نظریه مشورتی شماره 7/1400/811

نظریه مشورتی شماره 7/1400/811

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 7/1400/811


شماره نظریه:
7/1400/811

شماره پرونده:
1400-68-811 ک

تاریخ نظریه:
1400/08/16

استعلام
1- مصادیق کسری پوشش بیمه نامه ناشی از افزایش مبلغ ریالی دیه موضوع ماده 21 قانون بیمه اجباری خسارات وارده شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395 شامل چه مواردی است؟ 2- چنانچه تصادف رانندگی در سال در سال 1394 صورت گرفته باشد و در سال 1400 رای قطعی صادر شود و دیات خواهان بیش از یک فقره دیه کامل باشد پرداخت دیه بر عهده شرکت بیمه موضوع بیمه نامه راننده مقصر حادثه است یا بر صندوق تامین خسارت های بدنی؟ 3- در فرض مذکور در سوال دوم چنانچه دیه خواهان کمتر از یک فقره دیه کامل باشد مسئوولیت شرکت بیمه و صندوق تامین خسارت های بدنی به چه میزانی است؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
1- حکم مقرر در ماده 21 و بند یک تبصره یک ماده 25 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395 مبنی بر تکلیف صندوق تامین خسارت های بدنی به پرداخت خسارت های بدنی ناشی از کسری پوشش بیمه نامه صرفا ناشی از افزایش مبلغ ریالی دیه و بالا رفتن سقف تعهد پرداخت خسارت از سوی بیمه گران است و مواردی چون عدم رعایت ظرفیت مجاز وسیله نقلیه را شامل نمی شود که دارای حکم خاص و مشمول ماده 12 این قانون است. 2 و 3- اولا به لحاظ اطلاق ماده 13 و قسمت اخیر ماده 65 ناظر به بندهای «الف» و «ب» ماده 4 قانون بیمه اجباری خسارت وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395 حکم مذکور در ماده 13 این قانون (پرداخت دیه به قیمت یوم الاداء) اعم از این که بیمه گر یا صندوق تامین خسارت های بدنی مسوول پرداخت آن باشد نسبت به بیمه نامه های صادره پیش از لازم الاجرا شدن این قانون که خسارت آن ها پرداخت نشده است و نیز دیگر موارد که صندوق موضوع ماده 21 این قانون متعهد پرداخت آن بوده است قابل تسری و اعمال است. روح قانون یاد شده نیز اقتضای چنین برداشتی را دارد. ثانیا مطابق تبصره ماده 9 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395 «در صورتی که در یک حادثه مسوول آن به پرداخت بیش از یک دیه به هر یک از زیان دیدگان محکوم شود بیمه گر مکلف به پرداخت کل خسارات بدنی است اعم از اینکه مبلغ مازاد بر دیه کمتر از دیه کامل یا بیشتر از آن باشد»؛ بنابراین در فرض سوال شرکت بیمه مربوطه مکلف به پرداخت دیه تعیین شده بوده و از این حیث صندوق تامین خسارت های بدنی (موضوع ماده 21 قانون یادشده) مسوولیتی نخواهد داشت. ثالثا به موجب ماده 13 همان قانون چنانچه خسارت بدنی پرداخت شده توسط بیمه گر بیش از تعهد موضوع ماده 8 این قانون باشد می تواند نسبت به مازاد پرداختی به صندوق تامین خسارت های بدنی مراجعه و یا در صورت موافقت این صندوق در حساب های فیمابین منظور کند؛ مشروط بر این که افزایش مبلغ پرداخت بابت دیه منتسب به تاخیر بیمه گر نباشد؛ بر این اساس در فرض سوال شرکت بیمه گر مکلف به پرداخت خسارات زیاندیدگان است و متعاقبا میتواند با لحاظ مواد 13 و 21 قانون یادشده به صندوق تامین خسارت های بدنی مراجعه کند.

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 21 ـ خسارات وارده از حریق که بیمه گر مسئول آن است عبارت است از: 1 ـ خسارت وارده به موضوع بیمه از حریق اگر چه حریق در نزدیکی آن واقع شده باشد. 2 ـ هر خسارت یا تنزل قیمت وارده به اموال از آب یا هر وسیله دیگری که برای خاموش کردن آتش به کار برده شده است. 3 ـ تلف شدن یا معیوب شدن مال در موقع نجات دادن آن از حریق. 4 ـ خسارت وارده به اموال بیمه شده در نتیجه خراب کردن کلی یا جزئی بناء برای جلوگیری از سرایت یا توسعه حریق.

مشاهده ماده 21 قانون بیمه

ماده 25 ـ بیمه گذار حق دارد ذینفع در سند بیمه عمر خود را تغییر دهد مگر آنکه آن را به دیگری انتقال داده و بیمه نامه را هم به منتقل الیه تسلیم کرده باشد.

مشاهده ماده 25 قانون بیمه

ماده 4 ـ موضوع بیمه ممکن است مال باشد اعم از عین یا منفعت یا هر حق مالی یا هر نوع مسئولیت حقوقی مشروط بر اینکه بیمه گذار نسبت به بقاء آنچه بیمه می دهد ذی نفع باشد و همچنین ممکن است بیمه برای حادثه یا خطری باشد که از وقوع آن بیمه گذار متضرر می گردد.

مشاهده ماده 4 قانون بیمه

ماده 9 ـ در صورتی که مالی به کمتر از قیمت بیمه شده باشد نسبت به بقیه قیمت می توان آن را بیمه نمود در این صورت هر یک از بیمه گران به نسبت مبلغی از مال که بیمه کرده است مسئول خواهد بود.

مشاهده ماده 9 قانون بیمه

ماده 25ـ صندوق مکلف است بدون اخذ تضمین از زیان دیده یا مسبب زیان خسارت زیان دیده را پرداخت نموده و پس از آن مکلف است به شرح زیر به قائم مقامی زیان دیده از طریق مراجع قانونی وجوه پرداخت شده را بازیافت کند: الف ـ در صورتی که پرداخت خسارت به سبب نداشتن انقضاء یا بطلان بیمه نامه باشد به مسبب حادثه رجوع می کند. ب ـ در صورتی که پرداخت خسارت به سبب تعلیق یا لغو پروانه یا توقف یا ورشکستگی بیمه گر موضوع ماده (22) این قانون باشد به بیمه گر و مدیران آن رجوع می کند. پ ـ در صورتی که پرداخت خسارت به سبب شناخته نشدن وسیله نقلیه مسبب حادثه باشد پس از شناخته شدن آن حسب مورد به مسبب حادثه یا بیمه گر وی رجوع می کند. ت ـ در صورتی که پرداخت خسارت به سبب خارج از ظرفیت بودن سرنشینان داخل وسیله نقلیه مسبب حادثه باشد به مسبب حادثه رجوع می کند. تبصره 1ـ در موارد زیر صندوق نمی تواند برای بازیافت به مسبب حادثه رجوع کند: 1ـ در موارد جبران کسری پوشش بیمه نامه ناشی از افزایش مبلغ ریالی دیه (پرداخت خسارت به استناد ماده (13) این قانون) 2ـ تعلیق یا لغو پروانه فعالیت شرکت بیمه یا صدور حکم توقف یا ورشکستگی بیمه گر موضوع ماده (22) این قانون 3ـ در مواردی که زیان دیدگان خارج از وسیله نقلیه بیش از سقف تعهدات بیمه گر موضوع تبصره ماده (12) این قانون باشند. 4ـ در مواردی که صندوق به موجب قانون معادل دیه مرد مسلمان را به زیان دیده یا قائم مقام قانونی وی پرداخت می کند برای بازپرداخت مابه التفاوت دیه شرعی با دیه مرد مسلمان تبصره 2ـ صندوق مجاز است با درنظرگرفتن شرایط و وضعیت وقوع حادثه علت نداشتن بیمه نامه سوابق بیمه ای مسبب حادثه وضعیت مالی و معیشتی مسبب حادثه و سایر اوضاع و احوال موثر در وقوع حادثه نسبت به تقسیط یا تخفیف در بازیافت خسارت از مسبب حادثه اقدام کند. نحوه بازیافت از مسبب حادثه با رعایت مقررات راجع به نحوه اجرای محکومیت های مالی و میزان بازیافت مطابق آیین نامه ای است که بنا به پیشنهاد هیات نظارت صندوق و مجمع عمومی صندوق به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد.

مشاهده ماده 25 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه

ماده 9ـ بیمه گر ملزم به جبران خسارت های واردشده به اشخاص ثالث مطابق مقررات این قانون است. تبصره ـ در صورتی که در یک حادثه مسوول آن به پرداخت بیش از یک دیه به هر یک از زیان دیدگان محکوم شود بیمه گر مکلف به پرداخت کل خسارات بدنی است اعم از اینکه مبلغ مازاد بر دیه کمتر از یک دیه کامل یا بیشتر از آن باشد.

مشاهده ماده 9 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM