نشست قضایی شماره 1398-6137

نشست قضایی شماره 1398-6137

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1398-6137


کد نشست:
1398-6137

تاریخ برگزاری:
1395/08/09

برگزار شده توسط:
استان فارس/ شهر شیراز

موضوع:
شمول مرور زمان در عدم ثبت واقعه نکاح

پرسش:
عدم ثبت واقعه نکاح جرم آنی است یا از جرایم مستمر محسوب می گردد و بر این اساس مشمول مرور زمان می شود یا خیر؟

نظر هیئت عالی:
ثبت واقعه ازدواج یک تکلیف قانونی است و مادام که این تکلیف انجام نگیرد بزه عدم ثبت واقعه ازدواج بزهی است مستمر؛ نتیجتا نظر اکثریت صحیح است.

نظر اکثریت:
عدم ثبت واقعه نکاح جرمی مستمر است زیرا ثبت نکاح یک تکلیف است که در گذر زمان ادامه دارد و همچنان بر عهده مرد باقی است و تا زمانی که مرد از انجام این تکلیف امتناع نماید جرم استمرار دارد؛ لذا این بزه مشمول مرور زمان نمی گردد. تغییر عبارات در ماده 49 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 که جایگزین ماده 645 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات مصوب 1375) شده است نیز موید این تفسیر است؛ چرا که در ماده سابق آمده بود "... چنانچه مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی مبادرت به ازدواج دایم طلاق و رجوع نماید به مجازات حبس تعزیری تا یک سال محکوم می گردد." در حالی که قانون حمایت از خانواده از واژگان "خودداری" و "امتناع" از ثبت سخن گفته که حکایت از مستمر بودن جرم مذکور دارد؛ چرا که امتناع و خودداری مستمر است و در واقع عنصر مادی این جرم را ترک فعل تشکیل می دهد. اداره حقوقی قوه قضاییه در نظریه مشورتی شماره 3212/7 - 8/6/1378 چنین استدلال می نماید که ثبت نکاح تکلیف است مادام که این تکلیف انجام نگیرد بزه عدم ثبت استمرار دارد؛ بنابراین بزه یاد شده بزهی مستمر است.

نظر اقلیت:
حقوقدانان بر اساس عنصر مادی جرایم را به جرم آنی مستمر و استمرار یافته تقسیم و جرم آنی را جرمی تعریف می کنند که عنصر مادی آن یک بار انجام می شود اگر چه آثار آن ادامه داشته باشد؛ مانند تیری که در لحظه شلیک می شود و به شخص اصابت می کند و ممکن است شخص مضروب مدت زمانی پس از اصابت تیر فوت نماید. عنصر مادی ثبت واقعه نکاح نیز چنین است و جرم همان زمان که ازدواج به صورت غیر رسمی واقع می شود تحقق می یابد؛ در حالی که جرم مستمر جرمی است که عنصر مادی آن در بستر زمان تکرار می شود و هر زمان قصد ارتکاب جرم از مرتکب زایل شود جرم قطع می گردد. اداره حقوقی قوه قضاییه نیز در نظریه 1/10/1394 جرم عدم ثبت نکاح را از جرایم آنی و غیر مستمر اعلام نموده است.

مبحث:
حقوق جزای عمومی , آیین دادرسی کیفری

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 105 ـ مرور زمان در صورتی تعقیب جرایم موجب تعزیر را موقوف می کند که از تاریخ وقوع جرم تا انقضای مواعد زیر تعقیب نشده یا از تاریخ آخرین اقدام تعقیبی یا تحقیقی تا انقضای این مواعد به صدور حکم قطعی منتهی نگردیده باشد: الف ـ جرایم تعزیری درجه یک تا سه با انقضای پانزده سال ب ـ جرایم تعزیری درجه چهار با انقضای ده سال پ ـ جرایم تعزیری درجه پنج با انقضای هفت سال ت ـ جرایم تعزیری درجه شش با انقضای پنج سال ث ـ جرایم تعزیری درجه هفت و هشت با انقضای سه سال. تبصره 1 ـ اقدام تعقیبی یا تحقیقی اقدامی است که مقامات قضایی در اجرای یک وظیفه قانونی از قبیل احضار جلب بازجویی استماع اظهارات شهود و مطلعان تحقیقات یا معاینه محلی و نیابت قضایی انجام می دهند. تبصره 2 ـ در مورد صدور قرار اناطه مرور زمان تعقیب از تاریخ قطعیت رای مرجعی که رسیدگی کیفری منوط به صدور آن است شروع می شود.

مشاهده ماده 105 قانون مجازات اسلامی

ماده 645 ـ دیه از بین بردن ناخن به طوری که دیگر نروید یا فاسد و معیوب بروید یک درصد دیه کامل و اگر بدون عیب بروید نیم درصد دیه کامل میباشد.

مشاهده ماده 645 قانون مجازات اسلامی

ماده 49ـ چنانچه مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم طلاق یا فسخ نکاح اقدام یا پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت آن امتناع کند ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم می شود. این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ نکاح و اعلام بطلان نکاح یا طلاق استنکاف کند نیز مقرر است.

مشاهده ماده 49 قانون حمایت از خانواده

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM