و مدافعات طرفین توجه نشده باشد.

مشاهده ماده 371 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM