نظریه مشورتی شماره 7/98/1406

نظریه مشورتی شماره 7/98/1406

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 7/98/1406


شماره نظریه:
7/98/1406

شماره پرونده:
ک 6041-861-89

تاریخ نظریه:
1398/09/26

استعلام
احتراما ارشاد فرمایند برابرمادتین 384 و 348 قانون آیین دادرسی کیفری در جرایم موضوع بندهای الف ب پ و ت ماده 302 قانون مذکور جلسه رسیدگی بدون حضور وکیل متهم تشکیل نمی شود و چنانچه وکیل معرفی نکند دادگاه برای وی وکیل تسخیری انتخاب می نماید. 1-آیا با حضور وکیل تسخیری در حالی که متهم متواری و مجهول المکان بوده و انتخاب وکیل تسخیری جهت رعایت تشریفات قانونی بوده رای صادره حضوری محسوب می شود یا غیابی؟ 2-در صورت غیابی بودن رای آیا وکیل تسخیری می تواند از حکم غیابی تقاضای واخواهی نماید یا خیر آیا دادگاه می تواند واخواهی وی را قبول کند در حالی که در جلسه دادرسی حضور داشته 3-با انتخاب وکیل تسخیری از سوی دادگاه آیا متهم باید از طریق نشر آگهی احضار گردد؟ و رعایت تبصره 1 ماده 394 الزامی می باشد یا خیر؟ 4-اخیرا اینجانب به عنوان مستشار دادگاه کیفری یک استان اردبیل منصوب شده ام و زمانی که رئیس دادگاه در مرخصی باشند یک نفر از قضات دادگاه تجدیدنظر استان از سوی رئیس کل دادگستری جهت حضور در جلسه دادگاه انتخاب می گردد و سابقه مستشاری وی بیشتر از اینجانب می باشد با توجه به ماده 296 قانون آیین دادرسی کیفری آیا ریاست دادگاه و تشکیل جلسه دادرسی به عهده آن می باشد یا اینجانب می توانم با حضور وی تشکیل جلسه بدهم./ع

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
1- ظاهر عبارت «یا وکیل او در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشود» مذکور در ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 حکایت از «وکیل تعیینی» دارد یا در مواردی است که با عجز از تعیین وکیل و یا امتناع از معرفی وکیل دادگاه برای متهم وکیل تسخیری تعیین کرده است و متهم نیز حضور داشته است. در نتیجه در حالتی که متهم متواری یا مجهول المکان باشد نظر به این که اصولا ارتباطی بین وکیل تسخیری و موکل وجود ندارد رای صادره غیابی محسوب می گردد و مطابق مقررات هر زمانی که محکوم علیه رای غیابی از آن مطلع گردد و به آن اعتراض نماید در همان دادگاه قابلیت واخواهی دارد. 2- حق واخواهی انحصار به محکوم غایب دارد و مستفاد از ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 در حالتی که متهم متواری یا مجهول المکان باشد نظر به این که اصولا ارتباطی بین وکیل تسخیری و موکل وجود ندارد رای صادره غیابی محسوب می شود و مطابق مقررات هر زمان که محکوم رای غیابی از آن مطلع گردد و به آن اعتراض نماید در همان دادگاه قابل واخواهی است؛ لذا حضور وکیل تسخیری صرفا جهت رعایت تشریفات شکلی رسیدگی است و این امر موجب سلب حق اعتراض بعدی محکوم نمی باشد. 3- چنانچه موضوع از مصادیق ماده 394 قانون آیین دادرسی کیفری بوده و متهم مجهول المکان باشد دادگاه کیفری یک به استناد تبصره یک این ماده قرار رسیدگی غیابی صادر کرده و متهم را از طریق نشر آگهی جهت دادرسی دعوت می کند. 4- به صراحت ماده 357 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 در همه دادگاه هایی که با تعدد قاضی تشکیل می شود درصورت غیبت یا معذور بودن رئیس دادگاه عضو ارشد دادگاه از حیث سابقه خدمت قضایی و در صورت یکسان بودن سابقه خدمت قضایی عضوی که سن او بیشتر است وظیفه رئیس دادگاه را به عهده دارد./ت

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 296 ـ دادگاه کیفری یک دارای رییس و دو مستشار است که با حضور دو عضو نیز رسمیت می یابد. در صورت عدم حضور رییس ریاست دادگاه به عهده عضو مستشاری است که سابقه قضایی بیشتری دارد. تبصره 1 ـ دادگاه کیفری یک در مرکز استان و به تشخیص رئیس قوه قضاییه در حوزه قضایی شهرستان ها تشکیل می شود. در حوزه هایی که این دادگاه تشکیل نشده است به جرایم موضوع صلاحیت آن در نزدیکترین دادگاه کیفری یک در حوزه قضایی آن استان رسیدگی می شود. تبصره 2 ـ دادرس علی البدل حسب مورد می تواند به جای رئیس یا مستشار انجام وظیفه کند. همچنین با انتخاب رئیس کل دادگستری استان عضویت مستشاران دادگاههای تجدید نظر در دادگاه کیفری یک و دادگاه انقلاب در مواردی که با تعدد قاضی رسیدگی می کند بلامانع است. تبصره 3 ـ دادگاه های کیفری استان و عمومی جزائی موجود به ترتیب به دادگاههای کیفری یک و دو تبدیل می شوند. جرایمی که تا تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون در دادگاه ثبت شده است از نظر صلاحیت رسیدگی تابع مقررات زمان ثبت است و سایر مقررات رسیدگی طبق این قانون در همان شعب مرتبط انجام می شود. این تبصره درمورد دادگاه انقلاب و دادگاههای نظامی نیز جاری است.

مشاهده ماده 296 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 406 ـ در تمام جرایم به استثنای جرایمی که فقط جنبه حق اللهی دارند هرگاه متهم یا وکیل او در هیچیک از جلسات دادگاه حاضر نشود یا لایحه دفاعیه نفرستاده باشد دادگاه پس از رسیدگی رای غیابی صادر می کند. در اینصورت چنانچه رای دادگاه مبنی بر محکومیت متهم باشد ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ واقعی قابل واخواهی در همان دادگاه است و پس از انقضای مهلت واخواهی برابر مقررات حسب مورد قابل تجدید نظر یا فرجام است. مهلت واخواهی برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه است. تبصره 1 ـ هرگاه متهم در جلسه رسیدگی حاضر و در فاصله تنفس یا هنگام دادرسی بدون عذر موجه غائب شود دادگاه رسیدگی را ادامه می دهد. در اینصورت حکمی که صادر می شود حضوری است. تبصره 2 ـ حکم غیابی که ظرف مهلت مقرر از آن واخواهی نشود پس از انقضای مهلت های واخواهی و تجدید نظر یا فرجام به اجراء گذاشته می شود. هرگاه حکم دادگاه ابلاغ واقعی نشده باشد محکوم علیه می تواند ظرف بیست روز از تاریخ اطلاع واخواهی کند که در این صورت اجرای رای متوقف و متهم تحت الحفظ به همراه پرونده به دادگاه صادرکننده حکم اعزام می شود. این دادگاه در صورت اقتضاء نسبت به اخذ تامین یا تجدید نظر در تامین قبلی اقدام می کند. تبصره 3 ـ در جرایمی که فقط جنبه حق اللهی دارند هرگاه محتویات پرونده مجرمیت متهم را اثبات نکند و تحقیق از متهم ضروری نباشد دادگاه می تواند بدون حضور متهم رای بر برائت او صادر کند.

مشاهده ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 394 ـ هرگاه متهم متواری باشد یا دسترسی به وی امکان نداشته باشد و احضار و جلب او برای تعیین وکیل یا انجام تشریفات راجع به تشکیل جلسه مقدماتی یا دادرسی مقدور نباشد و دادگاه حضور متهم را برای دادرسی ضروری تشخیص ندهد به تشکیل جلسه مقدماتی مبادرت میورزد و در غیاب متهم اقدام به رسیدگی می کند مگر آنکه دادستان احضار متهم را ممکن بداند که در این صورت دادگاه پس از تقاضای دادستان مهلت مناسبی برای احضار یا جلب متهم به وی می دهد. مهلت مذکور نباید بیشتر از پانزده روز باشد. تبصره 1 ـ در هر مورد که دادگاه بخواهد رسیدگی غیابی کند باید از قبل قرار رسیدگی غیابی صادر کند. در این قرار موضوع اتهام و وقت دادرسی و نتیجه عدم حضور قید و مراتب دو نوبت به فاصله ده روز در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار ملی یا محلی آگهی می شود. فاصله بین تاریخ آخرین آگهی و وقت دادرسی نباید کمتر از یک ماه باشد. تبصره 2 ـ هرگاه متهمان متعدد و بعضی از آنان متواری باشند دادگاه نسبت به متهمان حاضر شروع به رسیدگی می نماید و در مورد غایبان به ترتیب فوق رسیدگی می کند.

مشاهده ماده 394 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 357 ـ در همه دادگاه هایی که با تعدد قضات تشکیل می ـشوند در صورت غیبت یا معذور بودن رئیس دادگاه عضو ارشد دادگاه از حیث سابقه خدمت قضایی و در صورت یکسان بودن سابقه خدمت قضایی عضوی که سن او بیشتر است وظیفه رئیس دادگاه را برعهده میگیرد

مشاهده ماده 357 قانون آیین دادرسی کیفری

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM