نشست قضایی شماره 1399-7396

نشست قضایی شماره 1399-7396

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1399-7396


کد نشست:
1399-7396

تاریخ برگزاری:
1397/12/01

برگزار شده توسط:
استان گلستان/ شهر گرگان

موضوع:
ارتکاب بزه خیانت در امانت توسط موسس صندوق قرض الحسنه و امکان طرح شکایت توسط عده ای دیگر از اعضا پس از محکومیت وی

پرسش:
الف با تشکیل صندوق قرض الحسنه ای با عضویت افراد محدودی شروع به فعالیت و برگزاری جلسات قرعه کشی می نماید ولی پس از مدتی فعالیت مرتکب تخلفاتی شده و برخی از اعضاء به اتهام خیانت در امانت از وی طرح شکایت می نمایند. موضوع در دادسرا رسیدگی و منتهی به صدور قرار جلب به دادرسی گردیده و النهایه حکم محکومیت وی در مرحله دادگاه صادر می گردد. در همین زمان برخی دیگر از اعضاء به اتهام خیانت در امانت از وی طرح شکایت می نمایند. علی هذا با این کیفیت آیا موضوع مشمول اعتبار امر محکوم بها گردیده است یا اینکه می بایست به شکایت افراد اخیر نیز رسیدگی شود؟

نظر هیئت عالی:
اولا در مواردی که جرایم متعدد مانند فرض پرسش (خیانت در امانت نسبت به سپرده های اشخاص مختلف) نسبت به چند شخص واقع شده است حق شکایت برای هر شاکی مفروض است و محکومیت متهم به لحاظ شکایت برخی از شکات مانع از طرح شکایت از سوی سایرین نمی باشد ثانیا چنانچه به تناسب تعدد شکات خصوصی نسبت به موضوع واحد که از جمله جرایم غیر قابل گذشت است پرونده های متعدد تشکیل شود و در خصوص برخی از شکایات حکم محکومیت متهم صادر شود چون موضوع اتهام واحد است به موجب قانونی جهت رسیدگی و صدور حکم محکومیت متهم وجود نداشته و دادسرا باید در خصوص شکایات اخیر قرار موقوفی تعقیب صادر کند.

نظر اکثریت:
در امور کیفری آنچه ملاک عمل می باشد رفتار متهم است. فردی که مرتکب یک رفتار شده است صرفا یک مجازات برای او تعیین می شود. در امور کیفری اطراف پرونده برخلاف دعوی حقوقی در اعتبار امر محکوم بها مدخلیتی ندارند. در مثال مذکور وقتی متهم وجهی از صندوق را من غیر حق برداشت می کند وجهی را که می برد مشاعا متعلق به همه اعضاء می باشد و به نوعی تمام افراد در آن مال مشاعا ذی نفع می باشند و با شکایت یک یا چند نفر از اعضاء شرکت در راستای اعمال ماده 102 قانون مجازات اسلامی تعقیب آغاز می شود. میان تعدد مادی و تعدد موضوع تفاوت وجود دارد. در مثال ما موضوع متعدد است و رفتار واحد. مثلا فردی آبی را آلوده می کند و افراد زیادی مسموم شده و صدمه می بینند. در این مثال رفتار واحد و موضوع متعدد است. تعدد موضوع موجب تعدد رفتار نمی گردد و اگرچه در این مثال افراد زیادی صدمه دیده اند ولی از حیث جنبه عمومی صرفا یک مجازات برای فرد تعیین می گردد. بنابراین در مانحن فیه به صرف شکایت بعضی از اعضاء صندوق که منتهی به صدور حکم گردیده است و حکم نیز قطعی شده موضوع مشمول اعتبار امر محکوم بها می گردد. لیکن این سیوال پیش می آید که اگر حکم صادر شده است ولی هنوز قطعی نشده است و بعضی دیگر از اعضاء صندوق مبادرت به طرح شکایت نموده اند چه باید کرد؟ با توجه به اینکه هنوز حکم قطعی نشده است در این صورت نمی توان به اعتبار امر محکوم بها مبادرت به صدور قرار موقوفی تعقیب نمود بلکه می بایست به استناد بند «پ» ماده 389 قانون آیین دادرسی کیفری قرار موقوفی تعقیب صادر نمود.

نظر اقلیت:
با توجه به اینکه درما نحن فیه متهم در یک لحظه کل اموال را برداشت ننموده است بلکه به صورت متعدد از صندوق برداشت نموده و در حقیقت نوعی تعدد رفتار داریم که فرد می بایست در قبال هریک از این رفتارها پاسخگو باشد. به عبارت دیگر متهم متعدد مرتکب بزه خیانت در امانت شده است و لذا با طرح شکایت هر یک از اعضاء صندوق ولو حکم قطعی هم صادر شده باشد مجددا می بایست به شکایت رسیدگی شود. از طرف دیگر نظر اول دارای این مفسده است که ممکن است بدوا یک یا چند نفر از اعضاء شرکت با تبانی متهم از وی شکایت نموده و بلافاصله اعلام گذشت نمایند و دادسرا نیز به صرف اعلام گذشت شکات و قبل از ورود به ماهیت دعوی مبادرت به صدور قرار نهایی نموده و رای قطعی شود. اگر قایل شدیم که به رفتار متهم رسیدگی شده است و موضوع مشمول اعتبار امر محکوم بها گردیده دیگر نمی توان به شکایت سایر بزه دیدگان رسیدگی نمود و این خود موجب تضییع حقوق افراد خواهد شد.

مبحث:
آیین دادرسی کیفری , جزای اختصاصی

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 13 ـ تعقیب امر کیفری که طبق قانون شروع شده است و همچنین اجرای مجازات موقوف نمی شود مگر در موارد زیر: الف ـ فوت متهم یا محکوم علیه ب ـ گذشت شاکی یا مدعی خصوصی در جرایم قابل گذشت پ ـ شمول عفو ت ـ نسخ مجازات قانونی ث ـ شمول مرور زمان در موارد پیش بینی شده در قانون ج ـ توبه متهم در موارد پیشبینی شده در قانون چ ـ اعتبار امر مختوم تبصره 1 ـ درباره دیه مطابق قانون مجازات اسلامی عمل می گردد. تبصره 2 ـ هرگاه مرتکب جرم پیش از صدور حکم قطعی مبتلا به جنون شود تا زمان افاقه تعقیب و دادرسی متوقف می شود. مگر آنکه در جرایم حق الناسی شرایط اثبات جرم به نحوی باشد که فرد مجنون یا فاقد هوشیاری در فرض افاقه نیز نتواند از خود رفع اتهام کند. در این صورت به ولی قیم یا سرپرست قانونی وی ابلاغ می شود که ظرف مهلت پنج روز نسبت به معرفی وکیل اقدام نماید. درصورت عدم معرفی صرف نظر از نوع جرم ارتکابی و میزان مجازات آن وفق مقررات برای وی وکیل تسخیری تعیین می شود و تعقیب و دادرسی ادامه می یابد. (اصلاحی 24/03/1394)

مشاهده ماده 13 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 389 ـ پس از اتمام مهلت اعم از آنکه ایراد و اعتراضی واصل شده یا نشده باشد مدیر دفتر پرونده را به دادگاه ارسال می کند. رئیس دادگاه پرونده را شخصا بررسی و گزارش جامع آن را تنظیم و یا به نوبت به یکی از اعضای دادگاه ارجاع می کند. عضو مذکور حداکثر ظرف 10 روز گزارش مبسوط راجع به اتهام و ادله و جریان پرونده را تهیه و تقدیم رئیس می کند. دادگاه به محض وصول گزارش جلسه مقدماتی اداری را تشکیل می دهد و با توجه به مفاد گزارش و اوراق پرونده و ایرادها و اعتراض های اصحاب دعوی به شرح زیر اقدام می کند: الف ـ در صورتی که تحقیقات ناقص باشد قرار رفع نقص صادر می کند و پرونده را نزد دادسرای صادرکننده کیفرخواست میفرستد تا پس از انجام دستور دادگاه آن را بدون اظهار نظر اعاده کند. ب ـ هرگاه موضوع خارج از صلاحیت دادگاه باشد قرار عدم صلاحیت صادر می کند. پ ـ در صورتیکه به دلیل شمول مرور زمان گذشت شاکی یا مدعی خصوصی و یا جهات قانونی دیگر متهم قابل تعقیب نباشد قرار موقوفی تعقیب صادر می کند. در اینصورت چنانچه متهم زندانی باشد به دستور دادگاه فوری آزاد می شود. تبصره ـ دادگاه می تواند در صورت ضرورت دادستان یا نماینده او شاکی یا مدعی خصوصی یا متهم و یا وکلای آنان را برای حضور در جلسه مقدماتی دعوت کند.

مشاهده ماده 389 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 102 ـ هرگاه متضررین از جرم متعدد باشند تعقیب جزایی با شکایت هر یک از آنان شروع می شود ولی موقوفی تعقیب رسیدگی و اجرای مجازات موکول به گذشت تمام کسانی است که شکایت کرده اند. تبصره ـ حق گذشت به وراث قانونی متضرر از جرم منتقل و در صورت گذشت همگی وراث حسب مورد تعقیب رسیدگی یا اجرای مجازات موقوف می گردد.

مشاهده ماده 102 قانون مجازات اسلامی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM