نشست قضایی شماره 1397-4892

نشست قضایی شماره 1397-4892

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1397-4892


کد نشست:
1397-4892

تاریخ برگزاری:
1397/05/18

برگزار شده توسط:
استان لرستان/ شهر خرم آباد

موضوع:
تاثیر کاهش مجازات محکوم به اعدام یا حبس ابد در کاهش مجازات عامل فرار

پرسش:
شخصی به اتهام فراری دادن متهم در راستای اجرای بند الف ماده 551 قانون مجازات اسلامی به 3 سال حبس محکوم شده است بعدها به موجب قانون الحاق یک ماده به قانون مبارزه با مواد مخدر مجازات متهم فراری به حبس و جزای نقدی درجه 2 کاهش یافته آیا کاهش مجازات محکوم به اعدام یا حبس ابد تاثیری در کاهش مجازات عامل فرار دارد؟ در صورتی که پاسخ مثبت باشد عامل فرار محکوم درخواست تخفیف مجازات خود را به چه مرجعی باید تقدیم کند؟

نظر هیئت عالی:
در هر صورت با تخفیف مجازات قانونی جرمی که مرتکب اصلی انجام داده است آثار و تبعات آن به سایر اشخاصی که بر اساس مجازات قانونی اولیه نیز به تبع آن محکوم شده اند می رسد. لذا در فرض سوال مقررات عام ماده 10 قانون مجازات اسلامی شامل محکوم موضوع بند الف ماده 551 قانون تعزیرات هم می گردد و از طرفی ماده 434 قانون مجازات اسلامی ناظر به یک اقدام تامینی در مورد شخصی است که محکوم به قصاص را فراری داده است و این اقدام از باب مجازات نمی باشد ضمن اینکه این ماده فقط در مورد محکومین و متهمین به جرم مستوجب قصاص است. نتیجتا نظر اکثریت مورد تایید است.

نظر اکثریت:
قانون اصلاح تبصره بند ت ماده 45 قانون مبارزه با مواد مخدر از مقررات ماهوی مساعد به حال متهم است که به طور تبعی موثر در مجازات ماده 551 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات است. لذا به استناد مواد 10 و 11 قانون مجازات اسلامی با عنوان یک تکلیف بایستی دادگاه صادر کننده حکم قطعی مجازات فراری دهنده را با توجه به تغییر ایجاد شده در مجازات فراری داده شده تخفیف دهد. کما اینکه در ادوار مختلف قانون گذاری و نیز رویه قضایی فعلی نیز همین رویکرد حاکم است. ضمن آنکه در موارد مشابه مثل جنایات ماده 434 نیز مقنن همواره نشان داده است که تغییر در مجازات فراری داده شده به حکم قانون موثر در مجازات فراری دهنده می باشد.

نظر اقلیت:
مستفاد از ماده 434 قانون مجازات اسلامی مجازات فرد فراری دهنده مجازات فاعل مستقل جرم بوده و جرم فراری دادن متهم نیز جرمی مستقل با مجازات مرتکب اصلی می باشد. تخفیف مجازات در یک بزه شامل شرکا و معاونین می شود و نه مجازات فاعل مستقل یک بزه که توسط مقنن جداگانه جرم انگاری شده است.

مبحث:
جزای اختصاصی

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 551 ـ دیه خنثای ملحق به مرد دیه مرد و دیه خنثای ملحق به زن دیه زن و دیه خنثای مشکل نصف دیه مرد به علاوه نصف دیه زن است. تبصره ـ در کلیه جنایاتی که مجنی علیه مرد نیست معادل تفاوت دیه تا سقف دیه مرد از صندوق تامین خسارت های بدنی پرداخت می شود.

مشاهده ماده 551 قانون مجازات اسلامی

ماده 10 ـ در مقررات و نظامات دولتی مجازات و اقدام تامینی و تربیتی باید به موجب قانونی باشد که قبل از وقوع جرم مقرر شده است و مرتکب هیچ رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل را نمیتوان به موجب قانون موخر به مجازات یا اقدامات تامینی و تربیتی محکوم کرد لکن چنانچه پس از وقوع جرم قانونی مبنی بر تخفیف یا عدم اجرای مجازات یا اقدام تامینی و تربیتی یا از جهاتی مساعدتر به حال مرتکب وضع شود نسبت به جرایم سابق بر وضع آن قانون تا صدور حکم قطعی موثر است. هرگاه به موجب قانون سابق حکم قطعی لازم الاجراء صادرشده باشد به ترتیب زیر عمل می شود: الف ـ اگر رفتاری که در گذشته جرم بوده است به موجب قانون لاحق جرم شناخته نشود حکم قطعی اجراء نمی شود و اگر در جریان اجراء باشد اجرای آن موقوف می شود. در این موارد و همچنین در موردی که حکم قبلا اجراء شده است هیچ گونه اثر کیفری بر آن مترتب نیست. ب ـ اگر مجازات جرمی به موجب قانون لاحق تخفیف یابد قاضی اجرای احکام موظف است قبل از شروع به اجراء یا در حین اجراء از دادگاه صادرکننده حکم قطعی اصلاح آن را طبق قانون جدید تقاضا کند. محکوم نیز می تواند از دادگاه صادرکننده حکم تخفیف مجازات را تقاضا نماید. دادگاه صادرکننده حکم با لحاظ قانون لاحق مجازات قبلی را تخفیف میدهد. مقررات این بند در مورد اقدام تامینی و تربیتی که در مورد اطفال بزهکار اجراء می شود نیز جاری است. در این صورت ولی یا سرپرست وی نیز می تواند تخفیف اقدام تامینی و تربیتی را تقاضا نماید. تبصره ـ مقررات فوق در مورد قوانینی که برای مدت معین و یا موارد خاص وضع شده است مگر به تصریح قانون لاحق اعمال نمی شود.

مشاهده ماده 10 قانون مجازات اسلامی

ماده 11 ـ قوانین زیر نسبت به جرایم سابق بر وضع قانون فورا اجراء می شود: الف ـ قوانین مربوط به تشکیلات قضایی و صلاحیت ب ـ قوانین مربوط به ادله اثبات دعوی تا پیش از اجرای حکم پ ـ قوانین مربوط به شیوه دادرسی ت ـ قوانین مربوط به مرور زمان تبصره ـ در صورتی که در مورد بند (ب) حکم قطعی صادر شده باشد پرونده برای بررسی به دادگاه صادرکننده حکم قطعی ارسال می شود.

مشاهده ماده 11 قانون مجازات اسلامی

ماده 434 ـ هرگاه کسی فردی را که مرتکب جنایت عمدی شده است فراری دهد به تحویل وی الزام می شود. اگر در موارد قتل و جنایت بر عضو که منجر به قطع یا نقص عضو یا از بین رفتن یکی از منافع آن شده است بازداشت فراری دهنده موثر در حضور مرتکب یا الزام فراری دهنده به احضار مرتکب باشد دادگاه باید با درخواست صاحب حق قصاص تا زمان دستگیری مرتکب فراری دهنده را بازداشت کند. اگر مرتکب پیش از دستگیری بمیرد یا دستگیری وی متعذر شود یا صاحب حق قصاص رضایت دهد فراری دهنده آزاد می شود و صاحب حق قصاص در همه موارد قصاص نفس و عضو می تواند در صورت فوت مرتکب یا تعذر دستگیری او دیه را از اموال وی یا فراری دهنده بگیرد. فراری دهنده می تواند پس از پرداخت دیه برای دریافت آن به مرتکب رجوع کند.

مشاهده ماده 434 قانون مجازات اسلامی

ماده 551 ـ اگر عامل فرار از مامورین مذکور در ماده 549 نباشد و عامدا موجبات فرار اشخاصی که قانونا زندانی یا دستگیر شده اند را فراهم آورد به طریق ذیل مجازات خواهد شد: الف ـ چنانچه زندانی محکوم به اعدام یا حبس دایم یا رجم یا صلب بوده مجازات او یک تا سه سال حبس و اگر زندانی متهم به جرمی بوده که مجازات آن اعدام یا رجم یا صلب است مجازات از شش ماه تا دو سال حبس و چنانچه محکومیت زندانی و یا مجازات قانونی توقیف شده غیر از موارد فوق الذکر باشد مجازات او سه ماه تا یک سال حبس خواهد بود. ب ـ اگر زندانی محکوم به قصاص باشد عامل فرار موظف به تحویل دادن وی می باشد و در صورت عدم تحویل زندانی می شود و تا تحویل وی در زندان باقی می ماند. چنانچه فراری فوت کند و یا تحویل وی ممتنع شود فراری دهنده به پرداخت دیه به اولیای دم مقتول محکوم خواهد شد.

مشاهده ماده 551 کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی ـ تعزیرات

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM