1

رای وحدت رویه شماره 741 - مورخ 1394/03/26

عدم ضرورت حضور قاضی مشاور زن در مواردی که دادگاه های حقوقی عمومی به علت عدم تشکیل دادگاه های خانواده به دعاوی خانوادگی رسیدگی می کنند

2

رای وحدت رویه شماره 829 - مورخ 1401/12/16

تعیین مرجع صالح در رسیدگی به دعوای زوجه به طرفیت متعهد ثالث مبنی بر الزام به تنظیم سند رسمی مال غیر منقول موضوع مهریه

1

رای شماره 9209970222601945 - مورخ 1392/11/15

دعوای طلاق به دلیل کراهت شدید

2

رای شماره 9309970224501397 - مورخ 1393/09/23

تکلیف حضانت بعد از بلوغ

3

رای شماره 9309970220201073 - مورخ 1393/06/26

رابطه اجرت المثل و نحله با شرط تنصیف دارایی

1

نظریه مشورتی شماره 99-3/1-1622 ح - مورخ 1400/01/15

1- چنانچه دادرس دادگاه های حقوقی شهرستان با ابلاغ داخلی رئیس حوزه قضایی به عنوان دادرس اجرای احکام فعالیت کند آیا صلاحیت اجرای احکام پرونده های داخل در صلاحیت دادگاه خانواده را دارد؟ در صورتی که پاسخ مثبت است مداخله دادرس دادگاه حقوقی تا چه میزان است و آیا امکان صدور دستور اعمال ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی را دارد؟ 2- چنانچه در پرونده ای حکم به تقسیط محکوم به صادر شده و محکوم له قبل از رای فوق تقاضای استیفای محکوم به از محل یک چهارم یا یک سوم حقوق محکوم علیه را کرده باشد با وصف عدم اشاره دادگاه صادرکننده رای اعسار به این توقیف و قبول تقسیط محکوم به و با وصف درخواست رفع توقیف حقوق توسط محکوم علیه تکلیف اجرا چیست؟ چنانچه درخواست توقیف حقوق به کیفیت فوق پس از صدور حکم بر اعسار و تقسیط صورت پذیرد تکلیف اجرای احکام چیست؟ 3- چنانچه محکوم به وجه نقد باشد و واحد اجرای احکام در راستای عملیات اجرایی مالی از محکوم علیه یا ثالث توقیف و به مزایده گذاشته و انتقال و صدور سند نیز انجام شده باشد اگر پس از اعاده دادرسی حکم منقلب و به نفع محکوم علیه منتهی به نتیجه شود در راستای ماده 39 قانون اجرای احکام مدنی تکلیف اجرای احکام به اخذ وجه نقد مورد حکم صدرالذکر آن محکوم له است یا اساسا می بایست عملیات مزایده اموال و انتقال اسناد ابطال و اعاده شود؟ در صورت مثبت بودن پاسخ فرض اول آیا این وجه باید به محکوم علیه تودیع شود یا ثالث معرفی کننده مال؟

2

نظریه مشورتی شماره 93-9/16-0063 - مورخ 1393/03/28

نظربه اینکه در اجرای قانون حمایت خانواده مصوب1/12/91 تاکنون محاکم خانواده تشکیل نشده است آیا گواهی­های عدم امکان سازش توافقی جهت سازش باید به داوری ویا مراکز مشاوره ارجاع شود ویا هیچ کدام./ع

3

نظریه مشورتی شماره 98-127-1359 ح - مورخ 1398/09/19

احتراما خواهشمند است نظرات ارشادی در خصوص سوالات ذیل را پس از بررسی به این دادگستری امر به ابلاغ فرمایید. 1-نظر به اینکه به موجب ماده 26 از قانون آیین دادرسی مدنی مناط صلاحیت تاریخ تقدیم دادخواست می باشد مگر در مواردی که خلاف آن مقرر شده باشد با توجه به اینکه اخیرا در این حوزه قضایی دادگاه خانواده تشکیل یافته آیا رسیدگی به پرونده های قدیمی خانواده که قبل از تشکیل دادگاه خانواده در دو شعبه دادگاه عمومی حقوقی این دادگستری مورد رسیدگی قرار می گرفتند و در حال حاضر بیش از ششصد فقره در جریان رسیدگی می باشند در صلاحیت همان شعبات حقوقی می باشد یا خیر در ضمن رویه در اکثر محاکم حوزه های قضایی چنین می باشد که شعب حقوقی دادگاه عمومی به پرونده خویش رسیدگی می نمایند ولی برخی همکاران نظر مخالف دارند که در صورت اعمال باعث بی نظمی و نارضایتی ارباب رجوع خواهد گردید و در خود قانون حمایت خانواده نیز منعی جهت رسیدگی در شعبات عمومی حقوقی به پرونده های مطروحه دیده نمی شود. 2-نظر به اینکه ماده 27 از قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 9/10/94 مرجع تجدیدنظر از آراء قاضی شورا را حسب مورد دادگاه عمومی حقوقی یا کیفری همان حوزه قضایی اعلام نموده و به موجب بند ج ماده 9 قانون مزبور رسیدگی برخی از دعاوی خانوادگی در صلاحیت شورای حل اختلاف می باشد آیا در صورتی که پرونده موضوع خانواده در صلاحیت شورای حل اختلاف مورد رسیدگی واقع و منجر به صدور رای گردد و سپس تقاضای تجدیدنظرخواهی گردد مرجع رسیدگی به تجدید نظر طبق ماده 27 از قانون یاد شده دادگاه عمومی حقوقی خواهد بود یا دادگاه خانواده آن حوزه قضایی.

4

نظریه مشورتی شماره 1630-16/9-95 - مورخ 1395/10/13

با توجه به عدم تشکیل دادگاه خانواده در مرکز استان بوشهر شعبه چهارم دادگاه عمومی حقوقی بوشهر علاوه بر دعاوی حقوقی به دعاوی خانوادگی رسیدگی می کرد لیکن اکنون با توجه به تشکیل دادگاه خانواده در مرکز استان و انتقال قاضی و پرسنل دفتری شعبه چهارم دادگاه عمومی حقوقی بوشهر به دادگاه خانواده آن شهرستان پرونده های حقوقی و خانوادگی آن شعبه نیز از طریق سیستم (سی ام اس) به شعبه خانواده منتقل که ریاست محترم حوزه قضایی با دستور ارجاع پرونده های مذکور به شعبه دادگاه خانواده لذا رسیدگی در دادگاه خانواده ادامه می یافته حال آیا صلاحیت دادگاه خانواده نسبت به دعاوی حقوقی ارجاعی موجه می باشد یا خیر؟ به عبارتی دادگاه خانواده جهت رسیدگی به دعاوی حقوقی سابق مطروحه دارای صلاحیت ذاتی می باشد یا خیر؟ لازم به ذکر است که شعبه چهارم دادگاه عمومی حقوقی بوشهر با وصف فوق بلاتصدی و بلا تکلیف می باشد و این دادگاه فاقد دادرس نیز نمی باشد

5

نظریه مشورتی شماره 99-3/1-1508 ح - مورخ 1399/10/24

1- آیا صدور دستور موقت تامین خواسته درمرحله تجدید نظر مجاز است؟ 2- صلاحیت دادگاه خانواده نسبت به دادگاه عمومی از چه نوع است و اگر دادگاه عمومی به دعوی طلاق رسیدگی کند آیا رای صادره طبق بند یک ماده 371 قانون آیین دادرسی مدنی قابل نقض است؟ 3- منظور از اصول دادرسی و تشریفات دادرسی و قواعد آمره چیست و کدام یک از مقررات قانونی آیین دادرسی مدنی جزء اصول دادرسی و کدام یک جزء تشریفات دادرسی و کدام یک جزء قواعد آمره است؟

6

نظریه مشورتی شماره 98-9/2-2007ح - مورخ 1398/12/25

با توجه به تبصره دو ماده یک قانون حمایت خانواده مصوب 1391 که دعاوی راجع به انحلال نکاح را از صلاحیت دادگاه عمومی بخش خارج دانسته است و ماده 1120 قانون مدنی که طلاق را یکی از موارد انحلال نکاح دانسته است آیا دادگاه مزبور صلاحیت رسیدگی به دعوای طلاق اعم از این که به درخواست زوج باشد یا زوجه و یا توافقی باشد را دارد؟

7

نظریه مشورتی شماره 97-127-2607 - مورخ 1398/05/08

8

نظریه مشورتی شماره 97-9/16-2240 - مورخ 1397/12/14

9

نظریه مشورتی شماره 97-9/16-596 - مورخ 1397/03/27

احتراما؛ ضمن عرض تبریک سال جدید نوروز به عنوان حمایت از کالای ایرانی و تقدیر و تشکر از زحمات و نظریات ارزشمند حضرتعالی اولا- با توجه به مفاد ماده 226 قانون آئین دادرسی کیفری در مورد جرائمی که مستقیما در دادگاه کیفری یک یا دو رسیدگی می شود آیا قرار کفالت یا وثیقه تا هر میزانی منتهی به بازداشت متهم قابل اعتراض بوده یا نه در صورت قابل اعتراض بودن مرجع رسیدگی به آن کدام محاکم می باشد؟ ثانیا-با توجه به قانون حمایت از خانواده الف): رسیدگی اختصاصی به امور و مسائل خانواده در محاکم خانواده مانع از ارجاع دیگر پرونده حقوقی به آن شعبه می باشد یا نه؟ بعبارت دیگر با توجه به ارجاعات و موجودی قابل توجه محاکم حقوقی نسبت به محاکم خانواده ارجاع پرونده های غیر خانواده و حقوقی به دادگاه خانواده قانونی می باشد یا نه؟ ب)نظر به اینکه در این حوزه تعداد سه شعبه دادگاه خانواده تنها با یک نقر مشاور (خانم) فعال بوده و با لحاظ مفاد ماده 2 قانون حمایت از خانواده و تبصره ذیل آن آیا قاضی مشاور (همکار خانم) مکلف به اظهارنظر در تمامی پرونده مطروحه در شعبات محاکم خانواده بوده یا به دلخواه خود می تواند در شعبه مد نظر اظهارنظر نماید این در حالی است ابلاغ داخلی همکار محترم به عنوان مشاور محاکم خانواده صادر شده و نه بعنوان مشاور یک شعبه خانواده. لذا توجها به مراتب فوق استدعا دارد نظریه قانونی و حقوقی آن مرجع محترم جهت بهره برداری همکاران محترم قضائی به این حوزه اعلام و ارسال نمایند.

10

نظریه مشورتی شماره 96-1/18-1824 - مورخ 1396/11/16

1-در شهرستانی که دادگاه خانواده مطابق قانون حمایت خانواده تشکیل شده است قاضی با ابلاغ دادرس محاکم عمومی شهرستان می تواند به عنوان دادرس در شعبه ویژه خانواده رسیدگی و اظهارنظر کند؟ 2-دادرس با ابلاغ دادرس محاکم عمومی شهرستان می تواند در شعب دادگاه انقلاب شهرستان رسیدگی و اظهارنظر نماید؟

11

نظریه مشورتی شماره 96-218-1727 - مورخ 1396/11/03

1-با توجه به ذیل ماده 27 قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1394 در صورتی که دادگاه عمومی حقوقی در مقام تجدیدنظر رسیدگی به دعوا را در صلاحیت مرجعی غیرقضایی به عنوان مثال: مراجع حل اختلاف کار تشخیص دهد آیا باید پرونده را به مرجع مزبور ارسال کند یا باید جهت حل اختلاف به دیوان عالی کشور ارسال نماید؟ 2-در صورتی که دادگاه عمومی حقوقی در مقام تجدیدنظر رسیدگی به دعوا را در صلاحیت دادگاه خانواده تشخیص دهد با توجه به قانون حمایت خانواده مصوب 1391 صلاحیت دادگاه خانواده نسبت به دادگاه عمومی حقوقی چه نوع صلاحیتی است و در صورت اختلاف بین آنها مرجع صالح کجاست؟ 3-در صورتی که شورای حل اختلاف در خصوص بزه تعزیری درجه هشت جزای نقدی موضوع بند ح ماده 9 قانون شوراهای حل اختلاف رای صادر کند آیا این رای با استناد به ماده 18 قانون اخیرالذکر و بند الف ماده 427 قانون آئین دادرسی کیفری قطعی است؟ 4-با توجه به ماده 9 قانون شوراهای حل اختلاف که رسیدگی به برخی دعاوی را در صلاحیت خاص شورا قرار داده است آیا دادگاه عمومی ابتدائا صلاحیت رسیدگی به این دعاوی را دارد و اینکه اساسا صلاحیت بین شورا و دادگاه درخصوص موارد یاد شده از چه نوع صلاحیتی است.

12

نظریه مشورتی شماره 1474-16/9-95 - مورخ 1395/08/17

با توجه به اینکه در برخی از دعاوی خاص خانواده نیاز به ابلاغ ویژه می باشد مانند اصل نکاح و طلاق آیا با توجه به قانون جدید خانواده مصوب سال 92 این ابلاغات پا بر جا بوده یا قضاتی که ابلاغ ویژه ندارند نیز می توانند به این دعاوی رسیدگی کنند؟/ب

13

نظریه مشورتی شماره 95-1/19-1190 - مورخ 1395/08/11

14

نظریه مشورتی شماره 1364-1/127-95 - مورخ 1395/08/04

به پیوست یک نسخه از صورت¬مجلس نشست قضایی قضات محترم دادگاه¬های تجدیدنظر استان به حضور ارسال می¬گردد با عنایت به اینکه شعبه دوم دادگاه حقوقی بوکان منحل و در چارت جدید تشکیلات قضایی شعبه اول دادگاه خانواده ایجاد شده است و قاضی دادگاه همان قاضی شعبه دوم حقوقی سابق می¬باشد و هم اکنون به پرونده¬های خانواده رسیدگی می¬کند لیکن به پرونده¬های حقوقی شعبه منحل شده دوم حقوقی رسیدگی نمایند علیهذا مستدعی است با توجه به بلاتکلیف ماندن پرونده-های مذکور دستور فرمائید به صورت فوق العاده موارد ذیل بررسی و این دادگستری ارشاد گردد: 1-آیا پرونده¬های حقوقی نیز در همان دادگاه رسیدگی خواهند شد؟ 2-آیا دادگاه می¬بایست در خصوص پرونده¬های حقوقی قرار عدم صلاحیت به شایستگی سایر شعبه صادر نماید؟ 3-آیا رئیس دادگستری می¬تواند پرونده¬های مذکور را به شعبه دیگری ارجاع نماید./

1

نشست های قضایی شماره 1397-5470 - مورخ 1381/10/19

تصمیم دادگاه تجدیدنظر در مواردی که در مرحله بدوی به خواسته خواهان توجهی نشده

2

نشست های قضایی شماره 1397-5470 - مورخ 1381/10/19

تصمیم دادگاه تجدیدنظر در مواردی که در مرحله بدوی به خواسته خواهان توجهی نشده

3

نشست های قضایی شماره 1400-8640 - مورخ 1399/06/18

مرجع صالح در رسیدگی به دعوای انحلال و فسخ نکاح