نظریه مشورتی شماره 7/98/341

نظریه مشورتی شماره 7/98/341

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 7/98/341


شماره نظریه:
7/98/341

شماره پرونده:
98-168-341 ک

تاریخ نظریه:
1398/04/03

استعلام
در پرونده های کیفری دادگاه که با وصف تعدد قاضی در دادگاه انقلاب اسلامی قابل رسیدگی است و مشمول دادگاه کیفری یک است و دیوان عالی کشور در آراء متعدد بیان نموده که قالب رسیدگی غیابی نیست و بدون حضور متهم طبق ماده 350 قانون آئین دادرسی کیفری قابل رسیدگی نیست هر چند نظر دیوان عالی کشور بر خلاف ماده 394 قانون آئین دادرسی کیفری است در پرونده ای متهم تامین وثیقه دارد و در روز دادرسی حاضر نمی شود قانون در ماده 345 قانون آئین دادرسی کیفری ذکر نموده از طریق وثیقه گذار اخطار تا وی را در روز دادرسی حاضر نماید متاسفانه وثیقه گذار هم به تکلیف قانونی خود عمل نمی کند و دادگاه مراتب را جهت ضبط وثیقه و جلب وی پرونده را از آمار کسر و به دادسرا ی صادرکننده کیفرخواست ارسال می نماید تا هم ضبط تامین نماید و با توجه به اینکه وقتی ضبط تامین می شود متهم فاقد تامین می باشد با جلب متهم و صدور تامین جدید پرونده را تکمیل و به دادسرا ارسال نماید دادسرا هم زیر بار نمی رود و می گوید قاعده فراغ دادرس حاکم است و دادگاه اگر حضور وی را لازم می داند خود دستور جلب را بدهد در حالی که جلب وی با دستور دادگاه غیرممکن است زیرا در ماده 345 قانون آئین دادرسی کیفری گفته در روز و ساعت معینی برای محاکمه جلب می شود و در ماده 391 قانون آئین دادرسی کیفری گفته است دادگاه برای روز محاکمه جلب وی را صادر می نماید و اصلا شدنی نیست که به ضابط دستور دهیم متهم را مثلا برای ساعت 10 صبح روز بیستم تیرماه سال نود و هشت شمسی در دادگاه حاضر کن و از طرفی ممکن است ضابط ما را به سخره بگیرد (معلوم نیست این ماده قانونی چطوری نگارش یافته که مقام تقنین به فکر نبوده آیا اجرای عملی آن ممکن است یا خیر به نظر کار عملی قضایی نکرده است) به نظر آن مرجع راهکار چیست؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
حکم مقرر در آن بخش از ماده 345 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 که وفق آن » هر گاه متهم بدون عذر موجه حاضر نشود و دادگاه همچنان حضور وی را ضروری بداند برای روز و ساعت معین جلب می شود»؛ و نیز مفاد تبصره ماده 391 همین قانون مبنی بر این که دادگاه «دستور جلب وی را برای روز محاکمه صادر می کند»کاملا صریح و روشن است و در صورت احراز این ضرورت از سوی دادگاه و صدور دستور جلب متهم برای «روز و ساعت معین» و یا «روز محاکمه» نیروی انتظامی و ضابطان مکلفند توان و تلاش خود را در اجرای دستور قضایی به کار گیرند و مشکلات محتمل در اجرای مفاد قانون و دستور قضایی نافی ضرورت تبعیت از آن نمی باشد.ضمنا چنانچه در عمل معرفی متهم در وقت مقرر از سوی ضابطان وجود ممکن نباشد ضابطان مربوط باید مراتب.را به دادگاه گزارش کنند تا دادگاه تصمیم مقتضی اتخاذ نماید.

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 350 ـ درصورتیکه متهم دارای وکیل باشد جز در جرایم موضوع بندهای (الف) (ب) (پ) و (ت) ماده (302) این قانون و نیز در مواردی که دادگاه حضور متهم را لازم تشخیص دهد عدم حضور متهم در جلسه دادگاه مانع از رسیدگی نیست.

مشاهده ماده 350 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 394 ـ هرگاه متهم متواری باشد یا دسترسی به وی امکان نداشته باشد و احضار و جلب او برای تعیین وکیل یا انجام تشریفات راجع به تشکیل جلسه مقدماتی یا دادرسی مقدور نباشد و دادگاه حضور متهم را برای دادرسی ضروری تشخیص ندهد به تشکیل جلسه مقدماتی مبادرت میورزد و در غیاب متهم اقدام به رسیدگی می کند مگر آنکه دادستان احضار متهم را ممکن بداند که در این صورت دادگاه پس از تقاضای دادستان مهلت مناسبی برای احضار یا جلب متهم به وی می دهد. مهلت مذکور نباید بیشتر از پانزده روز باشد. تبصره 1 ـ در هر مورد که دادگاه بخواهد رسیدگی غیابی کند باید از قبل قرار رسیدگی غیابی صادر کند. در این قرار موضوع اتهام و وقت دادرسی و نتیجه عدم حضور قید و مراتب دو نوبت به فاصله ده روز در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار ملی یا محلی آگهی می شود. فاصله بین تاریخ آخرین آگهی و وقت دادرسی نباید کمتر از یک ماه باشد. تبصره 2 ـ هرگاه متهمان متعدد و بعضی از آنان متواری باشند دادگاه نسبت به متهمان حاضر شروع به رسیدگی می نماید و در مورد غایبان به ترتیب فوق رسیدگی می کند.

مشاهده ماده 394 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 345 ـ هرگاه متهم بدون عذر موجه حاضر نشود و دادگاه حضور وی را لازم بداند علت ضرورت حضور در احضاریه ذکر می گردد و با قید اینکه نتیجه عدم حضور جلب است احضار می شود. هرگاه متهم بدون عذر موجه حاضر نشود و دادگاه همچنان حضور وی را ضروری بداند برای روز و ساعت معین جلب می شود. چنانچه حضور متهم در دادگاه لازم نباشد و موضوع جنبه حق اللهی نداشته باشد بدون حضور وی رسیدگی و رای مقتضی صادر می شود. تبصره ـ چنانچه متهم دارای کفیل یا وثیقه گذار بوده و یا خود متهم وثیقه گذار باشد مطابق ماده (230) این قانون اقدام می شود.

مشاهده ماده 345 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 391 ـ هرگاه دادگاه در جلسه مقدماتی پرونده را کامل و قابل طرح برای دادرسی تشخیص دهد بلافاصله دستور تعیین وقت رسیدگی و احضار تمام اشخاصی را که حضورشان ضروری است صادر می کند. تبصره ـ چنانچه در جرایم موضوع بندهای (الف) (ب) (پ) و (ت) ماده (302) این قانون دادگاه جلب بدون احضار متهم را برای محاکمه لازم بداند دستور جلب وی را برای روز محاکمه صادر می کند.

مشاهده ماده 391 قانون آیین دادرسی کیفری

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM