1

نظریه مشورتی شماره 1400-168-27 - مورخ 1400/01/24

در جرایم متعددی که در ابتدای شکایت از سوی شاکی مطرح می گردد ممکن است جرایم با درجات مختلف باشند که آن اداره کل پیرامون طرح جرایم با درجات 1 تا 6 با درجات 7 و 8 طی نظریه مشورتی به شماره 7/94/1098 مورخ 1394/5/5 اعلام نظر فرموده اند که منعی در صدور کیفرخواست برای جرایم درجات 7 و 8 درکنار سایر جرایم 1 تا 6 نمی باشد حال سوال آن است که جرایم 1 تا 6 با درجات 7 و 8 با هم از ناحیه شاکی مطرح می گردد و دادسرا صرفا نسبت به جرایم 1 تا 6 رسیدگی و قرار منع تعقیب آن را اصدار می نماید و سپس پرونده را به دادگاه در جهت انجام تحقیقات پیرامون جرایم 7 و 8 ارسال می دارد آیا دادگاه می تواند مجددا پرونده را هر چند دادسرا راجع به جرایمی که در صلاحیت خودش بوده است و قرار منع یا موقوفی تعقیب زده است به آن دادسرا اعاده دارد تا نسبت به اتهامات درجات 7 و 8 هم اظهارنظر دارد یا خیر؟ به عبارت دیگر آیا نظریه مشورتی شماره 7/94/1098 مورخ 1394/5/5 صرفا ناظر به مواردی است که اتهامات درجات 1 تا 8 مطروحه در دادسرا منتهی به کیفرخواست شوند می باشد یا آن که اگر جرایم 1 تا 6 در دادسرای منتهی به قرار منع یا موقوفی تعقیب شود و سپس دادسرا پرونده را به دادگاه کیفری برای رسیدگی به جرایم 7 و 8 ارسال دارد دادگاه نیز می تواند در راستای ماده 218 و 313 از ق.آ.د.ک مصوب 1392 و در جهت جلوگیری از تضییع حقوق بیت المال از طریق تهیه کپی بی مورد پرونده را به دادسرا اعاده تا به مانند سایر جرایم 1 تا 6 که منع و موقوفی تعقیب زده است نسبت به جرایم 7 و 8 نیز اتخاذ تصمیم نماید؟

2

نظریه مشورتی شماره 95-168/1-1135 - مورخ 1395/08/01

3

نظریه مشورتی شماره 1400-168-589 ک - مورخ 1400/06/08

1-در صورتی که جرایم درجه هفت و هشت و به همراه به جرم درجه پبج در دادسرا مطرح بوده و پس از انجام تحقیقات مقدماتی در مورد جرم درجه پنج قرار منع تعقیب صادر شود 1-با توجه به رسیدگی توامان جرایم و تفهیم اتهام و اخذ تامین در مورد جرایم درجه هفت و هشت دادسرا نسبت به این جرایم چه تکلیفی دارد؟ آیا تفهیم اتهام اخذ تامین و عدم تفهیم اتهام و در تصمیم گیری موثر است؟ 2- در صورتی که جرم درجه پنج با درجه هفت و هشت همراه باشد پس از انجام تحقیقات مقدماتی درخصوص جرم درجه پنج کیفر خواست صادر شود با توجه به عدم رعایت مواد 313 و 314 قانون آیین دادرسی کیفری آیا صدور قرار عدم صلاحیت برای جرایم برای درجه هفت و هشت تخلف انتظامی است یا خیر؟ 3- رسیدگی به اعتراض شخص ثالث به دستور دادستان مبنی بر ضبط وثیقه به لحاظ ادعای مالکیت در صلاحیت است محاکم حقوقی است یا محاکم کیفری دو؟

4

نظریه مشورتی شماره 1400-186/1-1543 ک - مورخ 1400/12/03

به موجب تبصره یک ماده 285 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 تحقیقات مقدماتی تمام جرایم افراد زیر پانزده سال به طور مستقیم در دادگاه اطفال و نوجوانان به عمل می آید همچنین مقنن در مواد 88 و 89 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 از عبارات پانزده سال تمام شمسی و هجده سال تمام شمسی استفاده کرده است خواهشمند است اعلام فرمایید: 1- منظور قانونگذار در ماده 285 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 آیا پانزده سال شمسی است؟ 2- در صورتی که مقصود پانزده سال است آیا مد نظر قانوگذار پانزده سال تمام شمسی است؟منظور قانونگذار پانزده سال تمام شمسی و هجده سال تمام شمسی چیست؟ 3- آیا مقصود از پانزده سال و هیجده سال تمام شمسی به ترتیب سپی کردن پانزده یه هجده سال و دوازده ماه و بیست و نه روز است و یا این که به محض وارد شدن شخص در پانزده و یا هجده سالگی باید آن را تمام محسوب گردد؟ برای مثال داشتن پانزده و یا هجده سال و یک روز هم به عنوان پانزده و یا هجده سال تما شمسی محسوب شود؟

5

نظریه مشورتی شماره 98-168-84 ک - مورخ 1398/09/20

آیا حضور دادیار در دادسرای اطفال که به جرایم افراد بالغ زیر 18 سال رسیدگی می نمایند ممنوع است و آیا دادیار نمی تواند در دادسرای مزبور به انجام تحقیقات مقدماتی بپردازد؟

6

نظریه مشورتی شماره 95-168/1-1020 - مورخ 1395/06/29

7

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-1493 - مورخ 1396/10/26

1-با عنایت به مفاد ماده 285 آئین دادرسی کیفری92 مبنی بر اینکه تحقیقات جرائم افراد 15تا 18 سال در دادسرای ویژه نوجوانان انجام خواهد شد ( به جز جرائم306 و340 آئین دادرسی کیفری92) در دادسراهایی که دادسرای ویژه نوجوانان تشکیل نشده باشد تحقیقات نامبردگان فوق در چه مرجعی انجام خواهد شد؟ آیا الزاما باید در شعب بازپرسی صورت گیرد یا شعب دادیاری نیز در صورت عدم وجود دادسرای ویژه نوجوانان می توانند تحقیقات مجرمین گروه سنی فوق الذکر را انجام دهند؟ و در صورت صلاحدید شعب بازپرسی آیا در پرونده هایی که متهمین متعددی دارد تفکیک مجرمین 15 تا 18 سال از سایر مجرمین امکان پذیر هست یا خیر؟ 2-آیا قرار امتناع از رسیدگی در مواردی که بازپرس یا دادیار دادسرا عقیده به وجود مصادیق رد دادرسی مذکور در ماده 421 آئین دادرسی کیفری 92 دارند نیازمند تایید دادیار اظهارنظر یا دادستان محترم یا معاونین ایشان دارد یا خیر؟ و در فرضی که نیازمند تایید نباشد در صورتی که مقام ارجاع با مفاد قرار مذکور و جابجایی پرونده از یک شعبه قضایی به شعبه دیگر مخالف باشد به استناد ماده 339 و تبصره 1 قانون آئین دادرسی کیفری92 چگونه رفع اختلاف خواهد شد.

8

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-114 - مورخ 1396/02/09

9

نظریه مشورتی شماره 1020-1/168-95 - مورخ 1395/06/29

مطابق ماده 285 قانون آیین دادرسی کیفری تحقیقات مقدماتی جرائم افراد 15 تا 18 سالدر دادسرا به عمل می آید و مطابق تبصره 1 ماده مرقوم تحقیقات مقدماتی تمامی جرائم افراد زیر 15 سال به طور مستقیم در دادگاه اطفال و نوجوانان به عمل می آید سوال: منظور قانونگذار از 15 سال تا 18 سال در صدر ماده و نیز 15 سال در تبصره مرقوم شمسی می باشد یا قمری؟ و آیا تفاوتی بین دختر و پسر وجود دارد یا خیر؟ فی المثل چنانچه پسری به سن بلوغ(15 سال تمام قمری) رسیده ولکن به سن 15 سال تمام شمسی نرسیده مرتکب جرمی مثل آدم ربایی شود آیا رسیدگی به اتهام وی در دادگاه کیفری یک مستلزم صدور کیفرخواست می باشد و یا اینکه می بایست به اتهام وی مستقیما در دادگاه رسیدگی شود؟

10

نظریه مشورتی شماره ک 2121-861-89 - مورخ 1398/11/23

1- چنانچه فرد بالغ کمتر از 18 سال مرتکب جرایم متعدد شامل تعزیری و موجب حد یا قصاص شده باشد و در خصوص جرایم حدی و قصاصی مطابق ماده 91 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 احراز گردد که ماهیت جرم انجام شده یا حرمت آن را درک ننموده و یا در رشد و کمال عقل وی شبهه وجود داشته است و می بایست به مجازات های تعزیری مقرر در ماده 89 قانون مجازات اسلامی محکوم گردد آیا در تعیین مجازات مشارالیه مقررات ماده 134 قانون مذکور قاعده تعدد و ماده 510 قانون آیین دادرسی کیفری اعمال می گردد یا خیر؟ 2- مطابق تبصره 1 ماده 285 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 تحقیقات مقدماتی تمامی جرایم افراد زیر 15 سال به طور مستقیم در دادگاه اطفال و نوجوانان به عمل می آید لکن مطابق ماده 315 قانون مذکور رسیدگی به جرایم مشمول صلاحیت دادگاه کیفری یک جرایم موضوع ماده 302 اگر توسط افراد بالغ زیر 18 سال تمام شمسی ارتکاب یابد در دادگاه کیفری یک ویژه رسیدگی به جرایم نوجوانان صورت می گیرد الف- تحقیقات مقدماتی این دسته از جرایم باید در دادسرا انجام و در صورت صدور کیفرخواست آیا پرونده امر به دادگاه کیفری یک ویژه نوجوانان ارسال گردد؟ همچنان که مستحضرید صدور قرار بازداشت موقت در خصوص زیر 18 سال با عنوان قرار نگهداری موقت در جرایم مندرج در ماده 237 به عنوان مثال قتل عمد با وجود یکی از شرایط موضوع ماده 238 قانون مذکور جایز است از طرفی در صدر ماده 287 قانون آیین دادرسی کیفری پس از شرح نحوه اخذ تامین و چگونگی دسترسی به اطفال و نوجوانان اعلام می نماید که اخذ کفیل یا وثیقه تنها از متهمان بالای 15 سال امکان پذیر است لکن در انتهای ماده مذکور اعلام می نماید در مورد جرایم پیش بینی شده در ماده 237 این قانون دادسرا یا دادگاه می تواند با رعایت ماده 238 این قانون قرار نگهداری موقت آنان را در کانون اصلاح و تربیت صادر نماید. ب- با این مقدمه آیا از ذکر عبارات دادسرا یا دادگاه و جرایم پیش بینی شده در ماده 237 در انتهای ماده 287 قانون آیین دادرسی کیفری می توان استنباط نمود که در خصوص دختر بالغ زیر 15 سال که مرتکب جرم قتل عمد شده است و مطابق مقررات قانون مجازات اسلامی دارای مسئولیت کیفری نیز می باشد و آزاد بودن وی موجب از بین رفتن آثار ادله جرم تبانی با متهمان دیگر یا شهود و مطلعان می گردد و بیم فرار یا مخفی شدن مشارالیه وجود دارد می توان قرار نگهداری موقت صادر نمود با این توضیح که آمار قابل توجهی از مرتکبان قتل عمد این ناحیه مربوط به اتباع افغانی فاقد مجوز اقامت و سرپرست قانونی می باشد./ع

11

نظریه مشورتی شماره 98-168-1427ک - مورخ 1398/09/19

به استحضار می رساند در مورد آن دسته از پرونده هایی که به طور مستقیم در دادگاه مطرح می شود نظیر تبصره 1 ماده 285 306 و340 قانون آیین دادرسی کیفری در صورتی که اقدامات تحقیقی و قضایی در خارج از حوزه قضایی دادگاه لازم باشد آیا اعطای نیابت قضایی از سوی دادگاه ذی ربط به دادسرای محل اجرای نیابت و انجام اقدامات قضایی توسط دادسرا که در اصل موضوع حق ورود و مداخله ندارد مواجه با اشکال و معتبر می باشد یا خیر؟ که مراتب تقدیم خواهشمند است مقرر فرمائید از نظریه ارشادی این بازپرسی را بهره مند فرمایند.

12

نظریه مشورتی شماره ک 28-861-89 - مورخ 1398/09/05

ایا بازپرس مشغول خدمت در دادسرای اطفال که به اتهامات افراد بالغ کمتر از 18 سال رسیدگی می نماید می تواند از ضابطین برای انجام و تکمیل تحقیقات مقدماتی کمک بگیرند و با همکاری ضابطین کار کنند و یا اینکه مکلف هستند تمام تحقیقات مورد نیاز را شخصا انجام دهند؟/ب

13

نظریه مشورتی شماره 98-168-747 ک - مورخ 1398/06/12

در جرایمی که به طور مستقیم در دادگاه رسیدگی می شوند (مانند جرایم موضوع تبصره 1 ماده 285 و مواد 306 و340 قانون آیین دادرسی کیفری) آیا شکایت و گزارش باید مستقیما به دادگاه (نزد مقام ارجاع) ارسال شود؟ یا ابتدا به دادسرای مربوط ارسال چنان چه جرم دیگری (درجه 6 به بالا) در پرونده وجود نداشته باشد به دادگاه ارسال گردد.

14

نظریه مشورتی شماره 98-168-544 ک - مورخ 1398/04/31

نظر به اینکه حسب ماده 285 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 انجام تحقیقات مقدماتی اشخاص 15 تا 18 سال در دادسرای ویژه نوجوانان که متشکل از معاون دادستان و بازپرس می باشد انجام می گردد و از طرفی تشکیل دادسرای مذکور تاکنون به لحاظ فراهم نبودن مقدمات در اکثر حوزه های قضایی کشور ممکن نگردیده است و از طرفی حسب ماده 409 قانون مذکور قاضی دادسرای نوجوانان باید حداقل پنج سال سابقه قضایی داشته باشد حال آنکه بازپرس با این سابقه قضایی در اکثر حوزه های قضایی وجود ندارد با عنایت به مراتب مذکور آیا با ملحوظ نمودن مفاد ماده 92 از قانون پیش گفت دادیار نیز صلاحیت انجام تحقیقات مقدماتی اتهام اشخاص 15 تا 18 سال را در غیر جرایم موضوع ماده 302 قانون مورد اشاره دارد یا خیر؟

15

نظریه مشورتی شماره 97-168-2773 - مورخ 1397/11/06

16

نظریه مشورتی شماره 1275-1/168-96 - مورخ 1397/05/20

با توجه به اینکه بر اساس مواد 298 311312 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 4/12/92 رسیدگی به جرایم اطفال نابالغین به صورت مستقیم در صلاحیت دادگاه اطفال و نوجوانان و نیز رسیدگی به جرایم افراد نابالغ زیر 18 سال تمام شمسی متعاقب صدور کیفرخواست در صلاحیت دادگاه مزبور قرار دارد و شرکاء جرم نیز در دادگاهی محاکمه می شوند که صلاحیت رسیدگی به اتهام متهم اصلی را دارد. سوال: چنانچه طفل نابالغ با مشارکت فرد نوجوان بالغ زیر 18 سال مرتکب جرم شود آیا دادسرا در مورد طفل نابالغ حق مداخله و یا تفهیم اتهام را دارد یا خیر؟ یا به طور کلی نحوه رسیدگی در پرونده اتهامی آن دو از جهت آنکه هر دو به ترتیب طفل و نوجوان محسوب می گردند لکن رسیدگی به جرم یک نفر در صلاحیت مستقیم دادگاه اطفال و دیگری در صلاحیت همان دادگاه اما با صدور و تنظیم کیفرخواست می باشد به چه صورتی است؟

17

نظریه مشورتی شماره 97-168-315 - مورخ 1397/02/26

با توجه به اینکه جرم چرای دام بدون مجوز مازاد بر مجوز و یا خارج از فصل تعلیف در قانون حفاظت و بهره¬برداری از جنگل¬ها و مراتع مصوب 1346 با اصلاحیه 1396 جرم انگاری گردیده است و جرم مذکور که دارای جزای نقدی نسبی است به موجب رای اخیر دیوان عالی جرم درجه هفت و در صلاحیت مستقیم دادگاه کیفری دو تلقی شده است. حال چنانچه در گزارش اداره منابع طبیعی به عنوان ضابط خاص علاوه بر جزای دام تخریب مراتع نیز قید شده باشد (موضوع ماده 690 قانون تعزیرات که تحقیقات مقدماتی بر عهده دادسرا می¬باشد) چه از باب تعدد عنوانی (ماده 131 قانون مجازات اسلامی) و یا تعدد نتیجه¬ای (تبصره 1 از ماده 134 قانون مجازات اسلامی) به نظر می¬رسد که دادسرا مکلف است در خصوص جرم تخریب نفیا یا اثباتا اظهارنظر نماید. لذا خواهشمند است با توجه به پرونده¬های عدیده¬ای که در این شهرستان (محل کوچ عشایر) تشکیل می¬گردد به منظور جلوگیری از تضییع حقوق اشخاص این مرجع را ارشاد فرمایید.

18

نظریه مشورتی شماره 97-168-249 - مورخ 1397/02/18

با عنایت به اینکه قانونگذار در قوانین کیفری هم سال شمسی و هم قمری را به رسمیت شناخته و در هر جا که ضروری بوده قید شمسی یا قمری را ذکر نموده و با توجه به اینکه ملاک برای مسئولیت کیفری اشخاص در مواد 140 و 146 و 147 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 9 سال تمام قمری برای دختران و 15 سال تمام قمری برای پسران می¬باشد منظور از 15 سال مندرج در ماده 285 و تبصره 1 آن از قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 92 پانزده سال شمسی است یا قمری؟

19

نظریه مشورتی شماره 405-1/681-69 - مورخ 1396/12/21

1-چنانچه مجازات جرمی از دو جنس مختلف باشد که هر یک منطبق با درجات مختلف باشد ملاک تعیین درجه کدام مجازات است به طور مثال در خصوص ماده 547 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات که دو مجازات شلاق از درجه 6 و حبس درجه 7 است ملاک تعیین درجه کدام یک می¬باشد و این جرم در کدام درجه قرار می¬گیرد. 2-در خصوص رسیدگی به اتهام رانندگی بدون پروانه رسمی ماده 723 قانون مجازات اسلامی مصوب 75 و با توجه به قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین چه درجه ای است و آیا در صلاحیت دادگاه می¬باشد یا شورای حل اختلاف؟ 3-نظر به ماده 10 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 آیا امکان اعمال ماده 442 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 92 و رای وحدت رویه شماره 756 مورخه 14/10/95 در پرونده هایی که قبل از تصویب قانون و رای وحدت رویه اخیرالذکر متهم حق تجدیدنظرخواهی خود را اثبات نموده و یا به رای دادگاه بدوی تسلیم شده و از حق تجدیدنظرخواهی استفاده ننموده است وجود دارد یا خیر؟ 4-با توجه به سوال شماره سه با عنایت به اینکه در صورتی که قانونی مصوب شود که به نفع متهم باشد و اعمال قانون و رای وحدت رویه معنونه به نفع متهم می باشد به طور کلی نسبت به چه متهمانی از حبس ابد که در قانون قبل محکوم گردیده¬اند قابلیت اجرا دارد؟ 5-چنانچه دو جرم درجه هفت و پنج در یک شکوائیه مطرح شده باشد تحقیقات مقدماتی هر یک از این جرایم به عهده کدام مرجع می باشد دادگاه یا دادسرا چنانچه در صلاحیت دو مرجع باشد آیا باید از پرونده بدل تهیه شود./ع

20

نظریه مشورتی شماره 69-861/1-411 - مورخ 1396/02/09

چنانچه در دادسرا به دو اتهام فردی رسیدگی شود که یکی از اتهامات درجه 6 و دیگری درجه 7 را 8 باشد و دادسرا در خصوص جرم درجه 6 مبادرت به صدور قرار منع تعقیب نماید لیکن مجرمیت وی را در مورد جرائم 7یا 8 که مستقیما در صلاحیت دادگاه کیفری 2 می باشد احراز ننماید نحوه ارسال پرونده به دادگاه کیفری 2 در وضعیت مذکور از طریق دادسرا چگونه است.

21

نظریه مشورتی شماره 95-168/1-1136 - مورخ 1395/07/03

22

نظریه مشورتی شماره 748-1/168-95 - مورخ 1395/05/16

آیا اعمال ماده 340 قانون ایین دادرسی کیفری سال 92 کیفرخواست شفاهی ناظر به موردی است که جرم ارتکابی منحصرا مربوط به آن ماده باشد یا فرضی که جرائم دیگر نیز موضوع اتهام باشد را شامل می گردد به تعبیر دیگر با توجه به لزوم اعمال ماده 134 قانون مجازات اسلامی در فرض تعدد جرم اگر جرائم ارتکابی متهم علاوه بر درجات هفت و هشت یا جرائم دیگر همراه باشد لازم است قاضی دادسرا به همه آنها رسیدگی و کیفرخواست صادر کند یا باید جرایم موضوع ماده 340 مرقوم را تفکیک و پرونده متهم در این خصوص را به دادگاه بفرستد

23

نظریه مشورتی شماره 95-168/1-748 - مورخ 1395/05/16

24

نظریه مشورتی شماره 59-861/1-49 - مورخ 1395/02/12

1

نشست های قضایی شماره 1398-5854 - مورخ 1397/05/16

وضعیت صلاحیت دادگاه در تصادف میان بالغ و غیر بالغ

2

نشست های قضایی شماره 1398-5901 - مورخ 1396/10/04

تعارض بین مواد 31 و 42 و تبصره 2 ماده 285 قانون آیین دادرسی کیفری

3

نشست های قضایی شماره 1399-7175 - مورخ 1398/02/22

تعیین مرجع صالح جهت رسیدگی به بزه اطفال در صورت تعدد اتهام و نبود دادگاه اطفال در حوزه قضایی

4

نشست های قضایی شماره 1399-6891 - مورخ 1397/11/15

تکلیف دادسرا در رسیدگی به اتهام طفل با وجود افراد متعدد که مشارکت در جرم دارند

5

نشست های قضایی شماره 1398-6243 - مورخ 1397/11/01

تکلیف دادسرا در صورت ارتکاب جرم توسط طفل یا نوجوان با معاونت یا مشارکت فرد بزرگسال

6

نشست های قضایی شماره - مورخ 1394/11/15

مرجع تحقیقات مقدماتی افراد زیر 15 سال

7

نشست های قضایی شماره 1399-7359 - مورخ 1398/03/27

مرجع رسیدگی به جرایم متعدد تعزیری از درجات مختلف

8

نشست های قضایی شماره 1400-8525 - مورخ 1399/09/04

سن بلوغ براساس سال قمری است یا شمسی

9

نشست های قضایی شماره 1399-7544 - مورخ 1398/11/27

صلاحیت رسیدگی در قاچاق توسط اطفال

10

نشست های قضایی شماره 1399-7567 - مورخ 1397/11/09

صدور رای غیابی به صرف عدم حضور متهم در جلسه ی مربوط به اخذ آخرین دفاع؛ علی رغم حضور وی در دادگاه بخش

11

نشست های قضایی شماره 1398-6210 - مورخ 1397/10/23

تحت نظر قرار دادن افراد نوجوان ( 15 تا 18 ساله ) دستگیر شده به واسطه ارتکاب بزه

12

نشست های قضایی شماره 1398-6166 - مورخ 1397/11/24

ارتکاب بزه به مباشرت چند طفل و معاونت فردی بالغ

13

نشست های قضایی شماره 1398-5807 - مورخ 1396/09/23

تکلیف دادسرا در رسیدگی به اتهام نوجوان زیر 15 سال