نظریه مشورتی شماره 1059/96/7

نظریه مشورتی شماره 1059/96/7

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 1059/96/7


شماره نظریه:
1059/96/7

شماره پرونده:
703-1/168-96

تاریخ نظریه:
1396/05/08

استعلام
نظر به اینکه در تبصره 3 ماده 217 چنین مقرر شده است در جرائم غیر عمدی در صورتی که به تشخیص مقام قضائی تضمین حقوق بزه دیه به طریق دیگر امکان پذیر باشد صدور قرار کفالت و وثیقه جایز نیست حال در بزه بی احتیاطی در امر رانندگی منجر به قتل غیر عمدی یا صدمه بدنی غیر عمدی با دارا بودن گواهینامه یا بی احتیاطی در امر رانندگی منجر به قتل غیر عمدی یا صدمه غیر عمدی بدون داشتن گواهینامه که خودرو بیمه می باشد و حقوق بزه دیده دیه از طریق بیمه پرداخت می شود آیا در چنین جرایمی نیز صدور قرار کفالت و وثیقه ممنوع است؟ یا با توجه به اینکه بزه مذکور علاوه بر دیه دارای مجازات حبس می باشد و این بخش از مجازات نیز از حقوق بزه دیده محسوب می شود صدور قرارهای کفالت و وثیقه مجاز است؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
نظر به اینکه طبق ماده 217 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 مقصود از صدور قرار تامین کیفری دسترسی به متهم و حضور به موقع وی جلوگیری از فرار یا مخفی¬شدن او و تضمین حقوق بزه¬دیده برای جبران ضرر و زیان وی است و مواد 219 244 250 و 507 قانون مرقوم بر لزوم تناسب قرار تامین کیفری در مرحله¬ی تحقیقات مقدماتی دادرسی و اجرای احکام تاکید نموده است و مستنبط از ماده 232 همان قانون که اخذ دیه و ضرر و زیان محکوم¬له از محل تامین کیفری (مبلغ وثیقه یا وجهالکفاله) را منوط به عدم امکان وصول آن از بیمه اعلام نموده است که این امر نیز موید امکان صدور قرار تامین کیفری کفالت و وثیقه در جرایم غیرعمدی مستلزم پرداخت دیه است که امکان وصول آن از بیمه هم میسر بوده است و به علاوه اطلاق عبارت قسمت اخیر ماده 49 قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 20/2/1395 مبنی بر «صرفا متناسب با جنبه عمومی جرم برای راننده مسبب حادثه قرار تامین صادر کنند» دلالت بر این دارد که در تصادفات رانندگی منتهی به ایراد صدمه بدنی یا قتل غیرعمدی و همچنین در جرایم غیرعمدی که از جهت جنبه عمومی جرم دارای مجازات است با لحاظ اینکه تضمین حقوق بزه¬دیده از طریق بیمه یا به طریق دیگر امکان¬پذیر باشد صدور قرار کفالت یا وثیقه در مواردی که جرم دارای جنبه عمومی بوده و متضمن مجازاتی غیر از دیه نیز باشد وجود دارد؛ لذا حکم مقرر در تبصره 3 ماده 217 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 ناظر به جرایم غیرعمدی است که صرفا مستلزم جبران حقوق بزه¬دیده است و تابعیت ایرانی یا غیر ایرانی مرتکب نیز تاثیری در موضوع ندارد. نظر اقلیت: در فرض سوال با توجه به غیرعمدی بودن جرم و تضمین حقوق بزه¬دیدگان به طرق دیگر (از طریق بیمه) مطابق تبصره 3 ماده 217 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 صدور قرار کفالت و وثیقه جایز نیست؛ لذا مرجع قضایی باید یکی از قرارهای تامین مقرر در بندهای الف تا ح ماده مذکور را صادر کند. النهایه با توجه به شرایط مندرج در استعلام می¬تواند علاوه بر تامین مذکور قرار نظارت قضایی از جمله ممنوعیت خروج از کشور را نیز صادر کند. ضمنا مفاد ماده 49 قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 20/2/1395 موید این نظر است.

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 217 ـ به منظور دسترسی به متهم و حضور به موقع وی جلوگیری از فرار یا مخفی شدن او و تضمین حقوق بزه دیده برای جبران ضرر و زیان وی بازپرس پس از تفهیم اتهام و تحقیق لازم در صورت وجود دلایل کافی یکی از قرارهای تامین زیر را صادر می کند: الف ـ التزام به حضور با قول شرف ب ـ التزام به حضور با تعیین وجه التزام پ ـ التزام به عدم خروج از حوزه قضایی با قول شرف ت ـ التزام به عدم خروج از حوزه قضایی با تعیین وجه التزام ث ـ التزام به معرفی نوبه‏ای خود بهصورت هفتگی یا ماهانه به مرجع قضایی یا انتظامی با تعیین وجه التزام ج ـ التزام مستخدمان رسمی کشوری یا نیروهای مسلح به حضور با تعیین وجه التزام با موافقت متهم و پس از اخذ تعهد پرداخت از محل حقوق آنان از سوی سازمان مربوط چ ـ التزام به عدم خروج از منزل یا محل اقامت تعیین شده با موافقت متهم با تعیین وجه التزام از طریق نظارت با تجهیزات الکترونیکی یا بدون نظارت با این تجهیزات ح ـ اخذ کفیل با تعیین وجه الکفاله خ ـ اخذ وثیقه اعم از وجه نقد ضمانت‏نامه بانکی مال منقول یا غیرمنقول د ـ بازداشت موقت با رعایت شرایط مقرر قانونی تبصره 1 ـ در صورت امتناع متهم از پذیرش قرار تامین مندرج در بند (الف) قرار التزام به حضور با تعیین وجه التزام صادر و در صورت امتناع از پذیرش قرارهای مندرج در بندهای (ب) (پ) (ت) و (ث) قرار کفالت صادر می شود. تبصره 2 ـ در مورد بندهای (پ) و (ت) خروج از حوزه قضایی با اجازه قاضی ممکن است. تبصره 3 ـ در جرایم غیرعمدی در صورتی که به تشخیص مقام قضایی تضمین حقوق بزه دیده به طریق دیگر امکان‏پذیر باشد صدور قرار کفالت و وثیقه جایز نیست.

مشاهده ماده 217 قانون آیین دادرسی کیفری

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM