نظریه مشورتی شماره 7/99/1061

نظریه مشورتی شماره 7/99/1061

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 7/99/1061


شماره نظریه:
7/99/1061

شماره پرونده:
99-155-1061 ح

تاریخ نظریه:
1399/08/27

استعلام
همان گونه که مستحضرید در پی اختلاف موجود میان حقوقدانان و قضات در خصوص تسری امتیاز در نظر گرفته شده در رای وحدت رویه شماره 155 مورخ1347/12/14 هیات عمومی دیوان عالی کشور مبنی بر عدم مطالبه خسارت تاخیر تادیه از تاریخ توقف ورشکسته به ضامن بدهکار ورشکسته رای وحدت رویه شماره 788 مورخ1399/3/27 همان مرجع صادر و به این امر تصریح شد که مسوولیت ضامن در هر حال نمی تواند بیش از میزان مسوولیت مضمون عنه باشد و بر این اساس خسارت تاخیر تادیه از ضامن تاجر ورشکسته نیز قابل مطالبه نیست. در این خصوص دو پرسش مطرح می شود: 1-از آن جا که رای وحدت رویه اخیرالصدور صرفا بر تسری امتیاز عدم امکان مطالبه خسارت تاخیر تادیه به ضامن تصریح دارد آیا راهن (رهن مستعار) نیز از این امتیاز برخوردار خواهد شد و خسارت تاخیر تادیه بعد از تاریخ توقف از وی نیز قابل مطالبه نخواهد بود یا باید مورد مذکور در رای وحدت رویه یاد شده را صرفا به ضامن محدود بدانیم؟ 2-پیش از این در نظریات مشورتی متعدد آن اداره کل از جمله نظریه مشورتی شماره 7/93/2996 مورخ1393/12/2 تصریح شده بود که چنانچه ضامن تسهیلات گیرنده تعهد کرده باشد که در هر حال ولو در صورت ورشکستگی مضمون عنه مطالبات بانک بستانکار اعم از اصل و فرع را بپردازد با توجه به مدلول مواد 10 و 219 قانون مدنی ورشکستگی بدهکار اصلی مانع رجوع بانک به ضامن و وثیقه گذار برای وصول اصل بدهی و متفرعات آن در حدود تعهد انجام یافته نیست و این فرض منصرف از ماده 691 قانون مدنی است. آیا پس از صدور رای وحدت رویه شماره 788 مورخ1399/3/27 هیات عمومی دیوان عالی کشور نیز امکان درج چنین شروطی در قراردادهای بانکی وجود دارد؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
1- برابر ماده 781 قانون مدنی و ماده 34 اصلاحی قانون ثبت اسناد و املاک راهن مسوولیتی بیش از آنچه که مدیون تعهد کرده است ندارد. بنابراین در فرض سوال که شخص راهن مال خود را بابت تسهیلات دریافتی تاجر ورشکسته در رهن بانک قرار داده است با استفاده از ملاک رای وحدت رویه شماره 788 مورخ 27/3/1399 هیات عمومی دیوان عالی کشور پس از تاریخ توقف خسارت تاخیر تادیه شامل راهن نیز نمی شود. 2- با توجه به رای وحدت رویه یاد شده که مقرر داشته «در هر حال مسوولیت ضامن نمی تواند بیش از میزان مسوولیت مضمون عنه باشد» متعهد کردن ضامن به پرداخت خسارت تاخیر تادیه ولو در صورت ورشکستگی مضمون عنه در قالب درج شروطی در این خصوص و در قراردادهای بانکی مخالف صریح رای وحدت رویه مذکور بوده و فاقد اعتبار است. و در این خصوص تفاوتی بین ضامن و وثیقه گذار نیست.

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 10 - قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است.

مشاهده ماده 10 قانون مدنی

ماده 219 - عقودی که بر طبق قانون واقع شده باشد بین متعاملین و قائم مقام آن ها لازم الاتباع است مگر این که به رضای طرفین اقاله یا به علت قانونی فسخ شود.

مشاهده ماده 219 قانون مدنی

ماده 691 - ضمان دینی که هنوز سبب آن ایجاد نشده است باطل است.

مشاهده ماده 691 قانون مدنی

ماده 781 - اگر مال مرهون به قیمتی بیش از طلب مرتهن فروخته شود مازاد مال مالک آن است و اگر بر عکس حاصل فروش کمتر باشد مرتهن باید برای نقیصه به راهن رجوع کند.

مشاهده ماده 781 قانون مدنی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM