1

نظریه مشورتی شماره 95-168/1-1135 - مورخ 1395/08/01

2

نظریه مشورتی شماره 1400-168-1053 ک - مورخ 1400/09/13

مطابق تبصره 2 ماده 304 قانون آیین دادرسی کیفری هر گاه حین رسیدگی سن متهم از هجده سال تمام تجاوز کند رسیدگی به اتهام وی مطابق این قانون در دادگاه اطفال و نوجوانان ادامه می یابد چنانچه قبل از شروع به رسیدگی سن متهم از هجده سال تجاوز کند رسیدگی به اتهام وی حسب مورد در دادگاه کیفری صالح صورت می گیرد. در این صورت متهم از کلیه امتیازاتی که در دادگاه اطفال و نوجوانان اعمال می شود بهره مند می گردد و مطابق ماده 444 قانون مذکور مرجع رسیدگی به درخواست تجدیدنظر از آراء و تصمیمات دادگاه اطفال و نوجوانان شعبه ای از دادگاه تجدیدنظر استان است که مطابق با شرایط مقرر در این قانون و با ابلاغ رئیس قوه قضاییه تعیین می گردد. حال این سوال مطرح است که اگر رسیدگی به پرونده متهمی که قبل از شروع به رسیدگی سن وی از هجده سال تجاوز کرده در دادگاه بدوی غیر اطفال و نوجوانان با تشریفات خاص صورت گیرد آیا تجدید نظر از رای این دادگاه هم می تواند در دادگاه غیر اطفال و نوجوانان با تشریفات خاص خود انجام شود یا این که لزوما می بایست در دادگاهی که ویژه اطفال و نوجوانان تشکیل شده رسیدگی شود؟

3

نظریه مشورتی شماره 1400-186/1-1543 ک - مورخ 1400/12/03

به موجب تبصره یک ماده 285 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 تحقیقات مقدماتی تمام جرایم افراد زیر پانزده سال به طور مستقیم در دادگاه اطفال و نوجوانان به عمل می آید همچنین مقنن در مواد 88 و 89 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 از عبارات پانزده سال تمام شمسی و هجده سال تمام شمسی استفاده کرده است خواهشمند است اعلام فرمایید: 1- منظور قانونگذار در ماده 285 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 آیا پانزده سال شمسی است؟ 2- در صورتی که مقصود پانزده سال است آیا مد نظر قانوگذار پانزده سال تمام شمسی است؟منظور قانونگذار پانزده سال تمام شمسی و هجده سال تمام شمسی چیست؟ 3- آیا مقصود از پانزده سال و هیجده سال تمام شمسی به ترتیب سپی کردن پانزده یه هجده سال و دوازده ماه و بیست و نه روز است و یا این که به محض وارد شدن شخص در پانزده و یا هجده سالگی باید آن را تمام محسوب گردد؟ برای مثال داشتن پانزده و یا هجده سال و یک روز هم به عنوان پانزده و یا هجده سال تما شمسی محسوب شود؟

4

نظریه مشورتی شماره 95-168/1-1020 - مورخ 1395/06/29

5

نظریه مشورتی شماره 95-168/1-1134 - مورخ 1395/07/19

6

نظریه مشورتی شماره 1020-1/168-95 - مورخ 1395/06/29

مطابق ماده 285 قانون آیین دادرسی کیفری تحقیقات مقدماتی جرائم افراد 15 تا 18 سالدر دادسرا به عمل می آید و مطابق تبصره 1 ماده مرقوم تحقیقات مقدماتی تمامی جرائم افراد زیر 15 سال به طور مستقیم در دادگاه اطفال و نوجوانان به عمل می آید سوال: منظور قانونگذار از 15 سال تا 18 سال در صدر ماده و نیز 15 سال در تبصره مرقوم شمسی می باشد یا قمری؟ و آیا تفاوتی بین دختر و پسر وجود دارد یا خیر؟ فی المثل چنانچه پسری به سن بلوغ(15 سال تمام قمری) رسیده ولکن به سن 15 سال تمام شمسی نرسیده مرتکب جرمی مثل آدم ربایی شود آیا رسیدگی به اتهام وی در دادگاه کیفری یک مستلزم صدور کیفرخواست می باشد و یا اینکه می بایست به اتهام وی مستقیما در دادگاه رسیدگی شود؟

7

نظریه مشورتی شماره 99-142-1201 - مورخ 1399/09/15

فرضا در پرونده ای دادستان نظامی استان پس از انجام تحقیقات مقدماتی نهایتا در خصوص اتهام متهم دائر بر سرقت کیفرخواست صادر می کند پرونده به دادگاه نظامی دو ارسال پس از تشکیل جلسه در اجرای ماده 280 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 با عدول از عنوان سرقت عقیده بر اختلاس کمتر از ده میلیون ریال داشته و نهایتا در مورد اتهام معنونه رای بر محکومیت متهم صادر و اعلام مینماید. 1-با توجه به این¬که دادستان عقیده بر سرقت داشته و دادگاه متهم را در خصوص اتهام اختلاس محکوم نموده آیا دادستان بدین جهت به این اعتقاد که رای خلاف قانون می¬باشد حق اعتراض به رای صادره را دارد؟ 2-چنانچه پرونده در دادگاه اختلاس تشخیص داده شود و اختلاس بالای ده میلیون ریال باشد با توجه به صلاحیت رسیدگی موضوع ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری تکلیف دادگاه نظامی دو چیست؟ 3-با توجه به این¬که در اختلاس بالای 100 هزار تومان باید در صورت وجود دلایل و مدارک لازم یک ماه متهم بازداشت شود در صورتی که دادگاه اختلاس را تفهیم کند آیا لازم است متهم را به مدت یک ماه در اجرای ماده 123 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح بازداشت نماید؟ 4-در صورتی که دادسرا در کیفرخواست اختلاس قید نموده باشد و دادگاه اتهام را به سرقت تغییر دهد وضعیت بازداشت قبلی متهم و همچنین انفصال از شغل تا تعیین تکلیف نهایی به چه صورتی خواهد بود؟

8

نظریه مشورتی شماره ک 4661-861-89 - مورخ 1398/12/24

در صورتی که مجازات یک جرم جزای نقدی درجه سه و حبس درجه شش باشد مانند ماده 10 قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد اختلاف صلاحیت بین دادگاه های کیفری یک و کیفری دو به این شکل پیش می آید: دادگاه کیفری یک با استناد به رای وحدت رویه 744 هیات عمومی دیوان عالی کشور مورد را از مواردی می داند که امکان تشخیص و تعیین شدت مجازات ها ممکن نیست و در نتیجه مجازات حبس را ملاک صلاحیت قرار می دهد؛ اما دادگاه کیفری دو با این استدلال که قانونگذار با درجه بندی مجازات ها به هشت درجه شدت و ضعف مجازات ها را بیان نموده است در مواردی که درجه مجازات جزای نقدی در متن ماده ذکر شده است مانند مثال فوق رای وحدت رویه 744 محاکم نیست؛ زیرا این رای در مورد جزای نقدی نسبی است که حداقل و حداکثر آن مشخص نمی باشد. از آن مرجع محترم درخواست دارم نظریه مشورتی خود را در این زمینه اعلام کنید.

9

نظریه مشورتی شماره 98-3/1-600 ک - مورخ 1398/06/03

احتراما نظر به اینکه پرونده ای شخصی متهم به عمل شنیع لواط بوده که با توجه به صفر سن ایشان که در زمان دادرسی و ارتکاب بزه کمتر از 18 سال داشته دادگاه محترم کیفری یک با رعایت قوانین و مقررات مربوط به مجازات نسبت به افراد کمتر از 18 سال مشارالیه را به 5 سال نگهداری در کانون اصلاح و تربیت محکوم اما نظر به اعتراض و فرجام خواهی محکوم علیه نسب به رای صادره تا زمان قطعیت حکم و تایید از سوی دیوان عالی محکوم علیه به سن بیش از 18 سالگی رسیده که با معرفی وی به کانون اصلاح و تربیت در جهت اجرای دادنامه آن مرجع با استناد به اساسنامه های خود که اختیاری در پذیرش زیر 19 سال ندارند از پذیرش وی امتناع نموده و در جهت کسب تکلیف از دادگاه در خصوص نحوه اجرای حکم دادگاه محترم کیفری یک مورد را ابهام و اجمال در رای تشخیص نداده و ارائه راه حل را برعهده قاضی اجرای احکام دانسته حال مستدعی است در خصوص موضوع با عنایت به اینکه قاضی اجرای احکام کیفری نمی تواند مشارالیه رابه زندان معرفی کند چرا که موضوع دادنامه واقع نشده و اختیاری در اعمال مجازات جایگزین دیگری نیز ندارد لذا مستدعی است این دادسرا را در خصوص نحوه اجرا دادنامه ارشاد نمایید.

10

نظریه مشورتی شماره 97-186/1-3409 - مورخ 1398/02/10

11

نظریه مشورتی شماره 97-186/1-2976 - مورخ 1397/12/12

12

نظریه مشورتی شماره 97-168-249 - مورخ 1397/02/18

با عنایت به اینکه قانونگذار در قوانین کیفری هم سال شمسی و هم قمری را به رسمیت شناخته و در هر جا که ضروری بوده قید شمسی یا قمری را ذکر نموده و با توجه به اینکه ملاک برای مسئولیت کیفری اشخاص در مواد 140 و 146 و 147 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 9 سال تمام قمری برای دختران و 15 سال تمام قمری برای پسران می¬باشد منظور از 15 سال مندرج در ماده 285 و تبصره 1 آن از قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 92 پانزده سال شمسی است یا قمری؟

13

نظریه مشورتی شماره 96-54-54 - مورخ 1397/02/13

14

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-2314 - مورخ 1397/01/22

1- چنانچه فردی در حین تحمل محکومیت حبس مرتکب جرم دیگری شده و پس از تفهیم اتهام در دادسرا مدتی تحت قرار تامین بازداشت میگردد. در نهایت به اتهام آخری نیز به تحمل حبس محکوم میگردد حال با توجه به مطلق بودن ماده 515 قانون آیین دادرسی کیفری ایام بازداشت قبلی علیرغم احتساب در محکومیت قبلی مجددا در محکومیت اخیر نیز محاسبه خواهد شد؟ 2- ملاک تعیین صلاحیت دادسرا یا دادگاه در رسیدگی به اتهامات نوجوانان بر اساس درجه مجازات ماده 89 قانون مجازات اسلامی با اینکه صلاحیت بر اساس درجه جرم بدون لحاظ اینکه متهم نوجوان بوده یا خیر مشخص و صرفا دادگاه مجازات بر اساس ماده 89 قانون مذکور تعیین می نماید. 3- با توجه به اینکه از تاجر درخواست اعسار پذیرفته نمی شود و باید درخواست ورشکستگی بدهد چنانچه درخواست ورشکستگی مطرح نماید آیا می تواند از اعسار موضوع ماده 3 قانون نحوه اجرا محکومیت¬های مالی من جمله جلوگیری از حبس وی استفاده نماید.

15

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-2314ک - مورخ 1397/01/22

1- چنانچه فردی در حین تحمل محکومیت حبس مرتکب جرم دیگری شده و پس از تفهیم اتهام در دادسرا مدتی تحت قرار تامین بازداشت میگردد. در نهایت به اتهام آخری نیز به تحمل حبس محکوم میگردد حال با توجه به مطلق بودن ماده 515 قانون آیین دادرسی کیفری ایام بازداشت قبلی علیرغم احتساب در محکومیت قبلی مجددا در محکومیت اخیر نیز محاسبه خواهد شد؟ 2- ملاک تعیین صلاحیت دادسرا یا دادگاه در رسیدگی به اتهامات نوجوانان بر اساس درجه مجازات ماده 89 قانون مجازات اسلامی با اینکه صلاحیت بر اساس درجه جرم بدون لحاظ اینکه متهم نوجوان بوده یا خیر مشخص و صرفا دادگاه مجازات بر اساس ماده 89 قانون مذکور تعیین می نماید؟

16

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-2480 - مورخ 1397/01/20

منظور قانونگذار در م 287 و م 285 ق آ د ک 92 بیان نموده تحقیقات مقدماتی افراد پانزده تا هجده سال. .. یا افراد زیر پانزده سال. .. دقیقا چه سنی است؟ به عنوان مثال فردی که 14 سال و یک ماه دارد پانزده ساله محسوب می شود؟ یا فردی که هفده سال و یک ماه دراده 18 ساله محسوب می شود؟در ماده 285 که تا 18 سال ذکر شده آیا 18 سال را هم شامل می شود؟

17

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-2480 - مورخ 1397/01/20

منظور قانونگذار در م 287 و م 285 ق آ د ک 92 بیان نموده تحقیقات مقدماتی افراد پانزده تا هجده سال. .. یا افراد زیر پانزده سال. .. دقیقا چه سنی است؟ به عنوان مثال فردی که 14 سال و یک ماه دارد پانزده ساله محسوب می شود؟ یا فردی که هفده سال و یک ماه دراده 18 ساله محسوب می شود؟در ماده 285 که تا 18 سال ذکر شده آیا 18 سال را هم شامل می شود؟

18

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-2121 ک - مورخ 1396/12/14

در مواردی که پرونده ای در دادسرا مطرح شده و بلافاصله در همان آغاز تحقیقات و یا در حین تحقیقات فروض ذیل حاصل می گردد تصمیم یا قرار قانونی متناسب با آنها را اعلام فرمائید الف- با به دست امدن اسناد سجلی متهم مشخص می شود که طفل و کمتر از 15 سال می باشد ب- شاکی در اظهارات خویش علاوه بر جرایمی که در صلاحیت دادسرا می باشد عنوان می نماید که بابت عمل منافی عفت موارد مشمول ماده 102 آیین دادرسی کیفری نیز شکایت دارد ج- پس از وصول گزارش ضابطین و قبل از ارجاع مشخص می شود که جزو جرایم درجه 7 و 8 می باشد قرار عدم صلاحیت می بایست صادر گردد و یا با دستور اداری دادستان و یا بازپرسی پرونده به مرجع صاح ارسال شود ( دادگاه اطفال کیفری 2 و کیفری 1 دائر می باشد.

19

نظریه مشورتی شماره 96-186/1-1426 - مورخ 1396/08/23

20

نظریه مشورتی شماره 1426-1/186-96 - مورخ 1396/08/23

1-با توجه به اینکه مجازات جزای نقدی بزه تغییر کاربری حسب رای وحدت رویه شماره 759 مورخ 20/4/96 درجه 7 محسوب می گردد و لحاظ اینکه مرور زمان تعقیب در جرائم درجه 7 سه سال می باشد چنانچه اداره شاکی بعد از سه سال از تحقق وقوع جرم اعلام شکایت نماید علی القاعده موضوع شکایت مشمول مرور زمان است آیا صرفا از جهت مجازات جزای نقدی بزه عنوان شده مشمول مرور زمان تلقی می گردد و مرجع قضایی در پرونده کیفری مکلف به اعاده به وضع سابق می باشد یا اینکه چون مرور زمان حاکم گردیده در پرونده کیفری نمی توان حکم اعاده وضع به سابق داد؟ به بیان شیواتر آیا اعاده وضع به سابق هم مشمول مرور زمان می گردد یا خیر؟ 2-در جرم تصرف عدوانی که اداره منابع طبیعی شاکی است چنانچه پرونده به علت عدم احراز سوء نیت منتهی به صدور حکم برائت گردد آیا همین دادگاه می تواند حکم به رفع تصرف عدوانی صادر نماید و یا اینکه اداره شاکی می بایست دادخواست حقوقی تقدیم دارد؟ 3-آیا مقررات مربوط به رعایت فاصله احضاریه تا جلسه رسیدگی نباید کمتر از 7 روز باشد موضوع ماده 343 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب سال 1392 صرفا برای متهم لازم الرعایه است یا اینکه این قاعده مربوط به شاکی وکیل شاکی و نماینده دادستان نیز می گردد؟ 4-جهت رسیدگی به اتهام نوجوانان بین 15 لغایت 18 سال تمام متهمین مرتکب بزه سرقت عادی که مجازات آنها حبس درجه شش است آیا صدور کیفرخواست ضروری است یا با توجه به میزان مجازات تعیین شده در بند ت ماده89 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 بدون صدور کیفرخواست و به صورت مستقیم در دادگاه اطفال رسیدگی به عمل می آید.

21

نظریه مشورتی شماره 69-861/1-185 - مورخ 1396/04/27

با عنایت به اینکه در ماده 304 قانون آیین دادرسی کیفری ذکر شده است به کلیه جرائم اطفال و افراد کمتر از 18 سال تمام شمسی در دادگاه اطفال و نوجوانان رسیدگی میشود و در تعیین مصداق اینکه فرد نوجوان چه کسی است اختلاف نظر بین همکاران قضایی وجود دارد خواهشمند است صراحتا بیان فرمائید فردی که متولد 10/10/1377 می باشد و در تاریخ 23/3/96 مرتکب جرم شده آیا نوجوان محسوب می شود و کمتر از 18 سال تمام شمسی سن دارد و باید در دادگاه اطفال و نوجوانان محاکمه گردد یا اینکه وی مطابق افراد بزرگسال و حسب مورد در دادگاه های کیفری 2 یا کیفری 1 یا انقلاب محاکمه خواهد شد.

22

نظریه مشورتی شماره 69-45-45 - مورخ 1396/02/13

آیا ملاک و مبنای تشخیص صلاحیت بازپرس و دادیار تحقیق در جرایم مواد مخدر میزان مواد مکشوفه است؟ یا اینکه ملاک میزان مواد مکشوفه با لحاظ سوابق محکومیت کیفری قبلی است تکرار به عبارت دیگر چنانچه دادیار در حین تحقیق در خصوص نگهداری 5 گرم هروئین احراز نماید مجموع مواد مکشوفه از متهم با میزان مواد قبلی که محکومیت هم حاصل شده است بیش از سی گرم هروئین می باشد آیا باید رسیدگی را ادامه دهد یا اینکه مراتب را برای ارجاع به بازپرس به دادستان اعلام کند آیا تحقیقات انجام شده قبلی توسط دادیار اعتبار دارد یا فاقد اعتبار است.

23

نظریه مشورتی شماره 1365-1/186-95 - مورخ 1395/10/27

1- آیا در ارتباط با جرائم اطفال و نوجوانان می توان از مجازات جایگزین حبس استفاده کرد؟ 2- طفل 14 ساله ای مرتکب قتل عمدی شده دادگاه صالح به رسیدگی به دادگاه کیفری دو می باشد یا کیفری یک؟ 3- آیا مجازات بزه حمل و نگهداری و ساخت مشروبات الکلی اعم از داخلی یا خارجی با توجه به قانون مجازات اسلامی جدید قابل تعلیق می باشد یا خیر؟

24

نظریه مشورتی شماره 59-861/1-525 - مورخ 1395/04/27

احتراما با عنایت به مواد 302 و315 قانون آیین دادرسی کیفری و بند الف ماده 89 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 ناظر به ماده 621 قانون مجازات اسلامی تعزیرات مصوب 1375 اگر نوجوان 17 ساله مرتکب بزه آدم ربایی گردد با توجه به میزان مجازات قابل اجراء برای وی دو تا پنج سال نگهداری در کانون اصلاح و تربیت دادگاه صالح برای رسیدگی به اتهام وی دادگاه کیفری یک ویژه رسیدگی به جرایم نوجوانان است یا دادگاه اطفال و نوجوانان که با وحدت قاضی به موضوع رسیدگی می کند.

25

نظریه مشورتی شماره 59-861/1-49 - مورخ 1395/02/12

1

نشست های قضایی شماره 1398-5854 - مورخ 1397/05/16

وضعیت صلاحیت دادگاه در تصادف میان بالغ و غیر بالغ

2

نشست های قضایی شماره 1399-7476 - مورخ 1398/08/14

ملاک شروع به رسیدگی دادگاه اطفال

3

نشست های قضایی شماره 1399-7070 - مورخ 1398/06/06

ضرورت صدور قرار غیابی در موارد عدم حضور متهم یا وکیل تعیینی

4

نشست های قضایی شماره 1400-8525 - مورخ 1399/09/04

سن بلوغ براساس سال قمری است یا شمسی

5

نشست های قضایی شماره 1399-6812 - مورخ 1397/09/05

شرایط صدور قرار نگهداری موقت در خصوص اشخاص زیر 15 تا 18 سال

6

نشست های قضایی شماره 1398-6490 - مورخ 1397/09/15

دادگاه صالح در رسیدگی به پرونده های اطفال پس از رسیدن به سن 18 سالگی

7

نشست های قضایی شماره 1399-7544 - مورخ 1398/11/27

صلاحیت رسیدگی در قاچاق توسط اطفال

8

نشست های قضایی شماره 1398-6304 - مورخ 1397/09/20

ملاک و ترتیب رسیدگی با تعدد قاضی

9

نشست های قضایی شماره 1400-8033 - مورخ 1398/08/06

ملاک اعمال مجازات در خصوص سن متهم چگونه است

10

نشست های قضایی شماره 1398-6600 - مورخ 1397/01/15

شرایط صدور حکم غیابی در شوراهای حل اختلاف