نشست قضایی شماره 1400-8629

نشست قضایی شماره 1400-8629

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1400-8629


کد نشست:
1400-8629

تاریخ برگزاری:
1397/11/18

برگزار شده توسط:
استان گیلان/ شهر رشت

موضوع:
وضعیت ادامه عملیات اجرایی پس از قطعیت رای مورد واخواهی

پرسش:
حکم غیابی پس از انقضای مهلت قانونی و قطعی شدن دادنامه حسب درخواست محکوم له توسط دادگاه اجراییه صادر می گردد. محکوم علیه غایب به ادعای ابلاغ قانونی دادنامه و اجراییه و عدم اطلاع از مفاد حکم تقاضای واخواهی نموده و دادگاه قرار قبولی دادخواست واخواهی و توقف اجرای حکم را به اجرای احکام صادر و اعلام می دارد. دادگاه پس از رسیدگی های مقتضی دادنامه واخواسته را تایید و در مرجع تجدیدنظر قطعیت می یابد. حال با توجه به لازم الاجرا بودن حکم آیا مجددا نیاز به صدور اجراییه است یا عملیات اجرایی با توجه به صدور اجراییه قبلی ادامه می یابد؟

نظر هیئت عالی:
در فرض سوال نظر اکثریت مورد تایید است. به استناد تبصره 1 ماده 306 ق.آ.د.م صدور قرار قبولی دادخواست واخواهی مانع اجرای حکم یا ادامه عملیات اجرایی می باشد و به استناد ماده 39 قانون اجرای احکام مدنی باید عملیات اجرایی به حالت سابق اعاده شود.

نظر اکثریت:
قانونگذار در تبصره 1 ماده 306 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی صدور قرار قبولی دادخواست واخواهی را مانع اجرای حکم دانسته است. با توجه به اینکه بطلان عملیات اجرایی و موارد اعاده به وضع سابق در ماده 39 قانون اجرای احکام مدنی بیان شده است و با توقف اجرای حکم صرفا مانعی در اجرای حکم ایجاد شده است که با رفع مانع عملیات اجرایی ادامه می یابد زیرا زمانی که مقتضی موجود باشد و مانع مفقود شود مقتضی ایجاد می گردد. در این جا نیز با صدور حکم قطعی مانع مفقود و اجراییه صادره سابق تداوم می یابد (اذا ذال المانع عاد الممنوع). لذا اجراییه سابق قدرت اجرایی دارد صرفا از تاریخ قطعیت حکم در راستای تبصره یک ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی با صدور اخطاریه به محکوم علیه فرصت یک ماهه اعطا می گردد.

نظر اقلیت:
یکی از شرایط اجرای حکم قطعی ابلاغ دادنامه قطعی است که قابلیت اجرایی داشته باشد قرار قبولی دادخواست واخواهی به معنای عدم اعتبار ابلاغ دادنامه که مبنای صدور اجراییه بوده می باشد. بنابراین به لحاظ عدم اعتبار ابلاغ دادنامه بدوی اثر تعلیقی داشته و اجراییه ای که بر مبنای رای غیر قطعی از سوی محکمه صادرکننده حکم صادر گردیده فاقد منشاء و اثر قانونی است لذا پس از رسیدگی های واخواهی و قطعیت حکم نیاز مجدد به صدور اجراییه می باشد و از طرف دیگر مقنن در تبصره یک ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی برای محکوم علیه جهت تقدیم دادخواست اعسار یک ماه مهلت اعطا نموده است. بنابراین عدم صدور اجراییه مجدد موجب تضییع حق محکوم علیه از ارفاق قانونی خواهد بود و اعطای مهلت یک ماهه از طریق اخطاریه بدون صدور اجراییه و بدون تصریح وضع قانون فاقد وجاهت می باشد.

مبحث:
آیین دادرسی مدنی

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 39 ـ هر گاه حکمی که به موقع اجرا گذارده شده بر اثر فسخ یا نقض یا اعاده دادرسی به موجب حکم نهایی بلااثر شود عملیات اجرایی به دستور دادگاه اجرا کننده حکم به حالت قبل از اجرا بر می گردد و در صورتی که محکوم به عین معین بوده و استرداد آن ممکن نباشد دادورز ( مامور اجرا) مثل یا قیمت آن را وصول می نماید. اعاده عملیات اجرایی به دستور دادگاه به ترتیبی که برای اجرای حکم مقرر است بدون صدور اجراییه به عمل می آید.

مشاهده ماده 39 قانون اجرای احکام مدنی

ماده 306 - مهلت واخواهی از احکام غیابی برای کسانی که مقیم کشورند بیست روز و برای کسانی که خارج از کشور اقامت دارند دو ماه از تاریخ ابلاغ واقعی خواهد بود مگر اینکه معترض به حکم ثابت نماید عدم اقدام به واخواهی در این مهلت به دلیل عذر موجه بوده است. در این صورت باید دلایل موجه بودن عذر خود را ضمن دادخواست واخواهی به دادگاه صادر کننده رای اعلام نماید. اگر دادگاه ادعا را موجه تشخیص داد قرار قبول دادخواست واخواهی را صادر و اجرای حکم نیز متوقف می شود. جهات زیر عذر موجه محسوب می گردد: 1 - مرضی که مانع از حرکت است. 2 - فوت یکی از والدین یا همسر یا اولاد. 3 - حوادث قهریه از قبیل سیل زلزله و حریق که بر اثر آن تقدیم دادخواست واخواهی در مهلت مقرر ممکن نباشد. 4 - توقیف یا حبس بودن به نحوی که نتوان در مهلت مقرر دادخواست واخواهی تقدیم کرد. تبصره 1 - چنانچه ابلاغ واقعی به شخص محکوم علیه میسر نباشد و ابلاغ قانونی به عمل آید آن ابلاغ معتبر بوده و حکم غیابی پس از انقضاء مهلت قانونی و قطعی شدن به موقع اجراء گذارده خواهد شد. درصورتی که حکم ابلاغ واقعی نشده باشد و محکوم علیه مدعی عدم اطلاع از مفاد رای باشد می تواند دادخواست واخواهی به دادگاه صادرکننده حکم غیابی تقدیم دارد. دادگاه بدوا خارج از نوبت در این مورد رسیدگی نموده قرار رد یا قبول دادخواست را صادر می کند. قرار قبول دادخواست مانع اجرای حکم خواهد بود. تبصره 2 - اجرای حکم غیابی منوط به معرفی ضامن معتبر یا اخذ تامین متناسب از محکوم له خواهد بود. مگر اینکه دادنامه یا اجرائیه به محکوم علیه غایب ابلاغ واقعی شده و نامبرده در مهلت مقرر از تاریخ ابلاغ دادنامه واخواهی نکرده باشد. تبصره 3 - تقدیم دادخواست خارج از مهلت یادشده بدون عذر موجه قابل رسیدگی در مرحله تجدیدنظر برابر مقررات مربوط به آن مرحله می باشد.

مشاهده ماده 306 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 3ـ اگر استیفای محکوم به از طرق مذکور در این قانون ممکن نگردد محکوم علیه به تقاضای محکوم له تا زمان اجرای حکم یا پذیرفته شدن ادعای اعسار او یا جلب رضایت محکوم له حبس می شود. چنانچه محکوم علیه تا سی روز پس از ابلاغ اجرائیه ضمن ارائه صورت کلیه اموال خود دعوای اعسار خویش را اقامه کرده باشد حبس نمی شود مگر اینکه دعوای اعسار مسترد یا به موجب حکم قطعی رد شود. تبصره 1ـ چنانچه محکوم علیه خارج از مهلت مقرر در این ماده ضمن ارائه صورت کلیه اموال خود دعوای اعسار خود را اقامه کند هرگاه محکوم له آزادی وی را بدون اخذ تامین بپذیرد یا محکوم علیه به تشخیص دادگاه کفیل یا وثیقه معتبر و معادل محکوم به ارائه نماید دادگاه با صدور قرار قبولی وثیقه یا کفیل تا روشن شدن وضعیت اعسار از حبس محکوم علیه خودداری و در صورت حبس او را آزاد می کند. در صورت رد دعوای اعسار به موجب حکم قطعی به کفیل یا وثیقه گذار ابلاغ می شود که ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ واقعی نسبت به تسلیم محکوم علیه اقدام کند. در صورت عدم تسلیم ظرف مهلت مذکور حسب مورد به دستور دادستان یا رئیس دادگاهی که حکم تحت نظر آن اجراء می شود نسبت به استیفای محکوم به و هزینه های اجرائی از محل وثیقه یا وجه الکفاله اقدام می شود. در این مورد دستور دادگاه ظرف مهلت ده روز پس از ابلاغ واقعی قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر است. نحوه صدور قرارهای تامینی مزبور مقررات اعتراض نسبت به دستور دادستان و سایر مقررات مربوط به این دستورها تابع قانون آیین دادرسی کیفری است. تبصره 2ـ مقررات راجع به تعویق و موانع اجرای مجازات حبس در خصوص کسانی که به استناد این ماده حبس می شوند نیز مجری است.

مشاهده ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM